Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trùng Quang Đế”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Dòng 48:
 
Tháng 7 âm lịch năm 1411, Trùng Quang Đế và Nguyễn Súy chia quân đánh các cửa biển, bắt nhóm thổ quan theo Trung Quốc là Nguyễn Chính ở Bài Lâm, chém bêu đầu cảnh cáo.{{sfn|Nhiều tác giả|1993|p=317}} Cùng năm, nhà vua gả chị gái là Quốc tỷ trưởng công chúa cho người Hóa Châu là Hồ Bối. Ông còn phong Hồ Bối chức Tư đồ rồi sai đem quân đánh Minh ở [[Thanh Hóa]].{{sfn|Nhiều tác giả|1993|p=318}}
 
.
Trong thời gian giữ ngôi, Trùng Quang Đế từng sai hành khiển Nguyễn Nhật Tư, thẩm hình Lê Ngân sang Minh cầu phong. Vua Minh bắt giết cả hai. Về sau, Trùng Quang Đế phái hành khiển Hồ Ngạn Thần, thẩm hình Bùi Nột Ngôn đem biểu văn, lễ vật, và hai tượng người bằng vàng, bạc đi thay. Khi sứ đoàn vào [[Bắc Kinh|Yên Kinh]], [[Minh Thành Tổ]] sai [[Hồ Nguyên Trừng]] giả vờ hỏi thăm vua Trần, tiện dò la nội tình Đại Việt. Hồ Ngạn Thần tiết lộ hết tình hình cho Nguyên Trừng, Bùi Nột Ngôn không nói. Minh Thành Tổ giả cách phong Trùng Quang làm Bố chính sứ Giao Chỉ, Ngạn Thần làm Tri phủ Nghệ An. Ngạn Thần nghe theo. Về nước, Bùi Nột Ngôn hặc tội Ngạn Thần, Trùng Quang sai bắt giam Ngạn Thần rồi xử tử.{{sfn|Nhiều tác giả|1993|p=318}}{{sfn|Quốc sử quán triều Nguyễn|1998|pp=344-345.}}
 
Dòng 55:
Tháng 1 âm lịch năm 1413, nhà vua cùng Nguyễn Suý, Nguyễn Cảnh Dị đưa quân theo đường biển tới Vân Đồn, Hải Đông và các vùng ven biển Bắc Bộ nhằm thăm dò, tìm lương thực và đánh tiêu hao quân đội Minh. Chiến dịch này thất bại nặng nề. Ngày 4 tháng 3 âm lịch, nhà vua về hành tại Nghệ An, quân đi 10 phần về chỉ còn 3-4 phần.{{sfn|Nhiều tác giả|1993|pp=319-320.}}
 
Cùng lúc đó, Nông Văn Lịch ở [[Lạng Sơn]] cầm đầu quân khởi nghĩa "áo đỏ" chặn đường giao thông, giết chết được Tham chính người Việt là [[Mạc Thuý<ref>TổThúy]] (tổ 4 đời của [[Mạc Đăng Dung]]</ref> của giặc) và tiêu diệt được khá nhiều quân giặcMinh. Nguyễn Liễu ở Lý Nhân chiêu tập người các huyện Lục Na, Vũ Lễ đánh quân Minh trong mấy năm nhưng do thiếu sự liên kết với vua nên các thế lực này dần tan vỡ.{{sfn|Nhiều tác giả|1993|pp=319-320.}}
 
Tháng 4 âm lịch năm 1413, Trương Phụ lại đánh vào Nghệ An, vua phải rút về Châu Hóa, sai [[Nguyễn Biểu]] làm sứ đi cầu phong, đến Nghệ An bị [[Trương Phụ]] bắt giữ, Nguyễn Biều tức giận mắng Trương Phụ và bị Phụ giết chết.{{sfn|Nhiều tác giả|1993|pp=319-320.}}
 
Tháng 4 âm lịch năm 1413, Trương Phụ đượclại đánh vào Nghệ An, vua phải rút về Châu Hóa, sai [[Nguyễn Biểu]] làm sứ đi cầu phong, đến Nghệ An bị [[Trương Phụ]] bắt giữ, Nguyễn Biều tức giận mắng Trương Phụ và bị Phụ giết chết.{{sfn|Nhiều tác giả|1993|pp=319-320.}} Trương Phụ chiếm Nghệ An, thái phó Đại Việt gianlà Phan Liêu<ref>LiêuQuý làHữu conđầu củahàng, Phanvài hôm sau thì chết. Trương Phụ cử con Quý HựuHữu làmlà quanLiêu làm tri châuphủ ởNghệ châuAn. Hóa</ref>Liêu muốn gây ấn tượng với Phụ, bèn chỉ điểm cho Phụ cho biết nơi quân HậuĐại TrầnViệt ẩn náu. liền đemTrương quân vào châu HoáPhụ, songMộc vấpThạnh phảiđem sựquân phảnthủy khángbộ quyếtvào liệtchâu củaHoá, cácđi tướngmất nhà21 Trầnngày. Tháng 9 âm lịch năm 1413, Nguyễn Súy dàn trận tại kênh Thái Đà, đánh nhau ác liệt với Trương Phụ. Nửa đêm [[Đặng Dung]] dùng voi đánh úp dinh của Phụ, định nhảy lên thuyền Phụ bắt sống mà không nhận được mặt, Phụ nhảy lên thuyền nhỏ trốn mất, quân Minh tan vỡ quá nửa, thuyền chiến vũ khí bị đốt phá gần hết. Thế nhưng Nguyễn Súy không chịu hợp sức cùng Đặng Dung chiến đấu, mà quân thì còn rất ít. Trương Phụ thấy vậy xua tàn quân phản công, thay đổi cục diện. Quân Đặng Dung tan chạy, ẩn nấp trong hang núi, không còn sức đánh lớn. Tháng 11 âm lịch năm 1413, Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị định chạy sang [[Xiêm La]] nhưng bị quân Minh bắt. Khi trông thấy Phụ Nguyễn Cảnh Dị luôn mồm quát mắng: ''"Chính ta muốn giết mày, bây giờ lại bị mày bắt!"''. Trương Phụ tức giận, giết rồi ăn gan Nguyễn Cảnh Dị. Trương Phụ chiếm được Tân Bình, Thuận Hóa, bèn đặt quan cai trị, điều tra dân số, làm sổ dân đinh và tâu xin vua Minh tăng cường quân trấn giữ. {{sfn|Quốc sử quán triều Nguyễn|1998|pp=345-347.}}
 
Ngày 10 tháng 3 âm lịch năm 1414, Trùng Quang Đế chạy sang nước [[Lan Xang|Lão Qua]], Nguyễn Súy chạy sang [[Ma Linh|châu Minh Linh]], sau đều bị người của Phụ bắt.<ref>{{Chú thích web | url = http://epress.nus.edu.sg/msl/reign/yong-le/year-12-month-3-day-10 | tiêu đề = Entry | tác giả = | ngày = | ngày truy cập = 8 tháng 2 năm 2018 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>{{sfn|Quốc sử quán triều Nguyễn|1998|pp=345-347.}} Người của Thuận Hóa cũng ra hàng, từ đó vương triều Hậu Trần chấm dứt.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Trùng_Quang_Đế”