|
== Truyền thuyết Cô Đôi Thượng Ngàn ==
Cô Đôi Thượng Ngàn vốn là Sơn Tinh Côngcông Chúachúa con Vua [[Đế Thích]] trên Thiên Cung. Sau cô giáng sinh xuống đất [[Ninh Bình]] làm con gái một quan lang họ Hà, chúa đất người Mường ở vùng rừng núi [[Cúc Phương]] [[Nho Quan]].<ref>[http://mantico.hatvan.vn/co/than-tich-co-doi-thuong-ngan-den-bong-laihoa-binh-.html Thần tích Đền Bồng Lai thờ Cô Đôi Thượng Ngàn]</ref> Khi hạ sinh, Cô Đôi rất xinh đẹp: da trắng, tóc xanh mượt mà, mặt tròn, lưng ong thon thả. Năm cô lên bốn tuổi, gia đình vị quan lang chuyển tới làm quan ở huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình. Sau này cô được [[Mẫu Thượng Ngàn]] cho học đạo phép để giúp dân. Rồi khi về thiên, cô được [[Mẫu Thượng Ngàn]] truyền cho vạn phép, giao cho cô dạy người rừng biết thống nhất về ngôn ngữ. Lúc thanh nhàn cô về ngự cảnh sơn lâm núi rừng ở đất [[Ninh Bình]] quê nhà, trong ba gian đền mát, cô cùng các bạn tiên nữ ca hát vui thú trên dốc Sườn Bò (nay thuộc xã [[Văn Phương, Nho Quan|Văn Phương]], [[Nho Quan]]). Có khi cô biến hiện ra người thiếu nữ xinh đẹp, luận đàm văn thơ cùng các bậc danh sĩ, tương truyền cô cũng rất giỏi văn thơ, làm biết bao kẻ phải mến phục. Cô Đôi cũng là tiên cô cai quản kho lộc Sơn Lâm Sơn Trang, người trần gian ai nhất tâm thì thường được Cô Đôi ban thưởng, nhược bằng có nợ mà không mau trả lễ cô lại bắt đền nặng hơn.<ref>[http://mantico.hatvan.vn/co/co-doi-thuong-ngan.html Cô Đôi Thượng Ngàn], Đạo Mẫu Việt Nam</ref>
Cô Đôi Thượng rất hay ngự về đồng, vì danh tiếng cô lừng lẫy ai ai cũng biết đến, đệ tử cô đông vô số và cô cũng hay bắt đồng. Trong đại lễ khai đàn mở phủ người ta thường dâng lễ vàng cây lên 4 vi tiên cô là Cô Đôi, Cô Bơ, Cô Chín và Cô Bé, trong đó Cô Đôi thường là giá cô ngự về đầu tiên (mở khăn cho hàng cô) để chứng lễ. Khi cô về ngự thường mặc áo lá xanh hoặc quầy đen và áo xanh (ngắn đến hông), trên đầu có dùng khăn (khăn von hoặc khăn vấn) kết thành hình đóa hoa, cũng có một số nơi dâng cô áo xanh, đội khăn đóng (khăn vành dây) và thắt lét xanh, hai bên có cài hai đóa hoa. Cô về đồng thường khai cuông rồi múa mồi, múa tay tiên hái tài hái lộc cho đồng tử.
|
