Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Paprika”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
AlphamaEditor, thêm/xóa ref, thêm thể loại, Executed time: 00:00:09.7416855 using AWB
n →‎top: stub sorting, replaced: hế kỷ thứ 16 → hế kỷ thứ XVI (2), hế kỷ thứ 19 → hế kỷ thứ XIX, London → Luân Đôn using AWB
Dòng 4:
'''Paprika''' ([[tiếng Anh Mỹ]]: {{IPAc-en|p|ə|ˈ|p|r|iː|k|ə|audio=American pronunciation of "paprika".ogg}},<ref>{{chú thích web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/paprika|title=Definition of PAPRIKA|work=merriam-webster.com|accessdate=April 7, 2017}}</ref> [[tiếng Anh Anh]]: {{IPAc-en|ˈ|p|æ|p|r|ɪ|k|ə|audio=British pronunciation of "paprika".ogg}}<ref>{{chú thích web |url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/paprika |title=paprika - definition of paprika in English - Oxford Dictionaries |work=oxforddictionaries.com |accessdate=ngày 7 tháng 4 năm 2017}}</ref>) là loại gia vị nghiền được làm từ quả đỏ của một [[thứ (sinh học)|thứ]] lớn hơn và ngọt hơn của cây ''[[Capsicum annuum]]'',<ref>{{chú thích web |url=http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/pepper |title=pepper |publisher= |accessdate=ngày 7 tháng 4 năm 2017 |via=The Free Dictionary}}</ref> còn được gọi là ''[[ớt chuông]]'' hay ''ớt ngọt''. Thứ phổ biến nhất được dùng để làm paprika là ''ớt cà chua'',<ref>{{chú thích web |website=Gardening Know How |title=Hungarian Tomato Pepper Plant Information |author=Mary H. Dyer |accessdate =ngày 3 tháng 1 năm 2018}}</ref><ref>{{chú thích web |url=http://www.drgourmet.com/ingredients/paprika.shtml |title=Ingredients: Paprika |work=drgourmet.com |accessdate=ngày 7 tháng 4 năm 2017}}</ref> đôi khi còn được cho thêm một số các thứ khác cay nồng hơn, ''[[ớt]]'', và [[ớt cayenne]].<ref>{{chú thích web |url=http://www.wisegeek.org/what-is-paprika.htm |title=What is Paprika? (with pictures) |work=wisegeek.org |accessdate=ngày 7 tháng 4 năm 2017}}</ref><ref>{{chú thích web |url=http://www.geniuskitchen.com/about/paprika-335 |title=Paprika |website=Genius Kitchen |accessdate =ngày 3 tháng 1 năm 2018}}</ref> Ở nhiều ngôn ngữ khác trừ [[tiếng Anh]], từ ''paprika'' được dùng để chỉ cả cây và quả làm nên loại gia vị này..
 
Dù paprika thường gắn liền với [[ẩm thực Hungary]], loại ớt dùng để làm loại gia vị này lại là loài bản địa của [[Tân Thế giới]] và sau này mới được giới thiệu sang [[Cựu Thế giới]]. Paprika có nguồn gốc từ miền trung [[México]], và được đem đến [[Tây Ban Nha]] vào thế kỷ thứ 16XVI. Gia vị này còn được dùng để tạo màu cho các món ăn.
 
Trao đổi paprika trải dài từ [[Bán đảo Iberia]] đến [[châu Phi]] và [[châu Á]],<ref name="peppers">{{chú thích sách |last1=Andrews |first1=Jean |title=Peppers: The Domesticated Capsicums |date=1995 |publisher=University of Texas Press |location=Austin, Texas |isbn=9780292704671 |page=8 |edition=New |url=https://books.google.com/books?id=SsjvX31EMekC&q=paprika#v=snippet&q=paprika&f=false |accessdate=ngày 20 tháng 10 năm 2016}}</ref> và lan sang tận cả [[Trung Âu]] qua [[Balkan]], dưới sự thống trị của [[đế quốc Ottoman]], điều này giải thích cho nguồn gốc từ [[tiếng Hungary]] của từ tiếng Anh. Ở Tây Ban Nha, Paprika được biết tới như là {{lang|es|pimentón}} từ thế kỷ thứ 16XVI, khi nó trở thành một nguyên liệu điển hình của ẩm thực Tây [[Extremadura]].<ref name="peppers"/> Dù đã xuất hiện ở Trung Âu từ thời đế chế Ottoman bắt đầu xâm chiếm, paprika không phổ biến ở Hungary cho đến cuối thế kỷ thứ 19XIX.<ref name="glossary">{{chú thích sách |last1=Ayto |first1=John |title=The Glutton's Glossary: A Dictionary of Food and Drink Terms |date=1990 |publisher=Routledge |location=LondonLuân Đôn |isbn=9780415026475 |page=205 |url=https://books.google.com/books?id=vAQOAAAAQAAJ&q=paprika#v=snippet&q=paprika&f=false |accessdate=ngày 20 tháng 10 năm 2016 |language=en}}</ref>
 
Paprika có loại từ không cay cho đến rất cay – mùi vị phụ thuộc vào từng quốc gia – nhưng hầu hết các cây đều tạo ra vị ngọt.<ref name="memoir">{{chú thích sách|last1=Sasvari|first1=Joanne|title=Paprika: A Spicy Memoir from Hungary|date=2005|publisher=CanWest Books|location=Toronto, ON|isbn=9781897229057|page=202|url=https://books.google.com/books?id=cdfiz5IS22QC&dq|accessdate=ngày 20 tháng 10 năm 2016}}</ref> Paprika ngọt phần lớn được làm từ vỏ quả, với hơn nửa số hạt được tách bỏ, trong khi đó paprika cay có chứa nhiều hạt hơn, cuống, noãn, và [[lá đài]].<ref name="peppers"/> Màu đỏ của paprika do chất [[carotenoid]] tạo nên.<ref name="ijms">{{cite journal|pmid=24065101|pmc=3794819|year=2013|author1=Gómez-García Mdel|first1=R|title=Biochemistry and molecular biology of carotenoid biosynthesis in chili peppers (Capsicum spp.)|journal=International Journal of Molecular Sciences|volume=14|issue=9|pages=19025–53|last2=Ochoa-Alejo|first2=N|doi=10.3390/ijms140919025}}</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Paprika”