Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bhumibol Adulyadej”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
clean up
đã sửa lỗi chú thích: 2 thẻ <ref> không có nội dung
Dòng 32:
Mặc dù [[Thái Lan]] theo thể chế quân chủ đại nghị, vị quốc vương này đã vài lần can thiệp vào chính trường, gần đây nhất là trong cuộc khủng hoảng chính trị năm [[2005]] – [[2006]]. Bhumibol Adulyadej được coi là có công lớn trong nỗ lực kiến tạo tiến trình chuyển đổi [[dân chủ]] ở Thái Lan trong [[thập niên 1990]], mặc dù trong giai đoạn đầu của vương triều, ông đã ủng hộ các chính phủ quân sự.
 
[[Forbes]] ước tính tài sản và các khoản đầu tư tài sản của Bhumibol, được quản lý bởi [[Crown Property Bureau]] (CPB), một cơ quan độc đáo mà không phải là công ty tư nhân và cũng không phải là công ty nhà nước, trị giá 30 tỷ USD trong năm [[2010]], và ông là người đứng đầu danh sách của "hoàng gia giàu nhất thế giới" của tạp chí này từ năm [[2008]] tới năm [[2013]].<ref name=Serafin-20100707>{{cite news|last1=Serafin|first1=Tatiana|title=The World's Richest Royals|url=http://www.forbes.com/2010/07/07/richest-royals-wealth-monarch-wedding-divorce-billionaire.html|accessdate=17 October 2015|work=Forbes|date=2010-07-07}}</ref><ref>{{Chú thích web|tiêu đề=The World's Richest Royals|url=http://www.forbes.com/sites/investopedia/2011/04/29/the-worlds-richest-royals/|work=Forbes|ngày truy cập=26 January 2014|ngày=29 April 2011}}</ref><ref>{{Chú thích web|tiêu đề=Forbes Looks into the King of Thailand's Wealth|url=http://blogs.cfr.org/asia/2012/01/24/forbes-looks-into-the-king-of-thailand%E2%80%99s-wealth/|work=Council on Foreign Relations|ngày truy cập=26 January 2014|tác giả 1=Joshua Kurlantzick|ngày=24 January 2012}}</ref> Trong [[tháng 5]] năm [[2014]], tài sản của Bhumibol lại một lần nữa được liệt kê trên tạp chí này với 30 tỷ USD.<ref name=" Chris">{{cite web|title=The business of royalty: The five richest monarchs in the world|url=http://www.businessspectator.com.au/article/2014/4/24/family-business/business-royalty-five-richest-monarchs-world|work=Business Spectator|publisher=Business Spectator Pty Ltd|accessdate=6 May 2014|first= Chris |last= Kohler |date= 24 April 2014}}</ref> Chính thức thì các tài sản của CPB quản lý thuộc sở hữu của [[vua Thái Lan]] đương nhiệm với tư cách như một tổ chức, không phải với tư cách một cá nhân Bhumibol Adulyadej.<ref>{{Chú thích web|tiêu đề=In Thailand, A Rare Peek at His Majesty's Balance Sheet|url=http://www.forbes.com/sites/simonmontlake/2012/01/20/in-thailand-a-rare-peek-at-his-majestys-balance-sheet/|work=Forbes|ngày truy cập=26 January 2014|tác giả 1=Simon Mortland|ngày=20 January 2012}}</ref> Ông sử dụng tài sản to lớn của mình để cung cấp tài chính cho nhiều đề án phát triển, đặc biệt là ở nông thôn.
 
Sau năm [[2006]], sức khỏe của Bhumibol bị suy giảm và ông đã trải qua thời gian dài tại [[Bệnh viện Siriraj]]. Ông được người dân Thái Lan hết sức tôn kính.<ref>{{Chú thích web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7128935.stm|tiêu đề=BBC NEWS - Asia-Pacific - Why Thailand's king is so revered|work=bbc.co.uk|ngày truy cập=14 October 2016}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=http://www.cnn.com/2015/05/10/asia/thailand-king-leaves-hospital/index.html|tiêu đề=Thailand's King Bhumibol leaves hospital for seaside|tên 1=Jethro Mullen|họ 1=CNN|work=cnn.com|ngày truy cập=14 October 2016}}</ref> Đối với nhiều người dân Thái, nhà vua được sùng bái gần như một thần linh.<ref>{{cite news|title=Thai king Bhumibol Adulyadej dies after 70-year reign|url=https://www.theguardian.com/world/2016/oct/13/thai-king-bhumibol-adulyadej-dies-after-70-year-reign}}</ref><ref>{{cite news|title=Thailand's King Bhumibol, world's longest reigning monarch, dies at 88|url=http://www.reuters.com/article/us-thailand-king-obituary-idUSKCN12D1M7}}</ref> Người thừa kế của ông, [[Vajiralongkorn]], không được lòng dân như cha mình, dẫn đến lo ngại rằng chế độ quân chủ Thái Lan sẽ bị mất uy tín và ảnh hưởng sau cái chết của Bhumibol.<ref>{{Chú thích web|tiêu đề=Thailand's Royal Conundrum|url=http://www.theatlantic.com/international/archive/2015/05/thailands-royal-conundrum/394529/|work=The Atlantic|ngày truy cập=29 March 2016|tác giả 1=Matt Schiavenza|ngày=31 May 2015}}</ref><ref>{{Chú thích web|tiêu đề=Twilight of the King|url=http://www.economist.com/news/asia/21702497-after-ailing-monarch-goes-what-next-twilight-king|work=The Economist|ngày truy cập=29 July 2016|ngày=23 July 2016}}</ref>
Dòng 39:
[[File:Princess_Sri_Sangwal_and_children.JPG|nhỏ|Bhumibol Adulyadej (thứ ba, từ trái sang) với mẹ và anh chị tại Thụy Sĩ năm 1935]]
[[Hình:King Bhumibol Adulyadej Portrait-1945.jpg|nhỏ|180px|Bhumibol Adulyadej năm 1945]]
Chào đời ngày 5 tháng 12 năm 1927 tại Bệnh viện Mount Auburn ở [[Cambridge, Massachusetts|Cambridge]], tiểu bang [[Massachusetts]], [[Hoa Kỳ]],<ref name=Kanchanapisek>{{cite web|title=Biography of His Majesty King Bhumibol Adulyadej|url=http://kanchanapisek.or.th/biography/hmk.en.html|website=The Golden Jubilee Network|publisher=Kanchanapisek Network|accessdate=17 October 2015}}</ref>, Bhumibol là con trai út của [[Mahidol Adulyadej]], Hoàng tử xứ Songkla (con trai của Vua [[Rama V|Chulalongkorn]]) và [[Mom Sangwal]] (sau này là [[Somdej Phra Sri Nakarindhara Boromaratchachonnani]]). Giấy khai sinh tại Hoa Kỳ của ông chỉ ghi tên ông là "Baby Songkla", vì cha mẹ phải tham khảo ý kiến bác của mình, vua Rama VII (Prajadhipok), sau đó là tộc trưởng của nhà Chakri, để xin một cái tên tốt lành. Vua Rama VII chọn cái tên ''Bhumibol Adulyadej'', nghĩa là "sức mạnh của đất, quyền lực không thể so sánh" (từ chữ {{lang-sa|भूमिबल अतुल्यतेज}}, ''Bhūmibala Atulyatēja''). Cha của ông lúc đó đang học chương trình y tế công cộng tại [[Đại học Harvard]], đó là lý do tại sao Bhumibol là vị vua Thái Lan duy nhất sinh tại Mỹ.<ref name=Grossman-Faulder>{{cite book|last1=Grossman|first1=Nicholas|last2=Faulder|first2=Dominic|title=King Bhumibol Adulyadej – A Life's Work|publisher=Editions Didier Millet|isbn=9814260568|date=2012}}</ref> Bhumibol có một chị gái, công chúa [[Galyani Vadhana]], và một người anh trai, Hoàng tử [[Ananda Mahidol]].
 
Khi mới sinh, ông mang [[tên người Thái Lan|tên Thái]] là Pra Worawongse Ther Phra Ong Chao Bhumibol Adulyadej (พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภูมิพลอดุลยเดช), cho thấy bà mẹ là thứ dân. Nếu ra đời trước đó vài năm, trước khi chú của cậu, Vua [[Prajadhipok]], thông qua đạo luật cho phép con của một hoàng tử và một thường dân được gọi là ''Phra Ong Chao'' (hoàng thân với địa vị thấp hơn một ''Chao Fa''), cậu đã phải nhận danh hiệu ''Mom Chao'' (cấp thấp nhất trong vòng các hoàng thân Thái), giống anh chị của cậu.