Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thái thượng hoàng hậu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 11:
Tại [[Việt Nam]], quốc gia theo mô hình phong kiến của [[Trung Hoa]], danh vị Thái thượng hoàng hậu có được đề cập. Tuy nhiên không có sự thống nhất, vì phần lớn các [[Thái thượng hoàng]] sau khi thiện nhượng, các vị [[Hoàng hậu]] vẫn trở thành [[Hoàng thái hậu]].
 
[[Thái thượng hoàng]] đầu tiên của [[Việt Nam]] là [[Sùng Hiền hầu]], do có con là Lý Dương Hoán được [[Lý Nhân Tông]] chỉ định làm người kế vị, tức [[Lý Thần Tông]]. Tuy nhiên, mẹ của [[Lý Thần Tông]] là Đỗ phu nhân được ghi là tôn làm [[Hoàng thái hậu]], ở Động Nhân cung<ref>ĐVSKTT - Lý Thần Tông bản kỷ:''"Kỷ Dậu, [Thiên Thuận] năm thứ 2 [1129], (Tống Kến Viêm năm thứ 3). Mùa xuân, tháng giêng. Ngày Giáp Ngọ, tôn thân phụ là Sùng Hiền hầu làm Thái thượng hoàng và thân mẫu Đỗ thị làm Hoàng thái hậu, ở tại cung Động Nhân."''</ref>.
 
Khi [[Lý Huệ Tông]] nhường ngôi cho [[Lý Chiêu Hoàng]] về làm [[Thái thượng hoàng]], thì [[Hoàng hậu]] của ông là [[Linh Từ quốc mẫu|Thuận Trinh hoàngHoàng hậu]] đáng lý sẽ trở thành Thái thượng hoàng hậu của [[nhà Lý]]. Tuy nhiên, không có ghi chép chứng minh việc này.
 
Các [[Hoàng đế]] [[nhà Trần]] nhường ngôi về làm [[Thái thượng hoàng]], thì các [[Hoàng hậu]] theo lý cũng sẽ đều thành Thái thượng hoàng hậu. Tuy nhiên việc này lại có mâu thuẫn ngay trong ghi chép [[nhà Trần]], ví dụ như:
* [[Quý Tỵ]], Trùng Hưng năm thứ 9 ([[1293]]), [[Trần Nhân Tông]] Trần Khâm nhường ngôi cho Hoàng thái tử Thuyên, tức [[Trần Anh Tông]]. Hoàng đế tự xưng là '''Anh Hoàng''', tôn Thượng hoàng làm '''Hiến Nghiêu Quang Thánh Thái Thượng Hoàng Đế''', tôn [[Bảo Thánh hoàng hậu|Bảo Thánh Hoàng hậu]] làm '''Khâm Từ Bảo Thánh hoàngHoàng thái hậu'''.
* [[Giáp Dần]], Hưng Long năm thứ 22 ([[1314]]), Trần Anh Tông nhường ngôi cho Hoàng thái tử Mạnh, tức [[Trần Minh Tông]]. Hoàng đế tự xưng là '''Ninh Hoàng''', tôn Thượng hoàng là '''Quang Nghiêu Duệ Vũ Thái Thượng Hoàng Đế'''; tôn [[Thuận Thánh hoàng hậu|Thuận Thánh Hoàng hậu]] là '''Thuận Thánh Bảo Từ Thái Thượng hoàngHoàng hậu'''.
 
*Vào thời [[Lê trung hưng]], [[Lê Thần Tông]] nhượng vị cho [[Lê Chân Tông]], ĐVSKTT ghi chép thể lệ tôn vị như sau: ''"[[Quý Mùi]], Dương Hoà năm thứ 9 ([[1643]]), mùa đông, tháng 10, ngày 13 là ngày Quý Dậu, [[Hoàng đế]] sai Quỳnh công Trịnh Đệ mang tờ cáo nhường ngôi cho [[Hoàng thái tử]] Duy Hựu. Thái tử lên ngôi ở Cần Chính điện, lúc ấy mới 13 tuổi. Đại xá, đổi niên hiệu là Phúc Thái, tôn Đế lên làm [[Thái thượng hoàng]], tôn [[Hoàng hậu]] Trịnh thị làm [[Hoàng thái hậu]], ở Đức Thọ cung. Gia tôn [[Hoàng thái hậu]] Trịnh thị làm [[Thái hoàng thái hậu]]"''.
Vào thời [[Lê trung hưng]], [[Lê Thần Tông]] nhượng vị cho [[Lê Chân Tông]], ĐVSKTT ghi chép thể lệ tôn vị như sau:
 
Theo [[Quốc sử quán triều Nguyễn]], khi [[Thành Thái]] bị buộc thoái vị, người Pháp đã từng tham khảo thông lệ thoái vị. Khi ấy, triều đình chỉ ra theo lệ xưa, [[Hoàng đế]] thoái vị gọi là ''Thái thượng hoàng'', còn [[Hoàng hậu]] gọi là ''Hoàng thái hậu''. Sau đó, người Pháp lại thay đổi, gọi [[Thành Thái]] là '''Hoàng phụ Hoànghoàng đế''', còn hai người mẹ của [[Duy Tân]] gọi là '''Hoàng đích mẫu''' và '''Hoàng sinh mẫu'''.
* [[Quý Mùi]], Dương Hoà năm thứ 9 ([[1643]]), mùa đông, tháng 10, ngày 13 là ngày Quý Dậu, Hoàng đế sai Quỳnh công Trịnh Đệ mang tờ cáo nhường ngôi cho Hoàng thái tử Duy Hựu. Thái tử lên ngôi ở Cần Chính điện, lúc ấy mới 13 tuổi. Đại xá, đổi niên hiệu là Phúc Thái, tôn Đế lên làm Thái thượng hoàng, tôn Hoàng hậu Trịnh thị làm Hoàng thái hậu, ở Đức Thọ cung. Gia tôn Hoàng thái hậu Trịnh thị làm Thái hoàng thái hậu.
 
Theo [[Quốc sử quán triều Nguyễn]], khi [[Thành Thái]] bị buộc thoái vị, người Pháp đã từng tham khảo thông lệ thoái vị. Khi ấy, triều đình chỉ ra theo lệ xưa, [[Hoàng đế]] thoái vị gọi là ''Thái thượng hoàng'', còn [[Hoàng hậu]] gọi là ''Hoàng thái hậu''. Sau đó, người Pháp lại thay đổi, gọi [[Thành Thái]] là '''Hoàng phụ Hoàng đế''', còn hai người mẹ của [[Duy Tân]] gọi là '''Hoàng đích mẫu''' và '''Hoàng sinh mẫu'''.
 
==Tham khảo==