[[Hình:Sun, Earth size comparison labeled.jpg|nhỏ|200px|Năng lượng nhiệt mặt trời]]
'''Nhiệt''' hay '''nhiệt lượng''', ký hiệu '''Q''' là 1 đại lượng Vật lý trong [[nhiệt động lực học]] dùng để chỉ phần năng lượng nhiệt ([[nhiệt năng]]) được trao đổi giữa các vật hay hệ thống do sự khác biệt về [[nhiệt độ]]. Nhiệt có thể được tạo ra qua các [[phản ứng hóa học]] (như sự [[cháy]]), [[phản ứng hạt nhân]] (như [[phản ứng tổng hợp hạt nhân|phản ứng kết hợp]] bên trong [[mặt trời]]), sự [[hao tán]] [[điện từ]] (trong [[bếp điện]]) hay hao tán [[cơ học]] như ma sát. Nhiệt có thể được trao đổi qua các quá trình [[bức xạ nhiệt|bức xạ]], [[dẫn nhiệt]] hay [[đối lưu]].<p>
Nhiệt cũng giống như [[công cơ học|công]], luôn gắn liền với các quá trình biến đổi, vì vậy có thể coi nhiệt là 1 [[đại lượng quá trình]], khác với [[đại lượng trạng thái]].<br>
Theo [[định luật một nhiệt động lực học]] (định luật về sự bao toàn năng lượng), sự liên hệ giữa các thay đổi [[nội năng]] dU, nhiệt dQ và [[công]] dW
: dU = dQ + dW <br>
Theo [[định luật hai nhiệt động lực học]], nhiệt được truyền từ hệ thống có nhiệt độ cao hơn đến hệ thống có nhiệt độ thấp hơn cho đến khi chúng đạt được sự [[cân bằng nhiệt]]. Nhiệt lượng trao đổi dQ tỉ lệ thuận với nhiệt độ chênh lệch dt
:dQ = C<sub>V</sub>.dt; với C<sub>V</sub> là [[nhiệt dung]] ở [[thể tích]] không đổi <br>
hay dQ = c.m.dt; với c: [[nhiệt dung riêng]], m: [[khối lượng]] (theo [[Jean Baptiste Joseph Fourier|Fourier]]) <br>
