Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nghè Xuân Phả”

'''Nghè Xuân Phả''' là công trình đình làng Xuân Phả, xã Thọ Trường, huyện [[Thọ Xuân]], tỉnh [[Thanh Hóa]]. Nghè Xuân Phả hiện nay thờ 2 vị thần là Đại Hải Long Vương và [[Hoàng hậu nhà Đinh]] Dương Thị Nguyệt, người có công truyền dạy [[Trò Xuân Phả]] để dân làng lưu truyền đến nay.<ref name="trieuson.gov.vn">[http://trieuson.gov.vn/web/trang-chu/di-tich-le-hoi/di-tich-cap-tinh/den-tho-vua-dinh-tien-hoang-xa-tho-tan.html Đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng - Xã Thọ Tân]</ref> Đây là nơi diễn ra lễ hội làng hàng năm với [[Trò Xuân Phả]] nổi tiếng, đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nghè Xuân Phả đã có từ thời Vua [[Đinh Tiên Hoàng]], vào thời kỳ cải cách ruộng đất 1953 - 1954, miếu đã bị đốt cháy. Công trình Nghè Xuân Phả mới được dựng lại năm 2011, vào dịp đầu xuân 10/2 âm lịch hàng năm, dân làng Xuân Phả mở trại hội, vẫn theo lệnh Vua dâng các tích [[trò Xuân Phả]] lên ngài Chúa đất Đại Hải Long Vương.

[[Tập tin:Dương Nguyệt Nương.png|nhỏ|Tượng Hoàng hậu Dương NguyệtThị NươngNguyệt ở di tích Nghè Xuân Phả]]

Theo nội dung được ghi ở quyển Thần phả, Ngọc phả của thôn Đặng Xá, xã Văn Xá, huyện [[Kim Bảng]], tỉnh [[Hà Nam]] thì khi Trần Lãm mất, [[Đinh Bộ Lĩnh]] đem tướng sĩ về Hoa Lư chiêu mộ hào kiệt đi dẹp [[loạn 12 sứ quân]]. Ngài đã được vị hào trưởng Dương Đỉnh (người gốc [[Trường Yên, Hoa Lư|Trường Yên Hạ]]) và vợ tên là Đặng Thị Kính (vốn người Đặng Xá, [[Kim Bảng]]), là cặp vợ chồng có của cải và uy tín ở địa phương giúp đỡ. Họ đã gả con gái tên là Dương Thị Nguyệt cho [[Đinh Bộ Lĩnh]] cưới về làm vợ và đã sinh ra con gái đầu đặt tên là Đinh Thị Ngọc Nương. [[Đinh Bộ Lĩnh]] đã về Đặng Xá lập đồn trại và truyền hịch Cần Vương dẹp giặc và đã có trên 600 người ứng mộ cùng với 180 tráng đinh Đặng Xá, Đồng Lạc, Khê Vĩ. Từ đấy [[Đinh Bộ Lĩnh]] đánh đâu được đấy, được tôn là Vạn Thắng Vương, bình được [[12 sứ quân]] thống nhất đất nước, đón Dương NguyệtThị NươngNguyệt về [[kinh đô Hoa Lư]] lập làm Hoàng hậu. Bà [[Hoàng hậu nhà Đinh#Dương Thị Nguyệt|Hoàng hậu quê Hà Nam]] cũng chính là người đã truyền dạy [[trò Xuân Phả]] hiện còn lưu giữ đến ngày nay ở [[Thanh Hóa]].

Ngày nay, ở xã Thọ Tân, [[Triệu Sơn]], [[Thanh Hóa]] còn đền thờ Vua [[Đinh Tiên Hoàng]] và những ghi chép về nguồn gốc hình thành Trò Xuân Phả <ref name="trieuson.gov.vn"/> như sau: Khi giang sơn Đại Cồ Việt thống nhất, các bộ tộc và các nước lân bang mang lễ vật triều cúng và ca vũ mừng nhà vua lên ngôi... Tưởng nhớ đến công lao người đã âm phù thắng trận, Vua Đinh Tiên Hoàng đã truyền đem toàn bộ cống phẩm và trò diễn đến đền thờ Đại Hải Long Vương mà không lưu lại ở [[kinh đô Hoa Lư]]. Vua lại giao cho bà [[Hoàng hậu nhà Đinh|hoàng hậu Nguyệt Nương]] quê ở [[Hà Nam]] chủ trì việc này. Bà xuất thân vốn là một ca vũ cung đình, đã tiếp thu các điệu múa của các nước lân bang và huấn luyện thành đội múa hàng, hàng năm cứ đến ngày 10-2 âm lịch, bà trực tiếp hướng dẫn đội múa đến biểu diễn tại đền thờ thần Đại Hải Long Vương. Về sau dân làng Xuân Phả xin bà truyền bá điệu múa ấy cho dân làng tự tập, tự diễn, từ đấy trở đi điệu múa cũng có tên là múa Xuân Phả (hay còn gọi là Ngũ quốc lân bang đồ cống tiến) và được các thế hệ người dân lưu truyền đến ngày nay, trở thành một sinh hoạt văn hóa độc đáo ở Xứ Thanh.