Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiếu Chiêu Nhân Hoàng hậu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n replaced: thứ 4 của → thứ tư của, tháng 2]], 16 → tháng 2 năm 16, tháng 5, 16 → tháng 5 năm 16, tháng 8, 16 → tháng 8 năm [[16, Cả 2 → Cả hai , cả 2 → cả hai , 2 using AWB
Dòng 5:
| hình = Half_-_Empresss_XiaoZhao.JPG
| chức vị= [[Hoàng hậu]] [[nhà Thanh|Đại Thanh]]
| tại vị= [[11 tháng 5]], năm [[1677]]<br>- [[26 tháng 2]], năm [[1678]]
| đăng quang = [[22 tháng 8]], năm [[1677]]
| tiền nhiệm = <font color = "grey">[[Hiếu Thành Nhân Hoàng hậu]]</font>
| kế nhiệm = <font color="blue">[[Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu]]</font>
Dòng 27:
Hiếu Chiêu Nhân Hoàng hậu sinh vào năm Thuận Trị thứ 10 ([[1653]]), xuất thân từ dòng họ [[Nữu Hỗ Lộc|Nữu Hỗ Lộc thị]] của [[Mãn Châu]], thuộc [[Bát Kỳ|Mãn Châu Tương Hoàng kỳ]]. Xuất thân của bà vào lúc đó rất hiển hách. Dòng họ Nữu Hỗ Lộc thị là một thế gia ở [[Trường Bạch Sơn]], đời đời thế tập ''"Lộ trưởng"'' tại [[Anh Ngạch]] địa phương, có thể xem là đại danh môn.
 
Tổ phụ là Hoằng Nghị công [[Ngạch Diệc Đô]], trong những năm chinh chiến dưới trướng [[Nỗ Nhĩ Cáp Xích]], ông thường được giao chỉ huy đội quân ''Tương Hoàng kỳ'' của Nữ Chân, thường giành được nhiều thắng lợi, đặc biệt trong chiến dịch Bố Đạt Lý đã chém được hàng chục tướng quân nhà Minh. Do vậy, Ngạch Diệc Đô về sau trở thành Đại công thần thưở đầu Đại Thanh, được đặc biệt phối thờ [[Thái miếu]]. Do công lao lớn, gia tộc Nữu Hỗ Lộc nhánh Hoằng Nghị công được xem là ''"Danh môn trung danh môn"'', đứng đầu thế gia Bát kỳ Mãn Châu. Ngạch Diệc Đô có 16 người con trai, phụ thân Nữu Hỗ Lộc Hoàng hậu là [[Át Tất Long]], là con trai thứ 16 của Ngạch Diệc Đô với con gái thứ 4 của [[Thanh Thái Tổ]] là Hòa Thạc Công chúa [[Mục Khố Thạp]] (穆库什).
 
Từ thời [[Thanh Thái Tông]], Át Tất Long đã nhiều lần lập quân công, đến thời [[Thuận Trị]] do có công lao chém cháu của [[Lý Tự Thành]] là [[Lý Cẩm]], thăng ''Nhị đẳng Giáp Lạt Chương Kinh'' (二等甲喇章京), sau do tập tước của [[Đồ Nhĩ Cách]] (图尔格) mà thăng ''"Nhất đẳng công"'', kiêm ''"Thảo luận chính sự đại thần"'', lãnh ''"Thị vệ Nội đại thần"'', thêm ''"Thái tử Thái bảo"'' (太子太傅) vinh danh. Khi Thuận Trị Đế giá băng, Át Tất Long cùng [[Sách Ni]], [[Tô Khắc Xa Cáp]] và [[Ngao Bái]] nhận mệnh phụ chính [[Khang Hi Đế]], trở thành một trong Tứ trụ đại thần quyền khuynh thiên hạ.
 
Khi Khang Hi Đế thân chính, tuyên dương công thần, Át Tất Long được gia thăng ''Nhất đẳng Quả Nghị công'' (一等果毅公), thêm chức [[Thái sư]]. Át Tất Long có 3 vợ cả, người đầu là con gái Anh Thân vương [[A Tế Cách]], anh trai trưởng của Duệ Thân vương [[Đa Nhĩ Cổn]]; kế thê là con gái Dĩnh Thân vương [[Tát Ha Liêm]], và người nữa là tam kế thê [[Ba Nhã Lạp thị]] (巴雅拉氏), sinh ra [[A Linh A]] (阿灵阿) là em trai út của bà. Mẹ ruột của bà là người thuộc bộ tộc [[Thư Thư Giác La]] (舒舒觉罗氏), là trắc thất của Át Tất Long, cùng bà thì Thư Thư Giác La thị còn sinh ra [[Ôn Hi Quý phi]] và [[Pháp Khách]] (法喀). Do 2hai con trai đích tử trước sớm chết, Pháp Khách trở thành trưởng tử của cha bà, cưới con gái Tôn Thất [[A Nhan Đồ]] (阿颜图), sau cưới Hách Xá Lý thị là em gái của [[Hiếu Thành Nhân hoàng hậu|Hiếu Thành Nhân Hoàng hậu]].
 
Khi bà còn nhỏ, do cha bà Át Tất Long có qua lại với đại thần [[Ngao Bái]], người đứng đầu Tứ trụ đại thần nên được Ngao Bái nhận làm nghĩa nữ.
Dòng 38:
Khi Khang Hi Đế đến tuổi tầm 12 tuổi, Tứ trụ đại thần và triều đình tiến hành cân nhắc xem người được chọn làm [[Hoàng hậu]] cho Khang Hi Đế.
 
Khi đó, thế lực Ngao Bái cường thịnh, ngày càng không xem vị Hoàng đế nhỏ tuổi ra gì, còn Sách Ni là lão thần 3 triều, áp dụng lấy lui vì tiến sách lược, không hay đụng chạm đến Ngao Bái. Trong đợt tuyển chọn Hoàng hậu đó, có con gái của Ngao Bái, con gái của Át Tất Long cùng cháu gái của Sách Ni là dự tuyển hàng đầu. Tuyển ai làm Hoàng hậu, thì tất nhiên gia tộc của Hoàng hậu cũng sẽ theo đó lớn mạnh. Ngao Bái cuồng vọng lúc đó không ai không biết, Hiếu Trang Thái hoàng Thái hậu đem con gái ông ta loại ngay từ sớm. Át Tất Long là một người gió chiều nào theo chiều nấy, bỏ mặc thì không thể, nhưng không thể hoàn toàn dựa vào, nên Nữu Hỗ Lộc thị nhập cung với vị trí Phi tần.
 
Năm Khang Hi thứ 4 ([[1665]]), Nữu Hỗ Lộc thị được cho là nhập cung cùng với Hách Xá Lý thị, cháu gái của đại thần [[Sách Ni]].
 
Có thể thấy, Nữu Hỗ Lộc thị gia thế cực đại tôn quý, nếu so với Hách Xá Lý thị có thể nói là vượt hơn. Vì bởi lẽ, Sách Ni tuy là Phụ chính đaị thần, quan hàm cao quý, song xuất thân Hách Xá Lý thị rất thấp, chỉ là Hải Tây bộ nhân, không có chức Bộ trưởng hay Lộ trưởng, trong khi đó Át Tất Long xuất thân cao quý Nữu Hỗ Lộc, thế tập Lộ trưởng của Anh Ngạch địa phương. So sánh thì dòng dõi của Sách Ni hoàn toàn thua xa. Thế nhưng vì lý do chính trị khách quan mà Nữu Hỗ Lộc thị vẫn bị xét dưới Hách Xá Lý thị, chỉ ngậm ngùi làm một chức Phi không có danh hiệu vậy.
 
[[Hậu cung nhà Thanh]] thời Khang Hi cùng các thời trước hoàn toàn không rõ ràng, nên sử sách không thể nào biết rõ phong vị cũng như địa vị của Nữu Hỗ Lộc phi khi ấy. Do là con gái của Át Tất Long, nên có lẽ địa vị bà khá cao, tuy rằng bà có thể thua [[Tuệ phi (Khang Hy)|Tuệ phi]] Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, do là cháu gái [[Hiếu Trang Thái hậu|Hiếu Trang Thái hoàng Thái hậu]].
Dòng 49:
 
== Kế hoàng hậu ==
Năm Khang Hi thứ 13 ([[1674]]), Hách Xá Lý Hoàng hậu hạ sinh Hoàng nhị tử [[Dận Nhưng]] rồi qua đời do [[băng huyết]]. Khang Hi Đế đau buồn, truy phong Hách Xá Lý hoàng hậu làm '''Nhân Hiếu Hoàng hậu''' và đích thân nuôi dưỡng Dận Nhưng, lập làm Thái tử và có ý không lập Hậu nữa.
 
Thế nhưng Hiếu Trang Thái hoàng Thái hậu buộc Khang Hi Đế phải lập tân hậu. Sau sự kiện Ngao Bái, cha bà Át Tất Long bị bỏ hàm [[Thái sư]] cùng tước Công, nhưng trong cung Nữu Hỗ Lộc phi lại được lòng Hiếu Trang Thái hoàng Thái hậu cùng [[Hiếu Huệ Chương hoàng hậu|Nhân Hiến Hoàng thái hậu]]. Khang Hi Đế từng gọi bà là ''"Nội đình chi lương tá"'' (内廷之良佐), gọi '''Lương phối''' (良配), cho thấy địa vị phụ tá nội đình của bà cực cao, nhiều nhận định suy đoán sau khi Nhân Hiếu Hoàng hậu qua đời thì Nữu Hỗ Lộc phi quản lý hậu cung, nên là nhân tuyển cao nhất cho ngôi vị Tân Hoàng hậu.
Dòng 63:
...
 
Trẫm duy đạo pháp Càn Khôn, nội trị nãi nhân luân chi bổn. Giáo hình gia quốc, khổn nghi thật vương hóa chi cơ. Tư thục đức dĩ thừa hưu. Nghi chính danh nhi đôn điển.
 
Tư nhĩ Phi Nữu Hỗ Lộc thị, nãi công Át Tất Long chi nữ dã. Chung tường thế tộc. Dục tú danh môn. Tính bỉnh ôn trang. Độ nhàn lễ pháp. Nhu gia biểu phạm, phong chiêu lệnh dự vu cung đình. Ung túc trì thân, duẫn hiệp mẫu nghi vu trung ngoại.
 
Tư ngưỡng thừa Thái hoàng thái hậu từ mệnh. Dĩ sách bảo lập nhĩ vi Hoàng hậu.
 
Nhĩ kỳ thành hiếu dĩ phụng trọng vi. Cung kiệm dĩ tiên tần ngự. Kính tương tông tự, hoằng khai dịch diệp chi tường. Ích tán trẫm cung, mậu trứ ung hòa chi trị. Khâm tai.|||Sách văn tấn Nữu Hỗ lộc phi làm Hoàng hậu<ref>《清圣祖仁皇帝实录》: 康熙十六年五月十一
Dòng 81:
Thượng lấy sắc lập Hoàng hậu. Suất Chư vương, Bối lặc, Bối tử, Công cùng Nội đại thần, Đại học sĩ, Đô thống, Thượng thư, Tinh kỳ ni ha phiên, Thị vệ các cấp, đến Lưỡng tôn cung, hành lễ. Giờ [[Mão]], Thượng ngự điện Thái Hòa. Chư vương, Bối lặc, Bối tử, Công, văn võ các quan, thượng biểu ăn mừng. Ban chiếu thiên hạ. Ngày hôm sau, Hoàng hậu đến Lưỡng tôn cung cùng Đế tọa hành lễ<ref>《清史稿》志六十三: 康熙十六年,册立孝昭仁皇后,前期补行纳采、大徵如大婚礼。亲诣奉先殿告祭,天地、太庙后殿则遣官祭告。至日设节案太和殿中,东西肆;左右各设案一,南北肆。帝御殿阅册宝,王公百官序立,正、副使立丹陛上,北乡,宣制官立殿中门左。宣制曰:“某年月日,册立妃某氏为皇后,命卿等持节行礼。”于是正、副使持节前行,校尉舁册宝亭出协和门,至景运门,以册宝节授内监,奉至宫门,皇后迎受。行礼毕,内监出,还节使者,使者复命,帝率群臣诣太皇太后、皇太后宫行礼。翼日,皇后礼服诣两宫及帝座前行礼。</ref>.
 
Tuy là do Át Tất Long liên lụy, nhưng Hoàng hậu vẫn không oán hận cha, mà còn vì cha mà cầu xin Hoàng đế thành lập Từ đường, nhưng đến khi hoàn thành thì bà đã qua đời, việc này chính Khang Hi Đế ghi trên bia đá của từ đường<ref>由于遏必隆卷入了政治斗争的漩涡,孝昭因此没有能够当上皇后。但在孝昭凭借自己本身的努力成功封后后,她并没有忘记自己的父亲,孝昭一当上皇后,立即康熙提出为已故父亲建立家庙的请求,得到康熙同意。但是当敕建家庙告成时,钮祜禄已经去世。康熙十八年三月二十四日,玄烨亲自撰写的碑文,道出此事的原委:赐一等公遏必隆家庙碑。孝昭皇后壶德攸宣,伦情肫笃,念父母鞠育之勤,思词宇春秋之祀。朕嘉其德,遣官督理。后二月,皇后已崩,十七年十二月工作告成,因谕内阁,祥考明代实录,云符典例,特赐碑文,勒诸贞石……。</ref>. Bởi vì duyên cớ của phụ thân, cho nên dù có xuất thân cao quý hơn hẳn Nhân Hiếu Hoàng hậu, Nữu Hỗ Lộc Hoàng hậu vào cung ngay từ ban đầu đã không thể làm Hoàng hậu. Sau đó bà lại chịu cái án liên lụy của cha, ta có thể thấy sự đau khổ và áp lực của bà trong tình trạng đó. Nếu có được Thái hoàng Thái hậu và Hoàng thái hậu thương xót, thì đây cũng chính là nỗ lực của bà để lèo lái đi lên trước tình hình bất lợi. Dẫu vậy, bà đối phụ thân không hề có một câu oán hận, khi điều kiện cho phép, bà liền tìm mọi cách thông qua phương thức thành lập Từ đường để báo ân dưỡng dục.
 
Đối với việc đưa ra yêu cầu này, còn cho thấy khả năng nắm bắt của Hoàng hậu. Khi đó, Loạn Tam phiên đang dấy lên, nội - ngoại triều đình đang rất hỗn loạn, vào lúc này triều đình cần nhất là đồng lòng hợp lực, đoàn kết nhất trí. Thông qua một hành động xây từ đường cho Át Tất Long, biểu hiện ra Khang Hi Đế không quên huân cũ, cũng khiến các lão thần cảm động; lại khiến Tương Hoàng kỳ tướng lĩnh buôn lơi tâm sự lo sợ bị liên lụy bởi Át Tất Long, càng thêm mang ơn đội nghĩa. Cho nên việc này có mang tính ảnh hưởng đến chính trị, điều này cũng phần nào cho thấy sự hiểu biết chính trị cũng như thời cuộc của Hoàng hậu, nên mới nắm chắc thời cơ mà đề nghị, vừa giúp được cha, vừa giúp được phu quân.
 
== Bất hạnh qua đời ==
Năm Khang Hi thứ 17 ([[1678]]), vào ngày [[26 tháng 2]] (âm lịch), giờ Tỵ, Nữu Hỗ Lộc Hoàng hậu qua đời tại [[Khôn Ninh cung]], thọ 25 tuổi.
 
Ngày Hoàng hậu băng hà, Khang Hi Đế đang nghe chính sự tại [[Càn Thanh môn]] (乾清门), tin Hoàng hậu băng thệ bay đến, Chư vương cùng đại thần đều quỳ khóc tang. Khi nghe việc Hoàng hậu mất, Hiếu Trang Thái hoàng Thái hậu lập tức đến Càn Thanh môn khóc, nhưng Khang Hi Đế sợ Thánh tổ mẫu sẽ xúc động mà ngã bệnh, nên khuyên Thái hoàng Thái hậu về cung trước<ref>《康熙起居注》: 康熙十七年二月二十六日丁卯:早,上御乾清门,听部院各衙门官员面奏政事。巳时,皇后崩于坤宁宫。太皇太后驾至乾清门,欲入宫哭临,上故辞再三,太皇太后始回宫。</ref>. Sang ngày [[29 tháng 2]], Nhân Hiến Hoàng thái hậu đích thân đến trước tử cung mà khóc, sự thương yêu từ cả 2hai Thái hoàng Thái hậu lẫn Hoàng thái hậu, cho thấy Nữu Hỗ Lộc Hoàng hậu rất được lòng 2 vị trưởng bối, thậm chí Nhân Hiếu Hoàng hậu còn chưa như thế.
 
Khang Hi Đế từ khi Hoàng hậu qua đời, được ghi nhận cực kỳ đau lòng. Ông bãi triều 5 ngày, sai Chư vương phi, Bối lặc phi, Công chúa và Quận chúa đến Bát kỳ Nhị phẩm mệnh phụ trở lên đều có mặt ở Khôn Ninh cung khóc tang. Sang ngày 28 tháng ấy, di hài tử cung của bà được Khang Hi Đế đích thân đặt tại [[Vũ Anh điện]] (武英殿), Chư vương phi, Bối lặc phi, Công chúa và Quận chúa đến Bát kỳ Nhị phẩm mệnh phụ trở lên ở trong điện khóc tang, Chư vương, Bối lặc, Nội đại thần ở bên ngoài khóc tang. Từ đây thẳng đến ngày [[25 tháng 3]], Khang Hi Đế đều đích thân đến tế rượu, ở từ giờ Thìn đến tận giờ Dần, cứ ngồi như thế bên cạnh tử cung của Hoàng hậu mà ngây ngốc khoảng 7-8 canh giờ<ref>《康熙起居注》:康熙十七年三月, 初一日任申:卯时,上诣大行皇后梓宫前举哀。申时,回宫。
Dòng 123:
.
 
Trẫm duy chính lưỡng nghi chi vị, tư thủy duẫn tạ phu tư sinh. Đoan vạn hóa chi nguyên, trị ngoại tất tiên vu trị nội. Cố khổn chính tu nhi gia bang vĩnh lại. Khôn trinh trứ nhi phẩm vật hàm hanh. Miến hoài ý thục chi long. Ích niệm khuông tương chi đức. Huy âm thượng tại. Thịnh điển nghi sùng. Hàm do kỷ mỹ vu hưu xưng. Thủy khắc lưu quang vu dịch thế.
 
Hoàng hậu Nữu Hỗ Lộc thị. Túc thừa hoa phiệt. Duật mậu lệnh nghi. Ký chính cung vi. Tác trẫm lương phối.
 
Lí hòa tư thuận, đoan khác bổn vu thiên hoài. Thể tốn cư khiêm, ôn trang phát hồ chí tính. Phụng lưỡng cung chi định tỉnh, du uyển di ân. Tương cửu miếu chi hinh hương, kính cộng gia đốc. Y sơ phục hoán, thủ hoằng kiệm phác chi phong. Dạ mị túc hưng, khắc tá cán tiêu chi trị. Đôn ngũ thường nhi nhân năng đãi hạ. Tuần tứ giáo nhi thận dĩ đề cung. Lãm sử phi đồ, kí bễ huy vu đồng quản. Hàm chương uẩn mỹ, tuân diệp cát vu hoàng thường. Hà đồ dịch điện chi toàn hư. Thâm thống nghi hình chi vĩnh thệ. Tái khảo truy sùng chi điển. Thức kê tiết huệ chi văn. Thụy dĩ tôn danh, biểu từ huệ ái thân chi thật. Từ nan khánh 媺, kiêm thánh văn chiêu đạt chi hưu. Ý đức duật chương. Hồng danh vô thiểm.
 
Đặc dĩ sách bảo, thụy viết '''Hiếu Chiêu Hoàng hậu'''.
 
Vu hí! Bỉnh đan thanh vu bách đại, chí hành kham sư. Thùy uyển diễm vu thiên thu, phương quy phi trứ. Ai vinh tư cực. Sủng mệnh nghi thừa.|||Sách thụy Hiếu Chiêu hoàng hậu<ref>《清圣祖仁皇帝实录》辛酉。上素服御太和门。遣和硕庄亲王博果铎、多罗信郡王鄂扎、赍册宝、诣巩华城、册谥大行皇后。册文曰、朕惟正两仪之位、资始允藉夫资生。端万化之原、治外必先于治内。故壸政修而家邦永赖。坤贞著而品物咸亨。缅怀懿淑之隆。益念匡襄之德。徽音尚在。盛典宜崇。咸由纪美于休称。始克流光于奕世。皇后钮祜卢氏。夙承华阀。聿茂令仪。暨正宫闱。作朕良配。履和思顺、端恪本于天怀。体巽居谦、温庄发乎至性。奉两宫之定省、愉婉弥殷。襄九庙之馨香、敬共加笃。依疏服浣、首弘俭朴之风。夜寐夙兴、克佐旰宵之治。惇五常而仁能逮下。循四教而慎以禔躬。览史披图、既媲徽于彤管。含章蕴美、洵叶吉于黄裳。何图掖殿之旋虚。深痛仪型之永逝。载考追崇之典。式稽节惠之文。谥以尊名、表慈惠爱亲之实。词难罄媺、兼圣闻昭达之休。懿德聿彰。鸿名无忝。特以册宝、谥曰孝昭皇后。于戏。炳丹青于百代、至行堪师。垂琬琰于千秋、芳规丕著。哀荣斯极。宠命宜承。</ref>}}
Dòng 135:
[[Tháng 4]], khiển quan viên cung điểm Hiếu Chiêu Hoàng hậu thần bài. Là ngày, cung phụng thần bài. Thăng phụ Phụng Tiên điện. Phụng an bên phải thần bài của Nhân Hiếu Hoàng hậu.
 
Năm Khang Hi thứ 20 ([[1681]]), ngày [[17 tháng 2]], Khang Hi Đế quyết định để [[Hiếu Thành Nhân hoàng hậu|Nhân Hiếu Hoàng hậu]], cùng Hiếu Chiêu Hoàng hậu nhập táng vào địa cung của [[Cảnh lăng]] (景陵), thuộc [[Thanh Đông lăng]].
 
Cả 2hai tử cung của 2 vị Hoàng hậu trong ngày đó đều từ Củng Hoa thành đến nhập táng Cảnh lăng. Khang Hi Đế mệnh Thái tử dẫn đầu chư thần đến hướng tế. Ngày 19 chính thức khải thành. Ngày [[7 tháng 3]], đến Cảnh lăng, đặc mệnh Khang Thân vương [[Kiệt Thư]] (杰书) đến trước tử cung của Nhân Hiếu Hoàng hậu, Trang Thân vương [[Bác Quả Lạc]] đến trước tử cung, đọc chí chúc tế. Lễ xong, đưa linh cữu hai vị Hoàng hậu đến Hưởng điện, hôm sau kết thúc buổi lễ an táng. Đồng thời, Khang Hi Đế còn trấn an người nhà hai vị Hoàng hậu, ban thực ban vật, lấy kỳ ân sủng.
 
Năm đầu Ung Chính ([[1723]]), [[tháng 6]], thăng phụng Hiếu Chiêu Hoàng hậu thần bài lên Thánh Tổ miếu, vị trí thứ 2 sau Hiếu Thành Nhân Hoàng hậu, bên trên [[Hiếu Ý Nhân hoàng hậu|Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu]] rồi [[Hiếu Cung Nhân hoàng hậu|Hiếu Cung Nhân Hoàng hậu]]. [[Tháng 9]], Ung Chính Đế truy thêm chữ cho thụy hiệu của bà là '''Hiếu Chiêu Tĩnh Thục Minh Huệ Chính Hòa Khâm Thiên Thuận Thánh Nhân Hoàng hậu''' (孝昭靜淑明惠正和欽天順聖仁皇后)<ref>《清世宗宪皇帝实录》:雍正元年九月。庚辰。上孝昭仁皇后尊谥。册文曰。襄治化于昌朝、夙合二仪之撰。耀徽音于典册聿昭万叶之光。勋华之盛烈丕彰。任姒之芳规益播。钦惟皇妣孝昭仁皇后、性含柔顺。范表温庄。华阅钟祥、协坤贞而作则。椒涂正位、偕帝德以交辉。侍膳慈闱、克谨晨昏之奉。劳心中壸、每分宵旰之勤。箴铭茂著于彤编。褕翟久辞于丹禁。溯淑恭之懿行、茂典流光。扬蔼吉之仁风、贞珉焕彩。兹值缵承之始。弥深崇报之思。清庙森严、考彝章而合祔。宝函郑重、列俎豆以升馨。谨奉册宝、恭上尊谥曰。孝昭静淑明惠正和钦天顺圣仁皇后。伏冀在天灵爽、永贻万世之安。裕后仪型、长介亿年之福。进鸿称而允协。垂琬琰以光昭。谨言。宝文曰、孝昭静淑明惠正和钦天顺圣仁皇后之宝。</ref>.
Dòng 160:
*Biographies of the Qing dynasty consorts (清历朝后妃列传).
*Daily life in the Forbidden City, Wan Yi, Wang Shuqing, Lu Yanzhen. ISBN 0-670-81164-5.
 
 
{{Hoàng hậu nhà Thanh}}