Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giải Nobel Văn học”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của Người đấu tranh vì dân chủ2 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Trương Minh Khải
Thẻ: Lùi tất cả
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
[[Tập tin:Giải thưởng Nobel văn chương.jpg|nhỏ|phải|250px|Huy chương giải Nobel văn chương]]
'''Giải Nobel Văn học''' ([[tiếng Thụy Điển]]: '''Nobelpriset i litteratur''') là một trong sáu nhóm giải thưởng của [[Giải Nobel]], giải được trao hàng năm cho một [[Tác giả văn học|tác giả]] từ bất cứ [[quốc gia]] nào có, theo cách dùng từ trong [[di chúc]] của [[Alfred Nobel]], tác phẩm xuất sắc nhất theo khuynh hướng [[chủ nghĩa duy tâm|duy tâm]] (nguyên văn [[tiếng Thụy Điển]]: ''"den som inom litteraturen har producerat det utmärktaste i idealisk riktning"''). "Tác phẩm" ở đây có thể là toàn bộ sự nghiệp sáng tác của người được trao giải hoặc là một số tác phẩm riêng biệt được nêu trong phần lý do trao tặng. Cơ quan quyết định người được nhận Giải Nobel Văn học là [[Viện Hàn lâm Thụy Điển]], quyết định này được công bố vào đầu tháng 10 hàng năm.
 
Câu trích dẫn trong di chúc của Nobel về giải thưởng này đã dẫn đến nhiều tranh cãi. Trong tiếng Thụy Điển, từ ''idealisk'' vừa có thể hiểu là ''duy tâm'' (''idealistic''), vừa có thể hiểu là ''lý tưởng'' (''ideal''). Vì vậy, trong giai đoạn đầu của Giải Nobel Văn học, Ủy ban Nobel đã gặp nhiều lúng túng trong việc lựa chọn người xứng đáng và đã bỏ qua nhiều nhà văn nổi tiếng thế giới như [[Lev Nikolayevich Tolstoy|Lev Tolstoy]] hay [[Henrik Ibsen]], với lý do là tác[[Tác phẩm của cácvăn học|tác giảphẩm]] nhàcủa họ chưa đủ "duy tâm". Tuy nhiên giai đoạn sau, nguyên tắc cứng nhắc này đã được nới lỏng và người được nhận giải thưởng thường đều là những tác giả được [[thế giới]] công nhận.
 
== Thủ tục xét giải ==
Hàng năm [[Viện Hàn lâm Thụy Điển]] sẽ gửi các đề nghị đề cử những tác giả theo họ là xứng đáng được trao Giải Nobel Văn học. Ngoài các viện sĩ của Viện Hàn lâm Thụy Điển thì thành viên của các hội và viện hàn lâm văn học, giáo sư văn học và ngôn ngữ, những người từng được trao giải thưởng này và chủ tịch các hiệp hội nhà văn cũng được quyền đề cử, tuy nhiên họ không được quyền đề cử bản thân mình.
 
Mỗi năm có hàng ngàn đề nghị được gửi đi và có khoảng 50 đề cử phản hồi. Các đề cử phải được gửi đến Viện trước ngày [[1 tháng 2]], sau đó nó sẽ được một ủy ban xem xét kỹ lưỡng. Từ [[Tháng tư|tháng 4]], Viện bắt đầu giới hạn số ứng cử viên xuống còn khoảng 20 và đến mùa hè thì chỉ còn khoảng 5 tác giả nằm trong danh sách đề cử. Các tháng tiếp theo, viện sĩ của Viện bắt đầu nghiên cứu kỹ tác phẩm của những ứng cử viên cuối cùng này. Đến tháng 10, các viện sĩ sẽ bỏ phiếu, và ứng cử viên nào nhận được quá bán số phiếu sẽ là người được trao giải. Quá trình này diễn ra tương tự với thủ tục xét giải của các giải Nobel khác. Nói chung thì việc đề cử và thảo luận về các ứng cử viên sẽ được giữ kín trong vòng 50 năm, tuy vậy đôi khi các tác giả cũng được thông tin về việc mình được đề cử.
 
Khoản tiền kèm theo Giải Nobel Văn học đã thay đổi nhiều lần kể từ khi giải đầu tiên được trao năm [[1901]], đến đầu thế kỉ 21, trị giá của nó vào khoảng 10 triệu [[kronor Thụy Điển]]. Tác giả được trao Giải Nobel Văn học sẽ được nhận số tiền này kèm theo một giấy chứng nhận của Ủy ban Nobel và một huy chương vàng, đồng thời họ cũng sẽ được mời phát biểu tại lễ trao giải diễn ra vào ngày [[10 tháng 12]] hàng năm tại [[Stockholm]].
Dòng 20:
Người được tặng Giải Nobel Văn học năm [[1997]] là [[Dario Fo]] thoạt tiên chỉ được một số nhà phê bình coi là một ứng cử viên nhẹ ký vì tác giả này thường được biết tới như là một diễn viên hơn là một nhà văn, vả lại [[Giáo hội Công giáo Rôma]] cũng đã từng chỉ trích tác phẩm của Fo. Theo nhà xuất bản của Dario Fo ở [[Luân Đôn]] thì [[Salman Rushdie]] và [[Arthur Miller]] mới là những người được dự đoán sẽ giành giải, tuy nhiên những nhà tổ chức đã tuyên bố rằng hai nhà văn này là "quá dễ dự đoán và quá phổ biến" (''too predictable, too popular'')<ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/62/016.html Nobel stuns Italy's left-wing jester<!-- Bot generated title -->]</ref>.
 
Lựa chọn của [[Viện Hàn lâm Thụy Điển]] cho giải thưởng năm [[2004]], nữ nhà văn [[Áo]] [[Elfriede Jelinek]], đã bị chỉ trích từ ngay trong thành phần viện sĩ của Viện. Knut Ahnlund (người đã không còn thực sự hoạt động ở Viện Hàn lâm từ năm [[1996]]) đã từ chức và nói rằng việc lựa chọn Jelinek đã gây ra những thiệt hại không thể bù đắp được cho danh tiếng của giải<ref>[http://enjoyment.independent.co.uk/theatre/news/article319277.ece Pinter wins Nobel literature prize - The Independent<!-- Bot generated title -->]</ref>.
 
== Danh sách những người đạt giải ==