|
Xoá hết ngôn ngữ máy tinh hủy hết dữ liệu đi
{{chú thích trong bài}}
{{Infobox programming language
| name = <!-- otherwise defaults to {{Pagename}} -->
| logo = <!-- (filename) -->
| logo caption =
| screenshot = File:Motorola 6800 Assembly Language.png
| screenshot caption = Danh sách Hợp ngữ Motorola MC6800, cho thấy hợp ngữ thời đầu và hình thức kết hợp
| paradigm = [[Lập trình bắt buộc|Bắt buộc]], [[Lập trình phi cấu trúc|Phi cấu trúc]]
| family =
| designer = <!-- or: | designers = -->
| developer = <!-- or: | developers = -->
| released = {{start date and age|1949}}
| latest release version =
| latest release date = <!-- {{start date and age|YYYY|MM|DD|df=yes/no}} -->
| latest preview version =
| latest preview date = <!-- {{start date and age|YYYY|MM|DD|df=yes/no}} -->
| typing =
| scope =
| programming language =
| discontinued =
| platform =
| operating system =
| license =
| file ext =
| file format = <!-- or: | file formats = -->
| website = <!-- {{url|www.example.com}} -->
| implementations =
| dialects =
| influenced by =
| influenced =
}}
'''Hợp ngữ''' (assembly language) là một [[ngôn ngữ lập trình bậc thấp]] dùng để viết các [[Phần mềm|chương trình máy tính]]. Cách dùng các [[thuật nhớ]] (mnemonics) thân thiện để viết chương trình đã thay thế cách lập trình trực tiếp lên máy tính bằng mã máy dạng số (numeric machine code) - từng áp dụng cho những máy tính đầu tiên - vốn rất mệt nhọc, dễ gây lỗi và tốn nhiều thời giờ. Một chương trình viết bằng hợp ngữ sẽ được dịch sang ngôn ngữ máy bằng một tiện ích gọi là [[trình hợp dịch]]. Lưu ý rằng, trình hợp dịch khác hoàn toàn với [[trình biên dịch]], vốn dùng để biên dịch các [[Ngôn ngữ lập trình bậc cao|ngôn ngữ cấp cao]] sang các [[Kiến trúc tập lệnh|chỉ thị lệnh]] cấp thấp mà sau đó sẽ được trình hợp dịch chuyển đổi sang [[ngôn ngữ máy]].
Các chương trình hợp ngữ thường phụ thuộc chặt chẽ vào một [[kiến trúc máy tính]] xác định, nó khác với ngôn ngữ cấp cao thường độc lập đối với các nền tảng [[kiến trúc phần cứng]]. Nhiều trình hợp dịch phức tạp ngoài các tính năng cơ bản còn cung cấp thêm các cơ chế giúp cho việc viết chương trình, kiểm soát quá trình dịch cũng như việc [[gỡ rối]] được dễ dàng hơn.
Hợp ngữ đã từng được dùng rộng rãi trong tất cả các khía cạnh lập trình, nhưng ngày nay nó có xu hướng chỉ được dùng trong một số lãnh vực hẹp, chủ yếu để giao tiếp trực tiếp với [[phần cứng]] hoặc xử lý các vấn đề liên quan đến tốc độ cao điển hình như các [[Chương trình điều khiển|trình điều khiển thiết bị]], các [[hệ thống nhúng]] cấp thấp và các ứng dụng [[thời gian thực]].
== Các khái niệm ==
| 