Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Gia Định (tỉnh)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Ngokhong (thảo luận | đóng góp)
Ngokhong (thảo luận | đóng góp)
Dòng 20:
:*huyện Tân Thịnh
*'''Phủ Tây Ninh''': phía Bắc giáp [[Cao Miên]] (qua núi Chiêng, tức [[núi Bà Đen]]), phía Đông giáp huyện Bình Long phủ Tân Bình, phía Nam giáp huyện Bình Dương phủ Tân Bình và huyện Cửu An phủ Tân An, nguyên là đạo Quang Phong. Năm [[Minh Mạng]] thứ 19 (1838), bỏ đạo lập phủ với tên gọi phủ Tây Ninh, quản lý 2 huyện (với 7 tổng có 56 làng xã):
:*huyện Tân Ninh, lỵ sở kiêm phủ thành nằm ở thôn Khang Ninh (nay thuộc [[thị xã Tây Ninh]]), phía Bắc giáp [[Cao Miên]] (qua núi Chiêng), phía Đông giáp giáp huyện Bình Long phủ Tân Bình, phía Nam giáp huyện Bình Long phủ Tân Bình và huyện Quang Hóa cùng phủ Tây Ninh, phía Tây giáp huyện huyện Kiến Hưng tỉnh [[Định Tường]] và giáp nước [[Cao Miên]]. Huyện Tân Ninh, được đặt ra năm Minh Mạng thứ 17 (1836), theo Đại Nam nhất là quản lý 2 tổng (nhưng có lẽ là 3 tổng) với 24 làng xã<ref>Đại Nam nhất thống chí, tập 31, trang 198.</ref>. Phần đất huyện Tân Ninh phủ Tây Ninh nhà Nguyễn nay có thể là địa phận phía Bắc của tỉnh Tây Ninh ngày nay (tức năm 2011) ([[thị xã Tây Ninh]], huyện [[Tân Biên]], huyện [[Châu Thành, Tây Ninh|Châu Thành]],...), và có thể bao gồm cả 1 phần đất phía Bắc của [[tỉnh Svay Rieng]] (khúc giữa tỉnh Svay Rieng) [[Campuchia]], vì mô tả trên theo Đại Nam nhất thống chí: Tân Ninh còn tiếp giáp với cả huyện Kiến Hưng phủ Kiến An tỉnh [[Định Tường]] [[nhà Nguyễn]], vốn chỉ nằm bên bờ Tây [[sông Vàm Cỏ Tây]], cách địa bàn tỉnh [[Tây Ninh]] ngày nay (phần từng là đất huyện Tân Ninh) qua địa bàn tỉnh Svay Rieng. Năm 1890, sau khi lập [[Liên bang Đông Dương]], người [[Pháp]] trích một phần đất hạt Tây Ninh (hạt Tây Ninh nguyên là toàn bộ phủ Tây Ninh) là phần đất dọc theo rạch Ngã Bát cho Campuchia thuộc Pháp<ref>[http://www.vietgle.vn/trithucviet/detail.aspx?key=t%E1%BB%89nh+T%C3%A2y+Ninh&type=A0 Theo mục từ ''Tỉnh Tây Ninh'' của Vietgle.]</ref>, trong đó có lẽ gồm cả phần đất tỉnh Svay Rieng đề cập đến ở trên. Các bản đồ của người Pháp thể hiện xứ [[Nam Kỳ]] thuộc Pháp, vẽ, với kỹ thuật Tây phương khá chính xác, vào các năm [[1872]] và [[1886]] (trước khi thành lập Liên bang Đông Dương) đều thể hiện '''"vùng lồi" Svay Rieng''' thuộc đất [[Nam Kỳ]] ('''Cochinchine''').
:*huyện Quang Hóa, phía Bắc giáp huyện Tân Ninh cùng phủ Tây Ninh, phía Đông giáp huyện Tân Ninh, phía Nam giáp huyên Tân Ninh và huyện Cửu An phủ Tân An, phía Tây giáp huyện Kiến Hưng phủ Kiến An tỉnh [[Định Tường]] nhà Nguyễn. Lỵ sở trước đặt ở thôn [[Cẩm Giang, Gò Dầu|Cẩm Giang]] sau chuyển sang thôn [[Long Giang, Bến Cầu|Long Giang]], quản lý 4 tổng với 32 làng xã<ref>Đại Nam nhất thống chí, tập 31, trang 198.</ref>. Đất huyện Quang Hóa phủ Tây Ninh nhà Nguyễn nay có thể là địa phân các huyện phía Nam tỉnh [[Tây Ninh]] (như [[Bến Cầu]], [[Gò Dầu]], [[Trảng Bàng]],...), các huyện Đông Bắc tỉnh [[Long An]] (như [[Đức Huệ]], [[Hậu Nghĩa]], [[Mộc Hóa]]<ref>[http://www.longan.gov.vn/chinhquyen/hmhoa/Pages/Lich-su.aspx Lịch sử huyện Mộc Hóa tỉnh Long An.]</ref>,...) và phần phía Nam của [[tỉnh Svay Rieng]] [[Campuchia]]<ref>[http://www.vietgle.vn/trithucviet/detail.aspx?key=t%E1%BB%89nh+T%C3%A2y+Ninh&type=A0 Theo mục từ ''Tỉnh Tây Ninh'' của Vietgle.]</ref>.