Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giải vô địch bóng đá thế giới”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 49:
Đương kim vô địch thế giới là [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Pháp|đội tuyển Pháp]] sau khi giành chiến thắng trước [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Croatia|Croatia]] với tỉ số 4-2 ở [[trận chung kết Giải vô địch bóng đá thế giới 2018|trận chung kết World Cup 2018 tại Nga]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.fifa.com/worldcup/matches/match/300331552/#match-liveblog|tiêu đề=France - World Cup winners!}}</ref>
 
Theo một tin tức mới nhất, [[FIFA]] đã chấp nhận tăng số đội lên thành 48 đội từ [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2022|World Cup 2022]].tuy Tuy nhiên nước chủ nhà [[Qatar]] không chấp nhận tăng số đội tham dự vì sẽ gây khó khăn cho nước chủ nhà trong việc đáp ứng [[cơ sở hạ tầng]].
 
== Tên gọi ==
Tên gọi chính thức của Giải vô địch bóng đá thế giới đã có vài lần thay đổi. Thoạt đầu nó được gọi là "Cúp thế giới" (''World Cup'', ''Coupe du monde'') sau đó là "Cúp Jules Rimet" (tên của cựu chủ tịch FIFA, người đề xướng giải đấu này), rồi đến "Giải vô địch bóng đá thế giới - CupCúp Jules Rimet" và sau cùng là "FIFA World Cup".
 
== Lịch sử ==
Dòng 78:
 
=== World Cup sau Thế chiến II ===
[[Giải vô địch bóng đá thế giới 1950|World Cup 1950]] được tổ chức tại [[Brasil|Brazil]] là lần đầu tiên bao gồm Anh Quốc. Vương quốc Anh đã rút khỏi [[FIFA]] năm 1920, một phần do không sẵn lòng thi đấu với các quốc gia mà họ đã có chiến tranh và một phần là cuộc biểu tình chống lại ảnh hưởng của nước ngoài đối với bóng đá. Giải đấu cũng chứng kiến ​​sự trở lại của nhà vô địch [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1930|1930]] [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Uruguay|Uruguay]], người đã tẩy chay hai kỳ World Cup trước đó. Uruguay đã thắng giải đấu một lần nữa sau khi đánh bại quốc gia chủ nhà Brazil, trong trận đấu mang tên "[[Uruguay v Brasil (Giải vô địch bóng đá thế giới 1950)|Maracanazo]]" (tiếng Bồ Đào Nha: ''Maracanaço'').
 
Trong các giải đấu từ năm 1934 đến 1978, 16 đội thi đấu ở mỗi giải đấu, ngoại trừ năm 1938, khi Áo bị nhập vào Đức sau vòng loại, tức 15 đội và năm 1950, khi [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Ấn Độ|Ấn Độ]], [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Scotland|Scotland]] [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ|Thổ Nhĩ Kỳ]] rút lui, giải đấu chỉ còn 13 đội. Hầu hết các quốc gia tham gia là từ [[Châu Âu]][[Nam Mỹ]], với một số ít từ [[Bắc Mỹ]], [[Châu Phi]], [[Châu Á]][[Châu Đại Dương]]. Các đội này thường bị đánh bại dễ dàng bởi các đội châu Âu và Nam Mỹ và tiếp tục duy trì thế độc tôn là sự kiện [[thể thao]] lớn nhất trong thời hiện đại. Cho đến năm 1982, các đội duy nhất ​​ngoài châu Âu và Nam Mỹ về vòng đầu tiên là: [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hoa Kỳ|Hoa Kỳ]], bán kết vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1930|1930]]; [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Cuba|Cuba]], tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1938|1938]]; [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên|Bắc Triều Tiên]], tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1966|1966]]; và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia México|Mexico]], tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1970|1970]].
 
=== Mở rộng tới 32 đội ===
Giải đấu được mở rộng thành 24 đội vào năm 1982 và sau đó lên 32 vào năm 1998, cũng cho phép nhiều đội từ Châu Phi, Châu Á và Bắc Mỹ tham gia. Kể từ đó, các đội từ các khu vực này đã gặt hái được nhiều thành công hơn, với một số đã lọt vào tứ kết: [[Đội tuyển bóng đá quốc gia México|Mexico]], tứ kết vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1986|1986]]; [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Cameroon|Cameroon]], tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1990|1990]]; [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hàn Quốc|Hàn Quốc]], kết thúc ở vị trí thứ tư vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|2002]]; [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Sénégal|Sénégal]], cùng với [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hoa Kỳ|Hoa Kỳ]], cả hai trận tứ kết năm 2002; [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Ghana|Ghana]], tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2010|2010]]; và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Costa Rica|Costa Rica]], tứ kết vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2014|2014]]. Tuy nhiên, các đội châu Âu và Nam Mỹ tiếp tục thống trị, ví dụ, các trận tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1994|1994]], [[1998]], [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2006|2006]][[Giải vô địch bóng đá thế giới 2018|2018]] đều là các đội châu Âu hoặc Nam Mỹ chiến thắng.
 
Hai trăm đội bước vào vòng loại FIFA World Cup 2002; 198 quốc gia đã cố gắng để đủ điều kiện tham gia FIFA World Cup 2006, trong khi kỷ lục 204 quốc gia bước vào vòng loại cho FIFA World Cup 2010.
 
=== Mở rộng tới 48 đội ===
Vào tháng 10 năm 2013, [[Sepp Blatter]] đã nói về việc đảm bảo cho khu vực của [[Liên đoàn bóng đá Caribbean]] một vị trí tại World Cup. Trong ấn bản ngày 25 tháng 10 năm 2013 của tuần báo ''FIFA Weekly'', Blatter đã viết rằng: "Từ góc độ thể thao thuần túy, tôi muốn thấy sự toàn cầu hóa cuối cùng được thực hiện nghiêm túc các hiệp hội thể thao quốc gia châu Phi và châu Á đã đạt được vị thế mà họ xứng đáng tại FIFAGiải World Cupđịch bóng đá thế giới."
 
Sau khi xuất bản tạp chí, Blatter sẽ trở thành đối thủ của Chủ tịch FIFA, Chủ tịch [[UEFA]] [[Michel Platini]], trả lời rằng ông dự định mở rộng World Cup tới 40 hiệp hội quốc gia, tăng số lượng người quốc gia tham gia lên. Platini nói rằng ông sẽ phân bổ một suất bổ sung cho UEFA, hai cho [[Liên đoàn bóng đá châu Á]][[Liên đoàn bóng đá châu Phi]], hai chia sẻ giữa [[CONCACAF]][[Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ|CONMEBOL]], và một suất bảo đảm cho [[Liên đoàn bóng đá châu Đại Dương]]. Platini đã rõ về lý do tại sao ông ấy muốn mở rộng World Cup. Anh nói: "[World Cup] không dựa trên chất lượng của các đội vì bạn không có 32 người giỏi nhất tại World Cup ... nhưng đó là một sự thỏa hiệp tốt. ... Đó là vấn đề chính trị vậy tại sao không có nhiều nước châu Phi hơn? Giải đấu mang lại cho tất cả mọi người trên toàn thế giới. Nếu bạn không cho khả năng tham gia, bóng đá sẽ không tiến bộ."
 
Vào tháng 10 năm 2016, chủ tịch FIFA [[Gianni Infantino]] tuyên bố ủng hộ World Cup 48 đội vào năm 2026. Vào ngày 10 tháng 1 năm 2017, FIFA xác nhận [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2026|World Cup 2026]] sẽ có 48 đội vào chung kết.
 
=== Vụ án tham nhũng FIFA 2015 ===
{{Main|Tham nhũng FIFA 2015}}
Đến tháng 5 năm 2015, các cáo buộc hình sự về tội nhận hối lộ, lừa đảo và rửa tiền để tham nhũng trong việc phát hành quyền truyền thông và tiếp thị (đấu thầu gian lận) cho các giải đấu của FIFA với các quan chức FIFA bị buộc tội nhận hối lộ với tổng số tiền hơn 150 triệu đô la trong 24 năm. Vào cuối tháng 5, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã công bố bản cáo trạng 47 tội danh với các cáo buộc đấu giá, lừa đảo qua đường dây và rửa tiền âm mưu chống lại 14 người. Việc bắt giữ hơn một chục quan chức FIFA đã được thực hiện kể từ thời điểm đó, đặc biệt là vào ngày 29 tháng 5 và ngày 3 tháng 12. Đến cuối tháng 5 năm 2015, tổng cộng chín quan chức FIFA và năm giám đốc điều hành của các thị trường thể thao và phát thanh truyền hình đã bị buộc tội tham nhũng. Vào thời điểm đó, Chủ tịch FIFA Sepp Blatter tuyên bố sẽ từ bỏ vị trí của mình vào tháng 2 năm 2016.
 
Đến tháng 5 năm 2015, các cáo buộc hình sự về tội nhận hối lộ, lừa đảo và rửa tiền để tham nhũng trong việc phát hành quyền truyền thông và tiếp thị (đấu thầu gian lận) cho các giải đấu của FIFA với các quan chức FIFA bị buộc tội nhận hối lộ với tổng số tiền hơn 150 triệu đô la trong 24 năm. Vào cuối tháng 5, [[Bộ Tư pháp Hoa Kỳ]] đã công bố bản cáo trạng 47 tội danh với các cáo buộc đấu giá, lừa đảo qua đường dây và rửa tiền âm mưu chống lại 14 người. Việc bắt giữ hơn một chục quan chức FIFA đã được thực hiện kể từ thời điểm đó, đặc biệt là vào ngày 29 tháng 5 và ngày 3 tháng 12. Đến cuối tháng 5 năm 2015, tổng cộng chín quan chức FIFA và năm giám đốc điều hành của các thị trường thể thao và phát thanh truyền hình đã bị buộc tội tham nhũng. Vào thời điểm đó, Chủ tịch FIFA [[Sepp Blatter]] tuyên bố sẽ từ bỏ vị trí của mình vào tháng 2 năm 2016.
Vào ngày 4 tháng 6 năm 2015, Chuck Blazer khi hợp tác với FBI và chính quyền Thụy Sĩ đã thừa nhận rằng ông và các thành viên khác trong ủy ban điều hành của FIFA đã bị mua chuộc để quảng bá cho World Cup 1998 và 2010. Vào ngày 10 tháng 6 năm 2015, chính quyền Thụy Sĩ đã tịch thu dữ liệu máy tính từ các văn phòng của Sepp Blatter. Cùng ngày, FIFA đã hoãn quá trình đấu thầu FIFA World Cup 2026 trước những cáo buộc xung quanh việc hối lộ trong các giải đấu 2018 và 2022. Tổng thư ký lúc bấy giờ Jérôme Valcke tuyên bố: "Do tình hình này, tôi nghĩ rằng thật vô lý khi bắt đầu bất kỳ quy trình đấu thầu nào trong thời điểm hiện tại." Vào ngày 28 tháng 10 năm 2015, Blatter và Phó chủ tịch FIFA đã bị đình chỉ làm việc trong 90 ngày; cả hai đều thừa nhận vô tội trong các tuyên bố gửi cho các phương tiện truyền thông.
 
Vào ngày 4 tháng 6 năm 2015, [[Chuck Blazer]] khi hợp tác với [[Cục Điều tra Liên bang|FBI]] và chính quyền [[Thụy Sĩ]] đã thừa nhận rằng ông và các thành viên khác trong ủy ban điều hành của FIFA đã bị mua chuộc để quảng bá cho [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1998|World Cup 1998]][[Giải vô địch bóng đá thế giới 2010|2010]]. Vào ngày 10 tháng 6 năm 2015, chính quyền Thụy Sĩ đã tịch thu dữ liệu máy tính từ các văn phòng của Sepp Blatter. Cùng ngày, FIFA đã hoãn quá trình đấu thầu FIFA[[Giải vô địch bóng đá thế giới 2026|World Cup 2026]] trước những cáo buộc xung quanh việc hối lộ trong các giải đấu 2018 và 2022. Tổng thư ký lúc bấy giờ [[Jérôme Valcke]] tuyên bố: "Do tình hình này, tôi nghĩ rằng thật vô lý khi bắt đầu bất kỳ quy trình đấu thầu nào trong thời điểm hiện tại." Vào ngày 28 tháng 10 năm 2015, Blatter và Phó chủ tịch FIFA đã bị đình chỉ làm việc trong 90 ngày; cả hai đều thừa nhận vô tội trong các tuyên bố gửi cho các phương tiện truyền thông.
Vào ngày 3 tháng 12 năm 2015, hai phó chủ tịch FIFA đã bị bắt vì nghi ngờ hối lộ trong cùng một khách sạn ở Zurich, nơi bảy quan chức FIFA đã bị bắt giữ vào tháng Năm. Thêm 16 cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã được công bố cùng ngày.
 
Vào ngày 3 tháng 12 năm 2015, hai phó chủ tịch FIFA đã bị bắt vì nghi ngờ hối lộ trong cùng một khách sạn ở [[Zürich|Zurich]], [[Áo]], nơi bảy quan chức FIFA đã bị bắt giữ vào tháng Năm. Thêm 16 cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã được công bố cùng ngày.
 
=== Các giải đấu FIFA khác ===
[[Tập tin:Round of 16 Canada vs Switzerland (18852958960).jpg|nhỏ|[[Sân vận động BC Place]] tại [[Vancouver]] tổ chức [[Giải vô địch bóng đá nữ thế giới]].]]
Một giải đấu tương đương dành cho [[bóng đá nữ]], [[Giải vô địch bóng đá nữ thế giới]], lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1991 tại [[Trung Quốc]]. Giải đấu dành cho nữ có quy mô nhỏ hơn nam giới, nhưng đang phát triển; số lượng quốc gia tham gia giải đấu năm 2007 là 120, nhiều hơn gấp đôi so với năm 1991.
 
Bóng đá nam đã được đưa vào mọi [[Thế vận hội Mùa hè|Thế vận hội Olympic mùa hè]] trừ năm [[Thế vận hội Mùa hè 1896|1896]] [[Thế vận hội Mùa hè 1932|1932]]. Không giống như nhiều môn thể thao khác, giải bóng đá nam tại Thế vận hội không phải là giải đấu cấp cao nhất và kể từ năm 1992, một giải đấu dưới 23 tuổi (U23) với mỗi đội cho phép ba người vượt quá tuổi được chơi. [[Bóng đá tại Thế vận hội Mùa hè 1996 - Nữ|Bóng đá nữ ra mắt tại Olympic năm 1996]].
 
[[Cúp Liên đoàn các châu lục]] (''FIFA Confederations Cup)'' là giải đấu được tổ chức một năm trước World Cup tại (các) quốc gia đăng cai World Cup như một buổi thử nghiệm cho World Cup sắp tới.
Hàng 141 ⟶ 143:
{{chính|Cúp FIFA World Cup}}
 
[[Tập tin:The Queen presents the 1966 World Cup to England Captain, Bobby Moore. (7936243534).jpg|trái|nhỏ|Nữ hoàng [[Elizabeth II]] trao cúp Jules Rimet ở kỳ [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1966|World Cup 1966]] cho đội trưởng đội tuyển Anh [[Bobby Moore]]]]
Từ 1930 đến 1970, ''[[Cúp FIFA World Cup|Cúp Jules Rimet]]'' đã được trao cho đội chiến thắng World Cup. Ban đầu nó được gọi đơn giản là ''World Cup'' hoặc ''Coupe du Monde'', nhưng vào năm 1946, nó được đổi tên sau khi chủ tịch FIFA [[Jules Rimet]] thành lập giải đấu. Từ năm 1970 trở về trước, đội vô địch thế giới được trao "cúp vàng" mà trong các văn kiện chính thức của [[FIFA]] gọi là "vật phẩm [[nghệ thuật]]". Đó là bức tượng nhỏ hình "[[Nike (thần thoại)|Nữ thần chiến thắng Nike]]" (theo [[thần thoại Hy Lạp]]) mà trong giới bóng đá thường gọi là tượng "Nữ thần vàng". Theo đơn đặt hàng của FIFA, chiếc tượng này được hoàn thành năm 1928 do một người thợ kim hoàn ở [[Paris]] tên là [[Abel Lafleur]] đúc bằng vàng thật, nặng 1,8&nbsp;kg (với chiếc đế bằng [[đá hoa cương]] nặng chừng 4&nbsp;kg), trị giá 10.000 USD.
 
[[Tập tin:Ousmane Dembélé World Cup Trophy.jpg|nhỏ|Chiếc cúp hiện tại (do Pháp vô địch, được cầm bởi [[Ousmane Dembélé]] năm 2018) đã được trao từ năm 1974.]]
Trước [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1970|Giải thế giới năm 1970]], FIFA giữ "Cup vàng" theo điều lệ quy định để rồi trao cho [[liên đoàn bóng đá quốc gia]] thuộc nước có đội bóng đoạt chức vô địch thế giới rồi trả lại cho FIFA trước khi tiến hành vòng chung kết Giải vô địch bóng đá thế giới lần sau.
 
Năm 1970, sau 3 lần vô địch, như trong điều lệ quy định, [[đội tuyển bóng đá quốc gia Brasil|đội Brasil]] đã được trao tặng vĩnh viễn "Nữ thần vàng". Tuy nhiên, chiếc cúp đã bị đánh cắp vào năm 1983 và chưa bao giờ được tìm lại, dường như đã bị những tên trộm nấu chảy. Sau đó FIFA đặt làm chiếc cúp mới lấy tên là [[Cúp FIFA World Cup|Cúp thế giới FIFA]]. Chiếc cúp này là cúp luân lưu, không đội bóng nào có thể đoạt vĩnh viễn cả. Những đội bóng chiến thắng sẽ được trao tặng chiếc cúp mẫu thu nhỏ để làm kỷ niệm cùng với việc được giữ chiếc cúp chính thức trong thời gian giữa 2 giải vô địch bóng đá thế giới. Chiếc cúp mới được đúc bằng vàng thật do nghệ sĩ người Ý [[Silvio Gazzaniga]] sáng tác, sau khi vượt qua 53 nghệ nhân để trở thành người thắng cuộc, với chiều cao 36,5&nbsp;cm được làm bằng vàng nguyên khối 18 carat (75%), nặng 6,175&nbsp;kg, trị giá 20.000 USD. Cúp này do người thợ kim hoàn [[Stabilimento Artistico Bertoni]] ở thành phố [[Milano]] đúc. Chiếc cúp mang hình 2 thanh niên với 4 cánh tay giơ cao đỡ lấy quả Địa Cầu.<ref>[http://www.fifa.com/classicfootball/history/worldcup/trophies.html FIFA World Cup Trophy], FIFA.com. Truy cập 19 tháng 11 năm 2007.</ref> Phần kim loại của chiếc cúp hiện nay là 4,9&nbsp;kg "vàng nguyên khối 18 carat" và có 2 lớp đá [[malachit]] trong khi mặt dưới của chiếc cúp khắc tên của những quốc gia vô địch giải vô địch bóng đá thế giới kể từ năm 1974.<ref>{{chú thích web|url=http://www.bbc.co.uk/vietnamese/football/2010/06/100613_wc_trophy_notgold.shtml|title=Cúp vàng không bằng vàng ròng|accessdate = ngày 15 tháng 6 năm 2010}}</ref> Mô tả về chiếc cúp của Gazzaniga là: "Những đường thẳng xuất phát từ dưới, vươn lên theo hình xoắn ốc, vươn ra để tiếp nhận thế giới. Từ những đường nét đáng chú ý của cơ thể được điêu khắc, bức tượng nổi lên với khoảnh khắc chiến thắng."
 
Hiện tại, tất cả các thành viên (cầu thủ, huấn luyện viên và người quản lý) của ba đội hàng đầu đều nhận được huy chương với một huy hiệu của Cúp vô địch bóng đá thế giới; quán quân (vàng), á quân (bạc) và hạng ba (đồng). Trong [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|phiên bản 2002]], huy chương vị trí thứ tư đã được trao cho chủ nhà [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hàn Quốc|Hàn Quốc]]. Trước giải đấu năm 1978, huy chương chỉ được trao cho mười một cầu thủ trên sân vào cuối trận chung kết và trận tranh hạng ba. Vào tháng 11 năm 2007, FIFA đã thông báo rằng tất cả các thành viên của đội tuyển giành chiến thắng World Cup từ năm 1930 đến năm 1974 sẽ được trao lại huy chương cho những người chiến thắng.
 
== Phương thức chọnxác định ==
 
=== Vòng loại ===
{{Main|Vòng loại giải vô địch bóng đá thế giới}}
Kể từ World Cup thứ hai vào năm 1934, các giải đấu đủ điều kiện đã được tổ chức để chọn ra ứng viên đủ điều kiện cho giải đấu cuối cùng. Nó được tổ chức trong sáu khu vực (Châu Phi, Châu Á, Bắc và Trung Mỹ và Caribbean, Nam Mỹ, Châu Đại Dương và Châu Âu), được giám sát bởi các liên đoàn của họ. Đối với mỗi giải đấu, FIFA quyết định số lượng địa điểm được trao cho từng khu vực lục địa trước đó, thường dựa trên sức mạnh của các đội trong liên đoàn.
 
Kể từ World Cup thứ hai vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1934|1934]], các giải đấu đủ điều kiện đã được tổ chức để chọn ra ứng viên đủ điều kiện cho giải đấu cuối cùng. Nó được tổ chức trong sáu khu vực ([[Châu Phi]], [[Châu Á]], [[Bắc Mỹ|Bắc]], [[Trung Mỹ]][[Vùng Caribe|Caribbean]], [[Nam Mỹ]], [[Châu Đại Dương]][[Châu Âu]]), được giám sát bởi các liên đoàn của họ. Đối với mỗi giải đấu, [[FIFA]] quyết định số lượng địa điểm được trao cho từng khu vực lục địa trước đó, thường dựa trên sức mạnh của các đội trong liên đoàn.
Vòng loại có thể bắt đầu sớm nhất là gần ba năm trước khi giải đấu chung kết diễn ra và kéo dài trong khoảng thời gian hai năm. Thông thường, một hoặc hai địa điểm được trao cho những người chiến thắng trong trận play-off liên lục địa. Ví dụ, người chiến thắng khu vực Châu Đại dương và đội đứng thứ năm từ khu vực châu Á đã tham dự một trận play-off cho một vị trí tại World Cup 2010. Từ World Cup 1938 trở đi, các quốc gia chủ nhà không cần qua vòng loại để đến giải đấu cuối cùng. Quyền này cũng được trao cho các nhà vô địch từ năm 1938 đến 2002, nhưng đã bị xóa khỏi World Cup 2006 trở đi, đòi hỏi các nhà vô địch phải vượt qua vòng loại. Brazil, quốc gia chiến thắng năm 2002, là nhà vô địch đầu tiên chơi các trận đấu vòng loại.
 
Vòng loại có thể bắt đầu sớm nhất là gần ba năm trước khi giải đấu chung kết diễn ra và kéo dài trong khoảng thời gian hai năm. Thông thường, một hoặc hai địa điểm được trao cho những người chiến thắng trong trận [[play-off]] liên lục địa. Ví dụ, người chiến thắng khu vực Châu Đại dươngDương và đội đứng thứ năm từ khu vực châu Á đã tham dự một trận play-off cho một vị trí tại [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2010|World Cup 2010]]. Từ [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1938|World Cup 1938]] trở đi, các quốc gia chủ nhà không cần qua vòng loại để đến giải đấu cuối cùng. Quyền này cũng được trao cho các nhà vô địch từ năm 1938 đến 2002, nhưng đã bị xóa khỏi [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2006|World Cup 2006]] trở đi, đòi hỏi các nhà vô địch phải vượt qua vòng loại. [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Brasil|Brazil]], quốc gia chiến thắng năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|2002]], là nhà vô địch đầu tiên chơi các trận đấu vòng loại.
 
=== Giải đấu cuối cùng ===
Giải đấu cuối cùng hiện tại đã được áp dụng từ năm 1998 và có 32 đội tuyển quốc gia thi đấu trong suốt một tháng tại (các) quốc gia chủ nhà. Có hai giai đoạn: vòng bảng và tiếp theo là vòng loại trực tiếp.
 
Ở vòng bảng, các đội thi đấu trong vòng tám nhóm bốn đội mỗi đội. Tám đội được chọn, bao gồm cả đội chủ nhà, với các đội được chọn khác bằng cách sử dụng công thức dựa trên [[Bảng xếp hạng bóng đá nam FIFA|Bảng xếp hạng]]. Từ năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1998|1998]], các ràng buộc đã được áp dụng cho trận hòa để đảm bảo rằng không có nhóm nào chứa nhiều hơn hai đội châu Âu hoặc nhiều hơn một đội từ bất kỳ liên đoàn nào khác.
 
Mỗi bảng chơi các trận đấu, trong đó mỗi đội được lên lịch cho ba trận đấu với các đội khác trong cùng một bảng. Điều này có nghĩa là tổng cộng sáu trận đấu được chơi trong một bảng. Vòng đấu cuối cùng của mỗi bảng được lên lịch cùng lúc để giữ gìn sự công bằng giữa cả bốn đội. Hai đội hàng đầu từ mỗi nhóm tiến đến vòng loại trực tiếp. Điểm được sử dụng để xếp hạng các đội trong một nhóm. Kể từ năm 1994, [[Ba điểm cho đội chiến thắng|ba điểm đã được trao cho một đội chiến thắng]], một cho trận hòa là một điểm và không có điểm nào cho trận thua.
 
Nếu một người xem xét tất cả các kết quả có thể xảy ra (thắng, hòa, thua) cho tất cả sáu trận đấu trong một nhóm, có 729 (= 3<sup>6</sup>) kết quả có thể. Tuy nhiên, 207 kết quả này dẫn đến mối rắc rối giữa vị trí thứ hai và thứ ba. Trong trường hợp như vậy, thứ hạng giữa các đội này được xác định như sau:
Hàng 179 ⟶ 183:
# Nếu bất kỳ đội nào ở trên cùng duy trì mức điểm xếp hạng sau khi áp dụng các tiêu chí trên, thứ hạng của họ sẽ được xác định bằng cách rút thăm
 
Vòng đấu loại trực tiếp là một [[giải đấu loại trừ]] trong đó các đội chơi với nhau trong các trận đấu một lần, với [[Hiệp phụ (bóng đá)|hiệp phụ]] và loạt [[Phạt đền (bóng đá)|sút luân lưu]] được sử dụng để quyết định người chiến thắng nếu cần thiết. Nó bắt đầu với vòng 16 trong đó đội xếp thứ nhất của mỗi bảng thi đấu với đội xếp thứ hai của một bảng khác. Tiếp theo là vòng tứ kết, bán kết, trận tranh hạng ba (tranh tài bởi các đội có trận bán kết thua cuộc) và trận chung kết.
 
Vào ngày 10 tháng 1 năm 2017, FIFA đã phê duyệt một phương thức mới, World Cup với 48 đội bao gồm 16 bảng gồm ba đội, với hai đội đủ điều kiện từ mỗi nhóm, để tạo thành một vòng 32 đội đấu loại trực tiếp , sẽ được thực hiện vào năm 2026.
 
== Chủ nhà ==
{{Main|Chủ nhà giải vô địch bóng đá thế giới}}
 
=== Tiến trình lựa chọn ===
[[Tập tin:World cup hosts2.png|nhỏ|562x562px|Bản đồ chủ nhà của trận chung kết Giải vô địch bóng đá thế giới từ 1930 đến 2026. Màu xanh lá cây: một lần; màu xanh đậm: hai lần; xanh nhạt: kế hoạch; xám đậm: hủy bỏ. Chấm vuông vàng: nơi tổ chức trận khai mạc-bế mạc; đường nối 2 dấu chấm vàng: tổ chức tại các nơi trong 1 kỳ World Cup.]]
Các lần World Cup đầu được trao cho các quốc gia tại các cuộc họp của đại hội FIFA. Các địa điểm đã gây tranh cãi bởi vì [[Nam Mỹ]][[châu Âu]] cho đến nay là hai trung tâm sức mạnh trong bóng đá và chuyến đi giữa họ cần ba tuần bằng thuyền. Chẳng hạn, quyết định tổ chức World Cup đầu tiên ở Uruguay, dẫn đến chỉ có bốn quốc gia châu Âu thi đấu. Hai kỳ World Cup tiếp theo đều được tổ chức ở châu Âu. Quyết định giữtiếp thứtục haichọn trongChâu sốÂu nàyvà tổ chức ở Pháp đã bị tranh cãi, vì các nước Nam Mỹ hiểu rằng vị trí này sẽ xentiếp kẽtục xen giữa hai[[Đại lụcTây địaDương]]. Do đó, cả [[Argentina]][[Uruguay]] đều tẩy chay FIFA[[Giải World Cupđịch bóng đá thế giới 1938]].
 
Kể từ FIFA[[Giải World Cupđịch bóng đá thế giới 1958]], để tránh những cuộc tẩy chay hoặc tranh cãi trong tương lai, [[FIFA]] đã bắt đầu một mô hình xen kẽ các đội chủ nhà giữa [[châu Mỹ]][[châu Âu]], tiếp tục cho đến FIFA[[Giải World Cupđịch bóng đá thế giới 1998]]. FIFA[[Giải World Cupđịch bóng đá thế giới 2002]], được tổ chức bởi [[Hàn Quốc]][[Nhật Bản]], là lần đầu tiên được tổ chức ở châu Á và là giải đấu đầu tiên có nhiều chủ nhà. Nam Phi trở thành quốc gia châu Phi đầu tiên đăng cai World[[Giải Cup vàođịch nămbóng đá thế giới 2010]]. FIFAGiải vô địch bóng đá Worldthế Cupgiới 2014 được tổ chức bởi [[Brasil|Brazil]], lần đầu tiên được tổ chức tại Nam Mỹ kể từ [[Argentina]] năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1978|1978]] và là lần đầu tiên World Cup liên tiếp được tổ chức bên ngoài Châu Âu.
[[Tập tin:Russia 2018 World Cup.jpeg|nhỏ|Các đại biểu [[Nga]] ăn mừng khi được chọn là chủ nhà của [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2018]].]]
Nước chủ nhà hiện được chọn trong một cuộc bỏ phiếu của Hội đồng FIFA. Điều này được thực hiện theo một hệ thống [[bỏ phiếu toàn diện]]. Hiệp hội bóng đá quốc gia của một quốc gia mong muốn tổ chức sự kiện này nhận được "Thỏa thuận" từ FIFA, giải thích các bước và yêu cầu. Hiệp hội cũng nhận được một hình thức bằng cách đệ trình đại diện để chính thức ứng cử. Sau đó, một nhóm thanh tra được FIFA chỉ định đến xem xét đất nước để xác định rằng quốc gia này có đáp ứng các yêu cầu cần thiết để tổ chức sự kiện và một báo cáo về quốc gia này được đưa ra. Quyết định về việc ai sẽ tổ chức World Cup thường được đưa ra sáu hoặc bảy năm trước giải đấu. Tuy nhiên, đã có những lần chủ nhà của nhiều giải đấu trong tương lai được công bố cùng một lúc, như trường hợp của World Cup 2018 và 2022, được trao cho [[Nga]] và [[Qatar]], với việc Qatar trở thành quốc gia [[Trung Đông]] đầu tiên đăng cai giải đấu.
 
Đối với World Cup 2010 và 2014, giải đấu cuối cùng được luân chuyển giữa các liên đoàn, chỉ cho phép các quốc gia từ liên đoàn được chọn (Châu Phi năm 2010, Nam Mỹ vào năm 2014) để tổ chức giải đấu. Chính sách xoay vòng được đưa ra sau cuộc tranh cãi xung quanh chiến thắng của Đức trước Nam Phi trong cuộc bỏ phiếu để tổ chức giải đấu năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2006|2006]]. Tuy nhiên, chính sách xoay vòng lục địa sẽ không tiếp tục sau năm 2014, do đó, bất kỳ quốc gia nào, ngoại trừ những quốc gia thuộc liên đoàn đã tổ chức hai giải đấu trước đó, đều có thể đăng ký làm chủ nhà cho World Cup bắt đầu từ năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2018|2018]]. Điều này một phần để tránh một kịch bản tương tự như quá trình đấu thầu cho giải đấu năm 2014, nơi Brazil là nhà thầu chính thức và duy nhất.
 
[[Giải vô địch bóng đá thế giới 2026]] đã được chọn để tổ chức tại [[Hoa Kỳ]], [[Canada]] và [[México|Mexico]], đánh dấu lần đầu tiên một World Cup được chia sẻ bởi ba quốc gia chủ nhà. Giải đấu năm 2026 sẽ là World Cup lớn nhất từng được tổ chức, với 48 đội chơi 80 trận. Sáu mươi trận đấu sẽ diễn ra ở Mỹ, bao gồm tất cả các trận đấu từ vòng tứ kết trở đi, trong khi Canada và Mexico, mỗi nước sẽ tổ chức 10 trận đấu.
 
=== Thành tích ===
Sáu trong số tám nhà vô địch đã giành được một trong những danh hiệu của họ khi chơi trên chính quê hương của họ, ngoại lệ là [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Brasil|Brazil]], người đã kết thúc với vị trí á quân sau khi thua trận đấu quyết định trên sân nhà vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1950|1950]] và thua trận bán kết với [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Đức|Đức]] vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2014|2014]] và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Ban Nha|Tây Ban Nha]], lọt vào vòng hai trên sân nhà vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1982|1982]]. [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Anh|Anh]] ([[Giải vô địch bóng đá thế giới 1966|1966]]) đã giành được danh hiệu duy nhất của mình khi chơi với tư cách một quốc gia chủ nhà. [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Uruguay|Uruguay]] ([[Giải vô địch bóng đá thế giới 1930|1930]]), [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Ý|Ý]] ([[Giải vô địch bóng đá thế giới 1934|1934]]), [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Argentina|Argentina]] ([[Giải vô địch bóng đá thế giới 1978|1978]]) và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Pháp|Pháp]] ([[Giải vô địch bóng đá thế giới 1998|1998]]) đã giành được những danh hiệu đầu tiên với tư cách là quốc gia chủ nhà, trong khi [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Đức|Đức]] (1974) giành được danh hiệu thứ hai trên sân nhà.
 
Các quốc gia khác cũng đã thành công khi tổ chức giải đấu. [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Thụy Sĩ|Thụy Sĩ]] (tứ kết [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1954|1954]]), [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Thụy Điển|Thụy Điển]] (á quân năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1958|1958]]), [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Chile|Chile]] (vị trí thứ ba năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1962|1962]]), [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hàn Quốc|Hàn Quốc]] (vị trí thứ tư năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|2002]]) và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia México|Mexico]] (tứ kết năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1970|1970]] và [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1986|1986]]) đều có kết quả tốt nhất khi phục vụ như là chủ nhà. Cho đến nay, [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Nam Phi|Nam Phi]] ([[Giải vô địch bóng đá thế giới 2010|2010]]) là quốc gia chủ nhà duy nhất thất bại trong việc vượt qua vòng đầu.
 
== Các kỷ lục và thống kê ==
{{chính|Các kỷ lục và thống kê của giải vô địch bóng đá thế giới}}
 
Hai cầu thủ có số lần tham dự các vòng chung kết World Cup nhiều nhất là tuyển thủ [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Mexico|México]] [[Antonio Carbajal]], cựu đội trưởng đội tuyển [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Đức|CHLB Đức]] [[Lothar Matthäus]] và cựu đội trưởng [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Italia|đội tuyển ý]] (cả ba cùng 5 lần góp mặt).<ref>{{chú thích báo | url= http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C00EFD8103AF933A25752C1A96F958260 | title=Matthaus Is the Latest MetroStars Savior | publisher=New York Times |last=Yannis |first=Alex | date=ngày 10 tháng 11 năm 1999 | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref> Matthäus cũng là người chơi nhiều trận nhất với tổng cộng 25 lần được ra sân.<ref>{{chú thích báo |url=http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/hof/matthaeus/ | title=World Cup Hall of Fame: Lothar Matthaeus | work=CNN | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref> Huyền thoại [[Pelé]] là người duy nhất 3 lần vô địch World Cup với tư cách cầu thủ.<ref>{{chú thích báo | url=http://sports.espn.go.com/espn/classic/bio/news/story?page=Pele | title=Pele, King of Futbol | publisher=ESPN |last=Kirby |first=Gentry | date=ngày 5 tháng 7 năm 2006 | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref>
[[Tập tin:Lothar Matthäus.jpg|nhỏ|178x178px|Lothar Matthäus đã chơi 25 trận đấu World Cup qua 5 lần tổ chức, một kỷ lục chưa từng có.]]
Hai cầu thủ có số lần tham dự các vòng chung kết World Cup nhiều nhất là tuyển thủ [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Mexico|México]] [[Antonio Carbajal]] (1950-1966), cựutrung đội trưởng đội tuyểnvệ [[Đội tuyển bóng đá quốc gia ĐứcMéxico|CHLBđội Đứctuyển Mexico]] [[LotharRafael MatthäusMárquez]] (2002-2018); và cựu đội trưởng đội tuyển [[Đội tuyển bóng đá quốc gia ItaliaĐức|độiCHLB tuyển ýĐức]] (cả[[Lothar ba cùng 5 lần góp mặt)Matthäus]].<ref>{{chú thích báo | url= http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C00EFD8103AF933A25752C1A96F958260 | title=Matthaus Is the Latest MetroStars Savior | publisher=New York Times |last=Yannis |first=Alex | date=ngày 10 tháng 11 năm 1999 | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref> Matthäus cũng là người chơi nhiều trận nhất với tổng cộng 25 lần được ra sân.<ref>{{chú thích báo |url=http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/hof/matthaeus/ | title=World Cup Hall of Fame: Lothar Matthaeus | work=CNN | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref> Huyền thoại [[Pelé]] là người duy nhất 3 lần vô địch World Cup với tư cách cầu thủ.<ref>{{chú thích báo | url=http://sports.espn.go.com/espn/classic/bio/news/story?page=Pele | title=Pele, King of Futbol | publisher=ESPN |last=Kirby |first=Gentry | date=ngày 5 tháng 7 năm 2006 | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref> [[Djalma Santos]] của [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Brasil|Brazil]] (1954-1962), [[Franz Beckenbauer]] (1966-1974) của [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Đức|Tây Đức]] và [[Philipp Lahm]] của [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Đức|Đức]] (2006-2014) là những cầu thủ duy nhất được ghi tên ba lần trong [[Các giải thưởng của Giải vô địch bóng đá thế giới|Đội hình Tiêu biểu]].
 
Người ghi nhiều bàn thắng nhất tại các kỳ World Cup là tuyển thủ Đức [[Miroslav Klose]], với 16 lần làm tung lưới đối phương trong 4 lần tham dự giải. Thứ 2 là tuyển thủ Brasil [[Ronaldo]]. Đứng thứ 3 với 14 lần lập công là tuyển thủ người Đức [[Gerd Müller]]<ref>{{chú thích báo | url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/world_cup_2006/teams/brazil/5112982.stm | title=Ronaldo's riposte | publisher=BBC | date=27 tháng 6 năm 2006 |last=Chowdhury |first=Saj | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref>. Ở vị trí thứ 4 là [[Tiền đạo (bóng đá)|trung phong]] huyền thoại người [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Pháp|Pháp]] [[Just Fontaine]], người cũng đồng thời giữ kỷ lục về số bàn thắng ghi được tại một kỳ World Cup, với thành tích 13 bàn ghi được tại giải năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1958|1958]].<ref>{{chú thích báo | url= http://news.bbc.co.uk/sport3/worldcup2002/hi/team_pages/france/newsid_1752000/1752740.stm | title=Goal machine was Just superb | work=BBC | date=4 tháng 4 năm 2002 | accessdate = ngày 23 tháng 12 năm 2007}}</ref>
 
Klose cũng chính là cầu thủ nhận được huy chương World Cup nhiều nhất (1 vàng, 1 bạc, 2 đồng). Anh cũng là cầu thủ duy nhất có tất cả các loại huy chương và luôn có huy chương ở tất cả các kỳ World Cup tham gia.
 
Vào tháng 11 năm 2007, FIFA đã thông báo rằng tất cả các thành viên của đội tuyển giành chiến thắng World Cup từ năm 1930 đến năm 1974 sẽ được trao lại huy chương cho người chiến thắng. Điều này khiến Pelé của Brazil trở thành cầu thủ duy nhất giành được ba huy chương của đội vô địch World Cup (1958, 1962 và 1970, mặc dù ông không chơi trong trận chung kết năm 1962 vì chấn thương). Bảy cầu thủ đã thu thập tất cả ba loại huy chương World Cup (vàng, bạc và đồng); năm cầu thủ đến từ đội hình 1966-1974 bao gồm [[Franz Beckenbauer]], [[Jürgen Grabowski]], [[Horst-Dieter Höttges]], [[Sepp Maier]] và [[Wolfgang Overath]] (1966-1974); [[Franco Baresi]] của Ý (1982, 1990, 1994) và gần đây nhất là [[Miroslav Klose]] của Đức (2002-2014) với bốn huy chương liên tiếp..
 
[[Mário Zagallo]], [[Franz Beckenbauer]] và [[Didier Deschamps]] là ba người đồng thời vô địch World Cup với tư cách cầu thủ và [[Huấn luyện viên (bóng đá)|huấn luyện viên]]. Zagallo vô địch các giải năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1958|1958]] và [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1962|1962]] khi còn đang thi đấu rồi giải năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1970|1970]] khi chuyển sang vai trò huấn luyện viên.<ref>{{chú thích web |author=Hughes, Rob| date=ngày 11 tháng 3 năm 1998| url=http://www.iht.com/articles/1998/03/11/soccer.t_7.php | title=No Alternative to Victory for National Coach: 150 Million Brazilians Keep Heat on Zagalo | work=International Herald Tribune | accessdate=31 tháng 12 năm 2007|archiveurl=http://web.archive.org/web/20051028072049/http://www.iht.com/articles/1998/03/11/soccer.t_7.php|archivedate = ngày 28 tháng 10 năm 2005}}</ref> Beckenbauer vô địch giải năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1974|1974]] khi đeo băng đội trưởng đội tuyển Tây Đức và giải năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1990|1990]] với tư cách người chỉ đạo đội.<ref>{{chú thích web | url=http://soccernet.espn.go.com/archive/worldcup/editorial/legends_beckenbauer.html | title=World Cup Legends – Franz Beckenbauer | publisher=ESPN |last=Brewin |first=John | date=21 tháng 12 năm 2007 |accessdate=31 tháng 12 năm 2007}}</ref>, Didier Deschamps vô địch vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1998|1998]] khi là cầu thủ và năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2018|2018]] khi làm huấn luyện viên. Còn huấn luyện viên tuyển [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Ý|Ý]] [[Vittorio Pozzo]] là người duy nhất từng hai lần giành ngôi vô địch trên ghế chỉ đạo.<ref>{{chú thích web | url=http://www.cbc.ca/sports/worldcup2006/history/events/1938.html | title=1938 France | work=CBC | accessdate=31 tháng 12 năm 2007|archiveurl=http://web.archive.org/web/20060618095935/http://www.cbc.ca/sports/worldcup2006/history/events/1938.html|archivedate = ngày 18 tháng 6 năm 2006}}</ref>
 
Tính đến hết [[Giải vô địch bóng đá thế giới 20142018|World Cup 20142018]], Đức độiBrazil từngđã thi đấuchơi nhiều trận World Cup nhất tại giảivới 106109 trận, theo sau là Brasil với 104 trận. Đức làHai đội ghigặp đượcnhau nhiềulần bànđầu thắngtiên nhấttrong vớilịch 224sử bàn,thi theođấu sautại giải độicủa tuyểnmình Brasil vớitrận 220chung bànkết <ref>{{chúnăm thích[[Giải web|url=http://www.planetworldcup.com/NATIONS/maraton.html|title =địch Planetbóng Worldđá Cupthế giới All2002|2002]]. timeĐức table|publisher=Planetxuất Worldhiện Cup|accessdate=ngàynhiều 26trận thángchung 1kết nămnhất 2008}}</ref>với Hai8, độibán gặpkết nhau13 lần, đầutứ tiênkết trong16 lịchlần, sửtrong thikhi đấuBrazil tạixuất giảihiện củanhiều mìnhnhấttrậnWorld chungCup kếtvới năm21 [[Giảilần, địchnhiều bóngchiến đáthắng thếnhất giới73 lần và đã ghi được nhiều bàn thắng nhất 229 bàn 2002|2002]].
 
Hai đội đã chơi với nhau hai lần tại World Cup, trong trận chung kết năm 2002 và bán kết 2014.
 
Giải vô địch bóng đá thế giới gần như là sân chơi riêng cho các đội bóng Nam Mỹ và châu Âu khẳng định sự thống trị tuyệt đối bóng đá thế giới bởi vì cho đến nay thì chưa có đội bóng nào ngoài châu Âu và Nam Mỹ được nâng cao chiếc cupcúp vàng danh giá.
 
=== Top cầu thủ xuất sắc nhất ===
{{Main|Cầu thủ ghi bàn hàng đầu tại Giải vô địch bóng đá thế giới}}
[[Tập tin:FIFA WC-qualification 2014 - Austria vs. Germany 2012-09-11 - Miroslav Klose 01.JPG|nhỏ|164x164px|[[Miroslav Klose]] đã ghi được 16 bàn thắng trong bốn kỳ World Cup.]]
<br />
==Khán giả==
 
Hàng 268 ⟶ 295:
 
*Nguồn: FIFA<ref>{{chú thích web |url=https://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/30/fs-301_01a_fwc-stats.pdf |title=FIFA World Cup competition records |work=FIFA.com |publisher=[[FIFA|Fédération Internationale de Football Association]] |format=PDF |page=2 |accessdate=ngày 30 tháng 1 năm 2013}}</ref>
 
== Phát sóng và quảng bá ==
{{See also|Danh sách các đài truyền hình phát sóng Giải vô địch bóng đá thế giới}}
[[Tập tin:Coca cola world cup 2002.jpg|nhỏ|Một chai [[Coca-Cola]] quảng bá [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|World Cup 2002]] tại [[Hàn Quốc]] và [[Nhật Bản]].]]
Giải vô địch bóng đá thế giới được truyền hình trực tiếp lần đầu tiên vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1954|1954]] và hiện là sự kiện thể thao được xem và theo dõi rộng rãi nhất trên thế giới. Lượng người xem tích lũy của tất cả các trận đấu của World Cup 2006 ước tính là 26,29 tỷ. 715,1 triệu người đã theo dõi trận đấu cuối cùng của giải đấu này (một phần chín của toàn bộ dân số trên hành tinh). Lễ bốc thăm World Cup 2006, quyết định phân chia các đội thành các bảng, được theo dõi bởi 300 triệu người xem. Giải vô địch bóng đá thế giới thu hút nhiều nhà tài trợ như [[Coca-Cola]], [[McDonald's]] và [[Adidas]]. Đối với các công ty này và nhiều công ty khác, việc trở thành nhà tài trợ tác động mạnh mẽ đến các thương hiệu toàn cầu của họ. Các nước chủ nhà thường có sự gia tăng doanh thu hàng triệu đô la từ sự kiện kéo dài một tháng. Cơ quan quản lý môn thể thao này, [[FIFA]] đã tạo ra doanh thu 4,8 tỷ đô la từ giải đấu năm 2014.
 
Mỗi giải vô địch bóng đá thế giới kể từ năm 1966 đều có [[linh vật]] hoặc/và [[Biểu trưng|logo]] riêng. ''World Cup Willie'', linh vật cho cuộc thi năm 1966, là [[Linh vật Giải vô địch bóng đá thế giới|linh vật World Cup]] đầu tiên. World Cup có các [[Danh sách các quả bóng thi đấu chính thức của Giải vô địch bóng đá thế giới|quả bóng thi đấu chính thức]] được thiết kế đặc biệt cho mỗi giải đấu. Mỗi giải vô địch bóng đá thế giới cũng có một bài hát chính thức, được trình diễn bởi các nghệ sĩ từ [[Shakira]] đến [[Will Smith]].
 
Thiết lập quan hệ đối tác với FIFA vào năm 1970, [[Tập đoàn Panini|Panini]] đã xuất bản [[album sticker]] đầu tiên cho [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1970|World Cup 1970]]. Kể từ đó, thu thập và giao dịch nhãn dán đã trở thành một phần của trải nghiệm World Cup, đặc biệt là cho thế hệ trẻ. FIFA cũng đã cấp phép các [[video game]] World Cup từ năm 1986, với [[Electronic Arts]], công ty giữ giấy phép hiện tại.
 
World Cup thậm chí còn có ảnh hưởng đáng kể về mặt thống kê đối với tỷ lệ sinh, tỷ lệ giới tính nam/nữ của trẻ sơ sinh và đau tim ở các quốc gia có các đội tuyển quốc gia đang thi đấu.
 
==Kết quả==
Hàng 326 ⟶ 364:
|
| colspan="3" rowspan="2" |Không tổ chức vì ảnh hưởng của [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến 2]]
| colspan="3" rowspan="2" |Không tổ chức vì ảnh hưởng của [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến 2]]
|
|-
Hàng 561 ⟶ 599:
Với năm lần, <!--For consistency, British English is used throughout the article, which treats teams as plural nouns, e.g., "Brazil are" instead of "Brazil is".-->Brasil là đội tuyển Cúp Thế giới thành công nhất và cũng là quốc gia duy nhất [[Đội tuyển tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới|đã thi đấu trong mỗi kỳ Cúp Thế giới]] (21) cho đến nay.<ref>{{chú thích web |url=https://www.fifa.com/associations/association=bra/index.html |title=Brazil |publisher=Fédération Internationale de Football Association |work=FIFA.com |accessdate=ngày 12 tháng 5 năm 2014}}</ref> Brasil cũng là đội tuyển đầu tiên giành chức vô địch Cúp Thế giới lần thứ ba (1970), thứ tư (1994) và thứ năm (2002). Ý (1934 và 1938) và Brasil (1958 và 1962) là 2 quốc gia duy nhất bảo vệ thành công ngôi vô địch. Tây Đức (1982–1990) và Brasil (1994–2002) là các quốc gia duy nhất xuất hiện trong ba trận chung kết Cúp Thế giới liên tiếp. Đức vào được tốp bốn 13 lần, huy chương (12), cũng như các trận chung kết nhiều nhất (8).
 
[[Tập tin:World cup countries best results and hosts.PNG|thumb|upright=2.5|center|Bản đồ các kết quả tốt nhất của các quốc gia|595x595px]]
 
===Các đội đạt đến tốptop bốn===
{{xem thêm|Đội tuyển tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới#Thành tích chi tiết từng đội tại các kỳ World Cup}}
{| class="wikitable sortable"
|+ Các đội đạt đến tốptop bốn
|-
! Đội tuyển !! Vô địch !! Á quân !! Hạng ba !! Hạng tư !! data-sort-type="number"|Chung cuộc<br />tốp 4 !! data-sort-type="number"|Chung cuộc<br />tốp 3 !! data-sort-type="number"|Chung cuộc<br />tốp 2
Hàng 744 ⟶ 782:
===Thành tích tốt nhất theo khu vực lục địa===
{{xem thêm|Đội tuyển tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới#Thành tích theo từng liên đoàn|l1=Kết quả Giải vô địch bóng đá thế giới theo liên đoàn}}
 
[[Tập tin:Seoul Plaza 2002 FIFA World Cup.jpg|nhỏ|Người Hàn Quốc theo dõi đội tuyển quốc gia của họ trên màn hình lớn ở [[Seoul Plaza]] tại [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|World Cup 2002]] khi họ trở thành quốc gia châu Á đầu tiên lọt vào bán kết.]]
Cho đến nay, trận chung kết Cúp Thế giới chỉ được tranh tài theo các đội tuyển từ các liên đoàn [[Liên đoàn bóng đá châu Âu|UEFA]] (châu Âu) và [[Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ|CONMEBOL]] (Nam Mỹ). Các quốc gia châu Âu đã giành được 12 lần, trong khi Nam Mỹ đã giành được 9 lần. Chỉ có hai đội tuyển từ bên ngoài hai châu lục này đã từng vào được đến vòng bán kết của giải đấu: [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hoa Kỳ|Hoa Kỳ]] ([[Liên đoàn bóng đá Bắc, Trung Mỹ và Caribe|Bắc, Trung Mỹ và Caribe]]) vào năm [[1930 FIFA World Cup|1930]] và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Hàn Quốc|Hàn Quốc]] ([[Liên đoàn bóng đá châu Á|châu Á]]) vào năm [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2002|2002]]. Kết quả tốt nhất của một đội tuyển [[Liên đoàn bóng đá châu Phi|châu Phi]] là đạt được đến vòng tứ kết: [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Cameroon|Cameroon]] vào năm 1990, [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Sénégal|Sénégal]] vào năm 2002 và [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Ghana|Ghana]] vào năm 2010. Chỉ có một vòng loại [[Liên đoàn bóng đá châu Đại Dương|châu Đại Dương]], [[Đội tuyển bóng đá quốc gia Úc|Úc]] vào năm 2006, đã giành quyền vào vòng hai.<ref>Australia's qualification in 2006 was through the Oceanian zone as they were a member of the [[Liên đoàn bóng đá châu Đại Dương|OFC]] member during qualifying. However, on 1 January 2006, they left the Oceania Football Confederation and joined the [[Liên đoàn bóng đá châu Á]].</ref>
 
Hàng 779 ⟶ 819:
|}
 
== Các đội tham dự giải ==<!-- This section is linked from [[FIFA World Cup]] -->
 
; Chú thích
* {{bg|gold|1st}} — Vô địch
Hàng 1.602 ⟶ 1.643:
title=Golden Ball for Zinedine Zidane | work=Soccerway |date=ngày 10 tháng 7 năm 2006 | accessdate=ngày 31 tháng 12 năm 2007}}</ref>
* Giải ''[[Các giải thưởng của giải vô địch bóng đá thế giới#Chiếc giày vàng|Chiếc giày vàng]]'' cho vua phá lưới của giải. ''Chiếc giày bạc'' và ''Chiếc giày đồng'' cho hai cầu thủ về nhì và về ba<ref>{{chú thích web | url=http://www.fifa.com/classicfootball/awards/golden/award=gsa/idcup=17/pastcupawards.html | title=adidas Golden Shoe – FIFA World Cup Final | accessdate=ngày 4 tháng 3 năm 2009}}</ref>
* Giải Găng tay vàng (trước đó là Giải thưởng ''[[Các giải thưởng của giải vô địch bóng đá thế giới#Giải thưởng Yashin|Yashin]])'' cho thủ môn xuất sắc nhất giải, do Hội đồng Kỹ thuật của FIFA bầu chọn (được trao lần đầu vào năm 1994);<ref>{{chú thích web |
url=http://news.bbc.co.uk/sport3/worldcup2002/hi/team_pages/germany/newsid_2075000/2075695.stm |
title=Kahn named top keeper | work=BBC |date=ngày 30 tháng 6 năm 2002 | accessdate=ngày 31 tháng 12 năm 2007 }}</ref>