Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Gai cột sống”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Điều trị: Bổ sung thêm một số thông tin có ích |
Bỏ các liên kết hỏng, các liên kết quảng cáo |
||
Dòng 13:
|MeshID = D013128
}}
'''Gai cột sống''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: '''Spondylosis''') là một căn [[bệnh]] [[thoái hóa cột sống]], trong đó xuất hiện các phần [[xương]] mọc ra (gai xương) phía ngoài và hai bên của cột sống. Đó chính là sự phát triển thêm ra của xương trên thân đốt sống, [[đĩa sụn]], dây chằng quanh khớp do [[viêm khớp]] cột sống mạn tính, chấn thương hay sự lắng đọng [[can-xi]] ở các dây chằng, gân tiếp xúc với đốt sống.
''Gai xương'' chính là các mỏm xương hoặc điểm lồi nhô ra tại các khớp. Chúng thường được hình thành do sự tổn thương bề mặt của khớp và cản trở cử động của xương, đồng thời gây ra đau đớn ở các mức độ khác nhau. Nhìn chung, bất cứ phần nào của cột sống cũng có thể bị ảnh hưởng bởi bệnh gai cột sống, nhưng thông thường khu vực thắt lưng và cổ hay mắc chứng bệnh này nhất. Các thuật ngữ như '''gai đốt sống cổ''' (Cervical Spondylosis), '''gai đốt sống ngực''' (Thoratic Spondylosis) và '''gai đốt sống thắt lưng''' (Lumbar Spondylosis) được sử dụng tương ứng với khu vực mắc phải.
Vị trí thường mọc gai là mặt trước và bên của cột sống, hiếm khi mọc ở phía sau nên ít chèn ép vào tủy và rễ thần kinh. Gai cột sống khiến người bệnh rất khó chịu, nhất là cảm giác đau ở vùng thắt lưng, đau vai hoặc cổ do gai tiếp xúc với [[dây thần kinh]], các xương đốt sống khi cử động, đau lan xuống cánh [[tay]], tê [[chân]] tay, đôi khi làm giới hạn [[vận động]].
==Triệu chứng==
{{sức khỏe}}
Đa số bệnh gai cột sống không gây ra dấu hiệu triệu chứng gì một cách rõ ràng. Tuy nhiên khi gai cọ xát với xương khác hoặc các phần mềm ở xung quanh như [[dây chằng]], [[rễ dây thần kinh]] (tức là quá trình vận động) thì bệnh nhân mới thấy đau
Một số biểu hiện đau thông thường của gai cột sống
* Đau thường xuất hiện ở cổ, thắt lưng, đặc biệt là khi bệnh nhân đứng hoặc đi. Vị trí đau tương ứng với phần cột sống liên quan.
* Cảm giác bất thường hoặc mất cảm giác ở phần cột sống liên quan.
Dòng 32:
* Mất kiểm soát đường [[tiểu tiện]] và/hoặc [[đại tiện]] (tình huống nguy cấp).
* Rối loạn thần kinh thực vật
==Nguyên nhân, cơ chế==
Nguyên nhân gây ra bệnh gai cột sống bắt nguồn từ phần đĩa tròn từ [[sụn]] nằm giữa hai đốt sống (được gọi là ''bao xơ đĩa đệm''), khi nó gặp vấn đề. [[Xương sống lưng]] (lumbar spine) và cổ (cervical spine) là nơi chịu ảnh hưởng nhiều nhất của các động tác đi đứng, khiêng nặng, cúi lên cúi xưống. Nó có xu hướng bị thoái hóa theo [[tuổi]] tác. Khi đó, phần bao xơ này bị mất [[nước]], nứt vỡ và xẹp đi. Kết quả là các đốt sống liền kề tiếp xúc trực tiếp với nhau và bắt đầu mòn dần do ma sát. Theo đó hình thành các gai xương, gây đau và cản trở cử động của khớp.
Các đốt xương sống tiếp giáp với nhau bằng những [[khớp xương nhỏ]] (facet joint, vertebral joint) ở hai bên phía sau đốt sống. Lúc khớp xương bị [[thoái hoá]] (degeneration), mất sụn bọc các đầu xương ở trong khớp bị hư hại, mòn và tróc ra, làm lộ xương ở dưới sụn. Khớp xương bị [[viêm]] (sưng và đau) lúc đứng, ngồi và cả lúc đi. Vì khớp cột sống bị viêm, các đĩa đệm giữa các đốt sống cũng bị hư hại, cột sống không còn vững chắc như trước. Do đó, cột sống tìm cách tự ổn định bằng cách mọc ra những [[nhánh xương]] hay gai xương (bone spurs, osteophytes) bao quanh những khớp xương sống lưng đó. Đồng thời, thân đốt xương sống mọc ra những nhánh tương tự.
Ngoài ra khi tuổi tác càng cao, thì tình trạng viêm khớp và chấn thương cũng là một trong những nguyên nhân gây ra đau đốt sống. Ngoài ra còn có thể có tác hại do [[tai nạn]], [[chấn thương]], [[béo phì]] cũng như tác dụng do yếu tố [[di truyền]] (có những người mang gien có tác dụng làm cho đĩa đệm của họ yếu hơn bình thường).
Theo một số thống kê thì có 3 nguyên nhân chính dẫn đến gai cột sống:
* '''Viêm khớp cột sống mãn tính''': Quá trình viêm ảnh hưởng đến phần sụn đốt sống, lâu ngày phần sụn này bị hao mòn dần, khiến bề mặt trơn láng của nó trở nên thô ráp, xù xì và cuối cùng hai bề mặt xương tiếp xúc, cọ xát lên nhau. Đến lúc này, cơ thể sẽ có một quá trình tự điều chỉnh để khắc phục hiện tượng trên, nhưng kết quả của quá trình chỉnh sửa lại là sự hình thành gai xương.
Dòng 51:
===Phòng ngừa===
Phòng ngừa gai cột sống cần thực hiện:
* Chế độ [[dinh dưỡng]] đầy đủ ([[canxi|calcium]], [[vitamin D]]). Chế độ [[bữa ăn]] gồm các [[thực phẩm|thức ăn]] tránh béo phì, hoặc tăng cân như hạn chế chất béo nhất là [[mỡ]] [[động vật]], ngược lại cần tăng cường ăn [[rau quả]].
* Không [[hút thuốc]].
Dòng 61:
===Điều trị===
Khi bị gai cột sống, nên dùng thuốc kết hợp với phương pháp [[châm cứu]], [[vật lý trị liệu]], tập [[thể dục]] thường xuyên. Thực hiện các biện pháp mát-xa, vật lý trị liệu bằng [[tia hồng ngoại|hồng ngoại]], sóng ngắn, [[điện xung]], tập phục hồi chức năng là các biện pháp áp dụng tốt, không có hại.
Người bệnh bị gai cột sống thường được điều trị bảo tồn bằng các thuốc giảm đau [[kháng viêm]] không [[steroid]], thuốc corticoid, nhóm vitamin,
Tuy nhiên, ngay cả khi phẫu thuật gai xương vẫn có thể mọc lại ở cùng vị trí cũ vì thực tế quá trình hình thành gai xương là một đáp ứng tự nhiên của cơ thể đối với phản ứng viêm. Nếu bị đau do gai cột sống nên điều trị theo phác đồ của bác sĩ và tái khám định kỳ để phát hiện sớm các tiến triển xấu từ đó có biện pháp xử trí thích hợp
Ngoài ra người bệnh nên chọn cho mình những bài thuốc lành tính
* Bài thuốc từ hạt đu đủ chưng rượu
Dòng 77:
Đây đều là những cây thuốc nam có tác dụng điều trị gai cột sống rất tốt, dễ tìm, tiết kiệm chi phí, gần gũi với đời sống hàng ngày nên bất kì bệnh nhân nào cũng có thể áp dụng được.
'''Bài tập hỗ trợ điều trị gai cột sống'''
Tập luyện là phương pháp tác động an toàn, giúp kéo giãn cột sống, đả thông kinh lạc, giảm đau hiệu quả, một số bài tập chữa gai cột sống hiệu quả như:
| |||