Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiến tế”

Duyệt lịch sử tương tác
Thay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Tạo với bản dịch của trang “Sacrifice”
 
n replaced: ( → ( (3), ) → ) (5), . → . (17), , → , (14), : → :, ; → ; (4), Mexico → México, language=English → language=Anh (2), . <ref → .<ref (3), <ref><div> → <ref>, </div></ref using AWB
Dòng 1:
'''Hiến tế''' là việc cung cấp thực phẩm, đồ vật hoặc cuộc sống của động vật hoặc con người cho một mục đích cao hơn, đặc biệt là các thần linh, như một hành động của sự ủng hộ hoặc thờ cúng . Trong khi ''hiến tế'' thường ngụ ý [[Động vật hiến tế|giết một con vật mang tính nghi lễ]] , việc '''hiến tặng''' (Latin ''oblatio'' ) có thể được sử dụng cho sự hiến tế không gây đổ máu của thức ăn hay các sản vật. Đối với việc hiến tặng chất lỏng (đồ uống) bằng cách rót, thuật ngữ libation được sử dụng. ▼
 
Các học giả như René Girard đã đưa ra giả thuyết rằng việc lấy người khác ra làm con dê tế thần có thể giải thích cho nguồn gốc của việc hiến tế. <ref>▼
▲'''Hiến tế''' là việc cung cấp thực phẩm, đồ vật hoặc cuộc sống của động vật hoặc con người cho một mục đích cao hơn, đặc biệt là các thần linh, như một hành động của sự ủng hộ hoặc thờ cúng . Trong khi ''hiến tế'' thường ngụ ý [[Động vật hiến tế|giết một con vật mang tính nghi lễ]] , việc '''hiến tặng''' (Latin ''oblatio'' ) có thể được sử dụng cho sự hiến tế không gây đổ máu của thức ăn hay các sản vật. Đối với việc hiến tặng chất lỏng (đồ uống) bằng cách rót, thuật ngữ libation được sử dụng.
{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=8HTHAgAAQBAJ|title=Violence, Desire, and the Sacred|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=9781623562557|editor-last=Cowdell|editor-first=Scott|series=Violence, Desire, and the Sacred|volume=2: René Girard and Sacrifice in Life, Love and Literature|publication-date=2014|access-date=2016-06-01|editor-last2=Fleming|editor-first2=Chris|editor-last3=Hodge|editor-first3=Joel}}</ref> ▼
 
▲Các học giả như René Girard đã đưa ra giả thuyết rằng việc lấy người khác ra làm con dê tế thần có thể giải thích cho nguồn gốc của việc hiến tế. <ref>
▲{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=8HTHAgAAQBAJ|title=Violence, Desire, and the Sacred|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=9781623562557|editor-last=Cowdell|editor-first=Scott|series=Violence, Desire, and the Sacred|volume=2: René Girard and Sacrifice in Life, Love and Literature|publication-date=2014|access-date=2016-06-01|editor-last2=Fleming|editor-first2=Chris|editor-last3=Hodge|editor-first3=Joel}}</ref>
 
== Hiến tế động vật ==
[[Tập tin:Sacrifice_scene_Louvre_G402.jpg|trái|nhỏ| Hiến tế động vật được cung cấp cùng với sự nản lòng ở [[Hy Lạp cổ đại]]. Gác mái đỏ hình chữ ca, ca. 430 bóng425 trước Công nguyên ( [[Viện bảo tàng Louvre|Louvre]] ). ]]
Hiến tế động vật là nghi thức giết động vật như một phần của tôn giáo. Nó được thực hành bởi các tín đồ của nhiều tôn giáo như một phương tiện để xoa dịu một vị thần hoặc các vị thần, hoặc thay đổi quá trình tự nhiên. Nó cũng phục vụ một chức năng xã hội hoặc kinh tế trong các nền văn hóa nơi mà các phần ăn được của động vật bị hiến tế được phân phối cho những người tham dự lễ hiến tế để ăn. Sự hiến tế động vật đã xuất hiện ở hầu hết các nền văn hóa, từ [[người Do Thái]] đến [[Hy Lạp cổ đại|người Hy Lạp]] và [[La Mã cổ đại|La Mã]] (đặc biệt là nghi lễ thanh tẩy Lustratio), [[Ai Cập cổ đại|người Ai Cập]] (ví dụ trong giáo phái Apis ) và từ [[Aztec|người Aztec]] đến [[Người Yoruba|Yoruba]] . Tôn giáo của người Ai Cập cổ đại cấm việc hiến tế của các động vật khác ngoài cừu, bò đực, bê, bê đực và ngỗng. <ref>{{Chú thích sách|title=The histories|last=introduction|first=Herodotus ; translated by Robin Waterfield ; with an|last2=Dewald|first2=notes by Carolyn|date=2008|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-953566-8|edition=1a ed. 1998; reimpr. 2008.|location=Oxford}}</ref>
 
Việc hiến tế động vật vẫn còn được thực hiện bởi những người theo [[Santería]] và các dòng dõi khác của Orisa như một phương tiện để chữa bệnh và cảm tạ Orisa (các vị thần). Tuy nhiên, ở Santeria, những lễ vật như vậy chiếm một phần cực kỳ nhỏ trong số những hoạt động được gọi là ''ebos'' - bao gồm lễ vật, cầu nguyện và hành động. Kitô hữu tại một số ngôi làng ở Hy Lạp cũng hiến tế động vật cho các vị thánh Chính thống trong một thực hành được gọi là [[kourbània]] . Việc thực hành này, trong khi bị lên án công khai, thường được dung thứ {{Cần chú thích|date=August 2011}} .
 
== Hiến tế người ==
[[Tập tin:Codex_Magliabechiano_(141_cropped).jpg|nhỏ| [[Aztec|Sự]] hy sinh của con người [[Aztec]] , từ Codex Mendoza , thế kỷ 16 ( [[Thư viện Bodleian]] , [[Đại học Oxford|Oxford]] ). ]]
Hiến tế người được thực hiện bởi nhiều nền văn hóa cổ đại. Người bị hiến tế sẽ bị giết một cách nghi thức theo cách được cho là làm hài lòng hoặc xoa dịu một [[Thiên Chúa|vị thần]] hoặc [[tinh hồn]] .
 
Một số dịp để hiến tế người được tìm thấy ở nhiều nền văn hóa trên nhiều lục địa bao gồm:
 
* Hiến tế người cùng lúc với việc khai trương của một ngôi đền hoặc cây cầu mới.
* Hiến tế người tại thời điểm [[Chết|cái chết]] của một vị vua, thượng tế hoặc lãnh đạo vĩ đại; sự hy sinh được cho là để phục vụ hoặc đồng hành với nhà lãnh đạo quá cố ở kiếp sau.
* Hiến tế người trong thời điểm thiên tai. Hạn hán, động đất, núi lửa phun trào, v.v ... được xem là dấu hiệu của sự tức giận hoặc bất mãn của các vị thần, và sự hiến tế được cho là để giảm bớt sự tức giận của thần linh.
 
Hiến tế người được thực hiện bởi nhiều nền văn minh [[Thời kỳ tiền Colombo|Tiền Colombo]] vùng [[Trung Bộ châu Mỹ|Trung Mỹ]] . Người [[Aztec]] đặc biệt được biết đến với việc thực hành việc hiến tế người, mặc dù hầu hết các ước tính phổ biến là ước tính quá mức, và việc hiến tế người đã được thực hiện trên quy mô lớn hơn nhiều ở Trung Quốc cổ đại. {{Cần chú thích|date=September 2017}} Ước tính hiện tại về việc hiến tế người của người Aztec là từ vài nghìn đến hai mươi nghìn người mỗi năm <ref><div> Dodds Pennock, Caroline, 2012. Giết người hàng loạt hay giết người tôn giáo? Suy nghĩ lại về sự hy sinh của con người và bạo lực giữa các cá nhân trong xã hội Aztec. Nghiên cứu xã hội lịch sử 37 (3): 276-302. </div></ref> . Một số trong những việc hiến tế người này là để giúp mặt trời mọc, một số để cầu mưa, và một số để đánh dấu mở rộng của ngôi đền lớn tại [[Tenochtitlan|Tenochtitlán]] (thủ đô của họ). Ngoài ra còn có việc hiến tế những người [[Conquistador]] bị bắt trong các cuộc chiến tranh xâm lược [[México|Mexico]] của [[Tây Ban Nha]] .
 
Ở [[Scandinavie|Scandinavia]] , [[Thần thoại Bắc Âu|tôn giáo Scandinavia]] cũ có kể việc hiến tế người, vì cả người Bắc Âu và nhà sử học Đức đều có kể lại. Xem, ví dụ [[Temple at Uppsala|Đền thờ tại Uppsala]] và [[Blót]] .
 
Có bằng chứng cho thấy các nền văn hóa [[Văn minh Minos|Minoan]] thời tiền Hy Lạp thực hành việc hiến tế người. Các xác chết đã được tìm thấy tại một số địa điểm trong tòa thành [[Knossos]] ở [[Crete|đảo Crete]] . Ngôi nhà phía bắc tại Knossos chứa xương của những đứa trẻ dường như đã bị chặt nhỏ. Truyền thuyết về [[Theseus]] và [[Minotaur]] (lấy bối cảnh trong mê cung ở Knossos) cho thấy việc hiến tế người thời đó. Thần thoại Hy Lạp đã kể rằng [[Athens]] đã gửi bảy chàng trai trẻ và bảy phụ nữ trẻ đến đảo [[Athens|Hy Lạp]] để hiến tế cho Minotaur. Điều này gắn liền với các bằng chứng khảo cổ học cho thấy hầu hết các người hiến tế là thanh niên hoặc trẻ em .
 
Các Phoenicia của Carthage được cho là thực hành hiến tế trẻ em, và mặc dù quy mô của hiến tế có thể đã được các tác giả cổ đại thổi phồng vì lý do chính trị hoặc tôn giáo, có bằng chứng khảo cổ học về số lượng lớn bộ xương của trẻ em được chôn cất cùng với các động vật hiến tế. [[Plutarchus|Plutarch]] (khoảng năm 46 -120 AD) đề cập đến việc hiến tế này, cũng như [[Tertullianus|Tertullian]] , [[Paulus Orosius|Orosius]] , [[Diodorus Siculus]] và [[Philo]] . Họ mô tả những đứa trẻ bị nướng chín đến chết trong khi vẫn còn ý thức về một bức tượng bằng đồng nóng bỏng. <ref name="control">{{Chú thích tạp chí|last=Stager|first=Lawrence|last2=Samuel. R. Wolff|year=1984|title=Child sacrifice in Carthage: religious rite or population control?|journal=Journal of Biblical Archeological Review|volume=January|pages=31–46}}</ref>
 
Việc hiến tế người không còn được chính thức thực hiện ở bất kỳ quốc gia nào, và bất kỳ trường hợp nào hiến tế xảy ra đều được coi là [[giết người]] .
 
== Theo tôn giáo ==
 
=== Kitô giáo ===
[[Tập tin:Christ_at_the_Cross_-_Cristo_en_la_Cruz.jpg|nhỏ|304x304px| Tác phẩm nghệ thuật miêu tả sự hy sinh của Chúa Giêsu : ''Chúa Kitô trên thập giá'' của Carl Heinrich Bloch ]]
Trong [[Ba Ngôi|Kitô giáo Ba Ngôi]] , Thiên Chúa đã nhập thể thành [[Giê-su|Chúa Giêsu]] , hy sinh con trai mình để thực hiện sự hòa giải của Thiên Chúa và nhân loại, vốn đã tách mình khỏi Thiên Chúa thông qua tội lỗi (xem khái niệm [[Tội tổ tông|tội lỗi nguyên thủy]] ). Theo một quan điểm nổi bật trong thần học phương Tây từ đầu thiên niên kỷ thứ 2, công lý của Thiên Chúa đòi hỏi sự chuộc tội của loài người nếu con người được phục hồi vị trí ban đầu của họ và được cứu khỏi sự nguyền rủa. Tuy nhiên, Thiên Chúa biết rằng con người bị giới hạn không thể chuộc tội, vì sự xúc phạm của con người đối với Thiên Chúa là vô hạn, nên Thiên Chúa đã lập giao ước với [[Abraham]] , mà ông đã hoàn thành khi gửi Con duy nhất của mình trở thành người hiến tế cho giao ước bị phá vỡ. {{Cần chú thích|date=July 2015}} Trong thần học Kitô giáo, sự hy sinh này đã thay thế cho việc hiến tế động vật không đầy đủ của Giao ước cũ ; Chúa Kitô "[[Chiên Thiên Chúa]]" đã thay thế sự hy sinh cừu của ''Korban Todah'' cổ đại (Nghi thức Lễ Tạ ơn), người đứng đầu trong đó là Lễ Vượt qua trong luật Môi-se.
 
Trong [[Giáo hội Công giáo Rôma|Giáo hội Công giáo La Mã]] , các [[Chính thống giáo Đông phương|Giáo hội Chính thống Đông phương]] , các [[Giáo hội Luther]] và các [[Phong trào Giám lý|Giáo hội Giám lý]] , <ref name="O'Malley2016">{{Chú thích web|url=https://www.americamagazine.org/issue/longing-communion|title=Catholics, Lutherans and the Eucharist: There's a lot to share|author=O'Malley|first=Timothy P.|date=7 July 2016|publisher=[[America (magazine)|America Magazine]]|language=EnglishAnh|access-date=13 April 2018}}</ref> [[Tiệc Thánh]] hoặc Thánh lễ, cũng như Phụng vụ Thần thánh của các [[Công giáo Đông phương|Giáo hội Công giáo Đông phương]] và [[Công giáo Đông phương|Giáo hội]] [[Chính thống giáo Đông phương|Chính thống Đông phương]] , được xem như một sự hiến tế. Trong số những người theo Anh giáo, những lời của phụng vụ nói rõ rằng Tiệc Thánh là một sự hy sinh để ngợi khen và tạ ơn và là một sự dâng hiến vật chất cho Thiên Chúa kết hợp với Chúa Kitô bằng cách sử dụng những lời như vậy, như "với những món quà thánh này mà chúng ta hiện đang dâng lên Chúa" ( 1789 BCP) hoặc "tặng bạn từ những món quà mà bạn đã tặng chúng tôi, chúng tôi tặng bạn những món quà này" (Cầu nguyện D BCP 1976) như được chứng minh rõ ràng trong Sách Cầu nguyện chung được sửa đổi từ năm 1789, trong đó thần học về Bí tích Thánh Thể được chuyển đến gần hơn với quan điểm Công giáo. Tương tự như vậy, Giáo hội Giám lý Liên hiệp trong phụng vụ Thánh Thể có dòng chữ "Chúng ta hãy dâng mình và quà tặng cho Thiên Chúa" (A Service of Word and Table I)). Giáo hội Giám lý Liên hiệp chính thức dạy rằng "Rước lễ là một dạng hiến tế" tái hiện, thay vì lặp lại sự hy sinh của Chúa Kitô trên Thập giá ; Cô tiếp tục tuyên bố rằng: {{quotation|We also present ourselves as sacrifice in union with Christ (Romans 12:1; 1 Peter 2:5) to be used by God in the work of redemption, reconciliation, and justice. In the Great Thanksgiving, the church prays: “We offer ourselves in praise and thanksgiving as a holy and living sacrifice, in union with Christ’s offering for us . . .” ([[The United Methodist Hymnal|UMH]]; page 10).<ref name="THM2004">{{cite book|title=This Holy Mystery, Study Guide: A United Methodist Understanding of Holy Communion|url=https://books.google.com/books?id=skkRswEACAAJ|year=2004|publisher=The General Board of Discipleship of The United Methodist Church|language=EnglishAnh |page=9}}</ref>}}▼
 
▲Trong [[Giáo hội Công giáo Rôma|Giáo hội Công giáo La Mã]] , các [[Chính thống giáo Đông phương|Giáo hội Chính thống Đông phương]] , các [[Giáo hội Luther]] và các [[Phong trào Giám lý|Giáo hội Giám lý]] , <ref name="O'Malley2016">{{Chú thích web|url=https://www.americamagazine.org/issue/longing-communion|title=Catholics, Lutherans and the Eucharist: There's a lot to share|author=O'Malley|first=Timothy P.|date=7 July 2016|publisher=[[America (magazine)|America Magazine]]|language=English|access-date=13 April 2018}}</ref> [[Tiệc Thánh]] hoặc Thánh lễ, cũng như Phụng vụ Thần thánh của các [[Công giáo Đông phương|Giáo hội Công giáo Đông phương]] và [[Công giáo Đông phương|Giáo hội]] [[Chính thống giáo Đông phương|Chính thống Đông phương]] , được xem như một sự hiến tế. Trong số những người theo Anh giáo, những lời của phụng vụ nói rõ rằng Tiệc Thánh là một sự hy sinh để ngợi khen và tạ ơn và là một sự dâng hiến vật chất cho Thiên Chúa kết hợp với Chúa Kitô bằng cách sử dụng những lời như vậy, như "với những món quà thánh này mà chúng ta hiện đang dâng lên Chúa" ( 1789 BCP) hoặc "tặng bạn từ những món quà mà bạn đã tặng chúng tôi, chúng tôi tặng bạn những món quà này" (Cầu nguyện D BCP 1976) như được chứng minh rõ ràng trong Sách Cầu nguyện chung được sửa đổi từ năm 1789, trong đó thần học về Bí tích Thánh Thể được chuyển đến gần hơn với quan điểm Công giáo. Tương tự như vậy, Giáo hội Giám lý Liên hiệp trong phụng vụ Thánh Thể có dòng chữ "Chúng ta hãy dâng mình và quà tặng cho Thiên Chúa" (A Service of Word and Table I)). Giáo hội Giám lý Liên hiệp chính thức dạy rằng "Rước lễ là một dạng hiến tế" tái hiện, thay vì lặp lại sự hy sinh của Chúa Kitô trên Thập giá ; Cô tiếp tục tuyên bố rằng: {{quotation|We also present ourselves as sacrifice in union with Christ (Romans 12:1; 1 Peter 2:5) to be used by God in the work of redemption, reconciliation, and justice. In the Great Thanksgiving, the church prays: “We offer ourselves in praise and thanksgiving as a holy and living sacrifice, in union with Christ’s offering for us . . .” ([[The United Methodist Hymnal|UMH]]; page 10).<ref name="THM2004">{{cite book|title=This Holy Mystery, Study Guide: A United Methodist Understanding of Holy Communion|url=https://books.google.com/books?id=skkRswEACAAJ|year=2004|publisher=The General Board of Discipleship of The United Methodist Church|language=English |page=9}}</ref>}}
[[Thể loại:Hiến tế]]
[[Thể loại:Pages with unreviewed translations]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Hiến_tế”