Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Henri Roussel de Courcy”

Ông được bổ nhiệm chính phủ Brisson tư lệnh [[quân đoàn viễn chinh Bắc Kỳ|quân đoàn viễn chinh Pháp tại Bắc Kỳ]], Việt Nam ngày 31/5/1885<ref>Hoàng Văn Lân, Ngô Thị Chính, ''Lịch sử Việt Nam (1858 - cuối thế kỷ XIX)'', quyển 3, tập 1 - phần 2, Nxb Giáo dục Hà Nội, 1976, tr. 78</ref>, thay cho tướng [[Louis Alexandre Esprit Gaston Brière de l'Isle]]. Courcy đến Hạ Long ngày 1/6/1885, vài ngày trước khi Đô đốc [[Anatole Amédée Prosper Courbet]] chết ốm. Courcy làm Tổng công sứ Trung - Bắc Kỳ đầu tiên thay Courbet, đồng thời làm Tổng chỉ huy quân đội Pháp ở Đông Dương. Tên này là đảng viên bảo hoàng hạng nặng, rất khát máu vì từng có mặt trên chiến trường thuộc địa. De Courcy có ít nhiều kinh nghiệm quân sự, nhưng kinh nghiệm ngoại giao thì tên này "dốt đặc thôi"<ref>Trần Văn Giàu, ''Chống xâm lăng'', Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh, 2017, tr. 627</ref>.

 

 

Ngày 2/7/1885, De Courcy đưa quân đến cửa Thuận An. Triều đình cử 2 quan đại thần cùng Khâm sứ De Champeaux ra đón. Kinh thành Huế treo cờ và bắn 19 phát đại bác chào mừng, nhưng các quan đại thần lo ngại khi Courcy mang quá nhiều lính, vũ khí<ref>Vũ Huy Phúc và những người khác, ''Lịch sử Việt Nam 1858 - 1896'', Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003, tr. 611</ref>. De Courcy tỏ ra không ngại ngùng chi cả, hùng hổ kéo bộ hạ sang sứ quán Pháp rồi vào ngày 3/7, Courcy cho mời hội đồng phụ chính sang "thương nghị"<ref>Trần Văn Giàu, ''Sách đã dẫn'', tr. 636</ref> với hắn về việc Courcy được triều yết vua Hàm Nghi và trình quốc thư<ref>Hoàng Văn Lân, ''Sách đã dẫn'', tr. 79</ref>. Nhưng Tôn Thất Thuyết cảnh giác, cáo bệnh không đi; sang gặp Pháp chỉ có Nguyễn Văn Tường và Phan Thận Duật<ref>Chỗ này, GS Trần Văn Giàu chép là Phan Trọng Duật. Xin ghi lại để tham khảo</ref>. Tuy biết âm mưu bị lộ, nhưng De Courcy chưa chịu lùi. Ở triều đình, các quan nhiều lần khuyên Tôn Thất Thuyết sang "hội thương", nhưng ông không nghe và tăng cường quân đội chuẩn bị đối phó. Ít lâu sau, Courcy bèn phái bác sĩ Pháp là Madal sang chữa bệnh nhằm dò xét Thuyết, nhưng ông từ chối khéo rằng mình "không quen dùng thuốc tây"<ref>Vũ Huy Phúc, ''Sách đã dẫn'', tr. 612. </ref> và càng củng cố lực lượng và thành quách cẩn thận hơn nữa. Khoảng chiều ngày 3/7/1885, De Courcy cho đòi được đem quân qua cửa Ngọ Môn vào triều kiến vua Hàm Nghi tại điện Cần Chánh; muốn nhà vua xuống ngai ra đón để Courcy trao bản [[Hòa ước Giáp Thân (1884)|Hòa ước Giáp Thân]]. Các quan triều đình phản đối, buộc hắn phải đi cửa cạnh (không được đi cửa giữa) và quân lính không được mang gươm theo; nhưng tên này nhất quyết không chịu. Đến khi tên cố đạo Caspard báo cho hắn về sự chuẩn bị gấp rút của phe chủ chiến, De Courcy hung hăng tuyên bố nếu cần, sẽ dùng vũ lực để đối phó. Tên này gấp rút tập hợp ngay trên 1.400 lính, 15 đại bác và 1 pháo thuyền trên sông Hương, 3 đại đội đóng ở đồn Mang Cá, 2 đại đội đóng ở hữu ngạn sông Hương. Tình hình hết sức căng thẳng<ref>Ghi tổng hợp theo sách của Trần Văn Giàu (tr. 636) và Vũ Huy Phúc (tr. 612 - 614)</ref>.