Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bác Nhĩ Tế Cát Đặc phế hậu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 58:
== Phế hậu ==
=== Giáng vị Tĩnh phi ===
Năm Thuận Trị thứ 10 ([[1653]]), ngày [[24 tháng 8]] (âm lịch), Thuận Trị Đế tập hợp hội đồng, tuyên bố Hoàng hậu Bác Nhĩ Tế Cẩm thị ['''Vô năng, cố đương phế'''; 無能，故當廢], mệnh tra điển cổ Phế hậu trong lịch sử. Các Đại học sĩ [[Phùng Thuyên]] (冯铨), [[Trần Danh Hạ]] (陈名夏) cật lực phản đối<ref>《世祖章皇帝實錄》卷之七十七：順治十年。癸巳。……八月。……○丁亥。大學士馮銓、陳名夏、成克鞏、張端、劉正宗奏言、今日禮部諸臣、至內院恭傳 上諭、察前代廢后事例具聞、臣等不勝悚懼。竊惟 皇后母儀天下、關係甚重。前代如漢光武、宋仁宗、明宣宗、皆稱賢主。俱以廢后一節、終為盛德之累。望 皇上深思詳慮、慎重舉動。萬世瞻仰、將在今日。得旨、據奏皇后母儀天下、關係至重。宜慎舉動。果如所言。皇后壼儀攸係。正位匪輕。故廢無能之人。爾等身為大臣、反於無益處、具奏沽名。甚屬不合。著嚴飭行。</ref>. Không chịu khuất phục, hôm sau Hoàng đế trực tiếp đến xin Chiêu Thánh Hoàng thái hậu cho phép giáng Hoàng hậu xuống tước [[Phi (hậu cung)|Phi]]<ref name="ReferenceA">《世祖章皇帝實錄》卷之七十七：順治十年。癸巳。……八月。……○己丑。諭禮部朕惟自古帝王、必立后以資內助。然皆慎重遴選、使可母儀天下。今后乃睿王於朕幼沖時、因親定婚。未經選擇。自冊立之始、即與朕志意不協。宮閫參商、已歷三載。事上御下、淑善難期。不足仰承 宗廟之重。謹於八月二十五日、奏聞 皇太后、降為靜妃。改居側宮。</ref><ref name="ReferenceB">據中國作家王鏡輪推測，這座側宮為紫禁城西六宮的永壽宮，來源於順治帝在寵妃董鄂妃死後所撰寫的《孝獻皇后行狀》中如此寫道：「今年（順治十七年）春，永壽宮始有疾，后（指已被追封為孝獻皇后的董鄂妃）亦躬親扶侍，三晝夜忘寢興，其所以殷殷慰解悲憂，預為治備，皆如侍今后者。」意為：董鄂妃曾不眠不休地看顧居住在永壽宮的一位患病女性，如同服侍當今皇后。這位女性不太可能是當時住在永壽宮的恪妃，即便就是恪妃，順治也無須避諱其名，因此推測這位女性是為世祖廢后</ref>.
Ngày [[26 tháng 8]], Thuận Trị Đế dụ Lễ bộ, soạn thánh chỉ giáng vị Hoàng hậu Bác Nhĩ Tế Cẩm thị xuống làm Phi. Toàn bộ Lễ bộ quan viên dâng sớ phản đối, lấy lý do năm đó Hoàng hậu từng cáo Tế thiên, đảm nhận Chính vị, đột ngột phế truất hoàn toàn không phù hợp trình tự. Chuyện đến nước này, Thuận Trị Đế bèn triệu tập [[Nghị chính Vương đại thần]], thảo luận việc phế bỏ Hoàng hậu. Viên ngoại lang [[Khổng Doãn Việt]] (孔允樾) dâng tấu bất bình, vì Hoàng hậu đã chính vị 3 năm, không phạm đại tội, dùng chữ ['''Vô năng'''] làm lý do sẽ khiến thiên hạ và hậu thế không phục<ref>《世祖章皇帝實錄》卷之七十七：順治十年。癸巳。……八月。……○庚寅。……○禮部儀制司員外郎孔允樾奏言、臣辦事署中、偶聞廢 后一事、不覺悚然。及見馮銓等奉 聖諭內、有故廢無能之人一語、更為驚駭。竊思天子一言一動、萬世共仰况我 皇后正位三年、未聞顯有失德。特以無能二字、定廢謫之案。何以服 皇后之心。且何以服天下後世之心。</ref>. Ngự sử [[Tông Đôn Nhất]] (宗敦一), [[Phan Triều tuyển]] (潘朝選) và 14 người bọn họ yêu cầu Hoàng đế thu hồi ý chỉ phế truất Hoàng hậu. Thuận Trị Hoàng đế giận tím mặt, trách cứ bọn họ ''"suy đoán Thánh tâm"'', ''"mua danh chuộc tiếng"'' mà quyết định trừng trị toàn bộ<ref>《世祖章皇帝實錄》卷之七十七：順治十年。癸巳。……八月。……○壬辰。……○御史宗敦一、潘朝選、陳棐、張椿、杜果、聶玠、張嘉、李敬、劉秉政、陳自德、祖永杰、高爾位、白尚登、祖建明、合疏奏言、臣等捧讀降 母后為靜妃之諭。又見故廢無能之人之旨。不勝驚駭。......皇后未聞失德、忽爾見廢、非所以昭示風化也。......伏乞收回成命、以俟會議。 宗廟 社稷、實式臨之。疏入。 上以宗敦一等、明知有旨會議、瀆奏沽名。下所司議處</ref>.
Ngày [[1 tháng 9]], Nghị chính Vương đại thần thỉnh cầu Hoàng đế tiếp tục giữ Hoàng hậu Bác Nhĩ Tế Cẩm thị tại vị. Thuận Trị Đế kiêng quyết không nghe,
Năm Thuận Trị thứ 11 ([[1654]]), [[tháng 2]], Hoàng đế ra một đạo chỉ dụ:
Bà may mắn không phải chịu số phận bị giam cầm trong lãnh cung như các phế hậu khác trong lịch sử, còn được phong Phi. Do Chiêu Thánh Hoàng thái hậu có quan hệ máu mủ với Hoàng hậu Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, lại rất nể mặt anh trai nên bằng mọi giá không bạc đãi bà<ref name="ReferenceA"/><ref name="ReferenceB"/>. Từ đó về sau, Hoàng hậu Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị không còn được ghi chép trong lịch sử. ▼
* [吏部议，凡满洲、蒙古、汉军受封命妇或有夫妻不谐，情愿离异者，应听其夫自便。有夫故再适者，应将本妇原得诰敕追夺。从之。].
* Lại bộ nghị, phàm Mãn Châu, Mông Cổ, Hán Quân thụ phong mệnh phụ hoặc hữu phu thê bất hài, tình nguyện ly dị giả, ứng thính kỳ phu tự tiện. Hữu phu cố tái thích giả, ứng tương bổn phụ nguyên đắc cáo sắc truy đoạt. Tòng chi.
Ý của chỉ dụ này là mệnh phụ có cáo mệnh và phu quân nếu bất hòa, có thể ly hôn. Thê tử tái hôn sau khi phu quân chết, nếu có [Cáo mệnh] sẽ bị đoạt lại. Chỉ mấy tháng sau khi phế truất Tĩnh phi, Thuận Trị Đế liền ra một đạo chỉ dụ này, ý tứ rất rõ ràng.
Căn cứ theo [[Yến đồ kỷ hành]] (燕途纪行), vào năm Thuận Trị thứ 13 ([[1656]]), [[tháng 10]], cha của Phế hậu Tĩnh phi là Trác Lễ Khắc Đồ thân vương [[Ngô Khắc Thiện]] nhập kinh. Trong dịp ấy, Thuận Trị Đế đồng ý với bác mình là cho Tĩnh phi trở về Khoa Nhĩ Thẩm<ref>《燕途纪行》下：（順治十三年）十月……十九日癸巳……金汝輝來謁，又問闕中事，答以東宮皇后，明日定以寡婦貴妃冊封。二十一日，率新后出遊獐子苑。扈往衛士三千，使裹望日粮。太后因灾避寓乾德殿。帝之遊園囿，盖今仲冬之月。即前年正宮皇后，痘疫回期，以故出遊，名雖遊獵，實迺出避云......前日所廢皇后，今月因其父入朝，許以帶還。其父迺帝之表叔云。</ref>. Trong bài ''"Cổ ý lục thủ"'' (古意六首) của [[Ngô Vĩ Nghiệp]] (吴伟业), Tĩnh phi được ghi lại qua đời không lâu sau cái chết của Thuận Trị Đế<ref>《梅村集》古意六首：其一：爭傳婺女嫁天孫，纔過銀河拭淚痕。但得大家千萬嵗，此生那得恨長門。其二：荳蔻梢頭二月紅，十三初入萬年宫。可憐同望西陵哭，不在分香賣履中。其三：從獵陳倉怯馬蹄，玉鞍扶上却東西。一經輦道生秋草，説著長楊路總迷。其四：玉顔憔悴幾經秋，薄命無言祗淚流。手把定情金合子，九原相見尚低頭。其五：銀海居然妬女津，南山仍錮慎夫人。君王自有他生約，此去惟應禮玉真。其六：珍珠十斛買琵琶，金谷堂深護絳紗。掌上珊瑚憐不得，却教移作上陽花。</ref>. Trong khi đó, sách sử [[nhà Triều Tiên]] ghi lại bà trở về Khoa Nhĩ Thấm, tái giá và sinh con<ref>《朝鲜顯宗實錄》卷之十：（康熙四年三月）○壬辰……竊聞蒙古之女，曾爲順治皇帝之后，失寵黜還其國，而生子，年今十四，淸人屢請於蒙古，而終不送，早晩必有干戈從事之擧。蓋蒙右在西北方，其地廣漠無際，部落濔漫，恃强不用命，且順治之子，乃是人才，蒙人若立之而來爭，則必爲大患，故淸人甚以爲慮云。”上曰：“皇帝何如云耶？”致和曰：“年今十二，有何自斷。聞輔政頗善處事，攝政已久，而國人無貳心，誠可異也。但自謂天下大定，務爲偃武，使蕃漢人，皆不得佩劍。</ref><ref>《朝鲜顯宗改修實錄》卷之十二：（康熙四年三月）○壬辰……○上御熙政堂，引見大臣及備局諸臣。......聞蒙古之女，曾爲順治君之后，失寵黜還其國而生子，年今十四。淸人屢請於蒙古，而終不送還。蒙古素恃强不用命，蒙女所生子亦賢，若擁立而爭天下，則必爲大患，故淸人甚以爲慮。</ref>.▼
=== Kết cục ===
▲
▲Căn cứ theo [[Yến đồ kỷ hành]] (燕途纪行) của Lân Bình đại quân [[Lý Yểu]] (李㴭; 이요), vào năm Thuận Trị thứ 13 ([[1656]]), [[tháng 10]], cha của Phế hậu Tĩnh phi là Trác Lễ Khắc Đồ thân vương [[Ngô Khắc Thiện]] nhập kinh. Trong dịp ấy, Thuận Trị Đế đồng ý với bác mình là cho Tĩnh phi trở về Khoa Nhĩ Thẩm<ref>《燕途纪行》下：（順治十三年）十月……十九日癸巳……金汝輝來謁，又問闕中事，答以東宮皇后，明日定以寡婦貴妃冊封。二十一日，率新后出遊獐子苑。扈往衛士三千，使裹望日粮。太后因灾避寓乾德殿。帝之遊園囿，盖今仲冬之月。即前年正宮皇后，痘疫回期，以故出遊，名雖遊獵，實迺出避云......前日所廢皇后，今月因其父入朝，許以帶還。其父迺帝之表叔云。</ref>. Trong bài ''"Cổ ý lục thủ"'' (古意六首) của [[Ngô Vĩ Nghiệp]] (吴伟业), Tĩnh phi được ghi lại qua đời không lâu sau cái chết của Thuận Trị Đế<ref>《梅村集》古意六首：其一：爭傳婺女嫁天孫，纔過銀河拭淚痕。但得大家千萬嵗，此生那得恨長門。其二：荳蔻梢頭二月紅，十三初入萬年宫。可憐同望西陵哭，不在分香賣履中。其三：從獵陳倉怯馬蹄，玉鞍扶上却東西。一經輦道生秋草，説著長楊路總迷。其四：玉顔憔悴幾經秋，薄命無言祗淚流。手把定情金合子，九原相見尚低頭。其五：銀海居然妬女津，南山仍錮慎夫人。君王自有他生約，此去惟應禮玉真。其六：珍珠十斛買琵琶，金谷堂深護絳紗。掌上珊瑚憐不得，却教移作上陽花。</ref>. Trong khi đó, sách sử [[nhà Triều Tiên]] ghi lại bà trở về Khoa Nhĩ Thấm, tái giá và sinh con<ref>《朝鲜顯宗實錄》卷之十：（康熙四年三月）○壬辰……竊聞蒙古之女，曾爲順治皇帝之后，失寵黜還其國，而生子，年今十四，淸人屢請於蒙古，而終不送，早晩必有干戈從事之擧。蓋蒙右在西北方，其地廣漠無際，部落濔漫，恃强不用命，且順治之子，乃是人才，蒙人若立之而來爭，則必爲大患，故淸人甚以爲慮云。”上曰：“皇帝何如云耶？”致和曰：“年今十二，有何自斷。聞輔政頗善處事，攝政已久，而國人無貳心，誠可異也。但自謂天下大定，務爲偃武，使蕃漢人，皆不得佩劍。</ref><ref>《朝鲜顯宗改修實錄》卷之十二：（康熙四年三月）○壬辰……○上御熙政堂，引見大臣及備局諸臣。......聞蒙古之女，曾爲順治君之后，失寵黜還其國而生子，年今十四。淸人屢請於蒙古，而終不送還。蒙古素恃强不用命，蒙女所生子亦賢，若擁立而爭天下，則必爲大患，故淸人甚以爲慮。</ref>.
Vào thời [[Gia Khánh]], Hoàng đế từng ra chỉ mệnh [[Quân Cơ xứ]] đến [[Thanh Đông lăng]] dò hỏi nha môn phụ trách coi giữ lăng, tìm hiểu xem Phế hậu Tĩnh phi sau khi mất táng ở nơi nào, khi nào phụng an, hiến tế như thế nào, sinh nhật và ngày kị ra sao.
| |||