|
'''Vườn Treo Babylon''' là một trong [[Bảy kỳ quan cổ đại thế giới]] trong văn hóa [[Hy Lạp cổ đại]], được miêu tả như một thành tựu phi thường về kỹ thuật xây dựng với một chuỗi vườn bậc thang bao gồm sự đa dạng của cây, bụi cây, và cây leo, giống với một ngọn núi xanh lớn được xây bởi gạch bùn. Truyện kể là nó được xây trong thành phố cổ đại [[Babylon]] gần thành phố [[Hillah]] vào thời nay, tỉnh Babylon trong [[Iraq]]. Tên của nó được lấy nguồn gốc từ chữ Hy Lạp ''kremastós'' (κρεμαστός có nghĩa là "treo"), nó có nghĩa rộng hơn so với chữ tiếng Anh hiện đại "hanging" và nói đến những cây được trồng trong một công trình treo hình bậc thang.<ref name="Dalley1993">{{cite journal|author=Stephanie Dalley|title=Ancient Mesopotamian Gardens and the Identification of the Hanging Gardens of Babylon Resolved|journal=Garden History|volume=21|year=1993|pages=7|jstor=1587050}}</ref><ref name="Reade2000">{{cite journal|last1=Reade|first1=Julian|title=Alexander the Great and the Hanging Gardens of Babylon|journal=Iraq|volume=62|year=2000|pages=195|issn=0021-0889|doi=10.2307/4200490}}</ref><ref name="Foster2004">{{cite journal|last1=Foster|first1=Karen Polinger|title=The Hanging Gardens of Nineveh|journal=Iraq|volume=66|year=2004|pages=207|issn=0021-0889|doi=10.2307/4200575}}</ref>
Dựa vào một truyền thuyết, vườn treo được xây dựng kế bên một lâu đài rất lớn được biết đến với cái tên ''The Marvel of Mankind.'' Vua tân Babylon [[Nebuchadnezzar II]] (cai trị giữa năm 605 và 562 TCN) xây vườn treo đó cho vợ của ông ấy [[Amytis of Media|Hoàng hậu Amytis]] người [[Medes]] bởi vì bà ấy nhớ đồi xanh và thung lũng của quê hương bà ấy. Điều đó được chứng nhận bởi cha xứ Babylonia [[Berossus]] trong sách được viết vào khoảng 290 TCN, sau đó quyển sách này được trích dẫn bởi ông [[Josephus]]. Vườn treo được xây dựng do bà hoàng hậu truyền thuyết [[Semiramis]], người được cho rằng cai trị Babylon vào thế kỷ thứ 9 TCN,<ref name="UN1998"/> và vườn treo này còn được gọi là ''Vườn treo của Semiramis.''<ref name="AE2018">{{Cite web| title = Hanging Gardens of Babylon| author = Cartwright M| work = Ancient History Encyclopedia| date = July 2018| access-date = 15 September 2018| url = https://www.ancient.eu/Hanging_Gardens_of_Babylon/}}</ref>
Vườn treo được ghi chép lại rất nhiều trong các tài liệu của các [[nhà sử học]] [[Hy Lạp]] như [[Strabo]] và [[Diodorus Siculus]], nhưng mặt khác lại có ít bằng chứng về sự hiện diện của chúng. Trên thực tế, không hề có bản ghi chép nào của người Babylonia về sự tồn tại của những chiếc [[vườn]] như vậy. Một số (chi tiết) bằng chứng thu thập được khi khai quật [[cung điện]] tại Babylon thể hiện, nhưng không hoàn toàn chứng minh được nó giống những miêu tả. Một số trường phái tư tưởng qua nhiều thời kỳ có thể đã nhầm lẫn vị trí của nó với những vườn đã tồn tại ở [[Nineveh]] và việc phát hiện những phiến đá chứng minh cho sự tồn tại của nó đã được tìm ra. Những đoạn văn trên những phiến đá đó miêu tả khả năng sử dụng một thứ gì đó tương tự như một [[máy bơm kiểu đinh vít của Archimedes]] để đưa [[nước]] lên [[độ cao]] cần thiết.
Theo những miêu tả, các vườn treo được xây dựng nên để cho người vợ của Nebuchadnezzar là [[Amyitis]] khuây nỗi nhớ quê hương. Amyitis là con gái vua [[Uvaxshtra]] của [[Người Media|Đế quốc Mada]], đã cưới Nebuchadnezzar để tạo nên một liên minh giữa hai nước. Quê hương bà là một vùng đất xanh tươi với những núi non hùng vĩ, và bà coi vùng đất [[Lưỡng Hà]] (một vùng ở phía [[Tây Nam châu Á]]) bằng phẳng bị mặt trời thiêu đốt là buồn chán. Nhà vua quyết định tái tạo lại quê hương hoàng hậu bằng cách xây nên một vùng núi non [[nhân tạo]] bằng những vườn treo trên mái nhà.
Vườn treo có thể không thực sự là "treo" theo nghĩa là nó được treo lên bằng các loại dây. Tên của nó bắt nguồn từ việc dịch không chính xác từ [[kremastos]] trong tiếng Hy Lạp hay từ [[pensilis]] trong tiếng La tinh, vốn không chỉ mang nghĩa là "treo" mà là "nhô ra ở trên," như trường hợp một sân thượng hay một ban công.
Nhà địa lý Hy Lạp [[Strabo]], người đã miêu tả những vườn đó vào thế kỷ thứ nhất TCN đã viết: "Nó gồm những [[ban công]] xây hình vòm, cái nọ chồng trên cái kia, và tựa trên các cột hình khối. (Nó) Có những chỗ lõm vào và được đổ đất vào đó để trồng được những cây lớn. Các cột, vòm, và các [[sân thượng]] được xây dựng bằng [[gạch nung]] và [[nhựa đường]]."
Những cuộc khai quật gần đây tại thành phố Babylon cổ ở Iraq đã phát hiện ra [[móng (công trình xây dựng)|móng]] của [[cung điện]]. Những thứ khác gồm Toà nhà hình vòm với những bức tường dày và một giếng nước tưới gần cung điện phía nam. Một nhóm các nhà khảo cổ đã khảo sát khu vực đó của cung điện phía nam và tái hiện lại Toà nhà hình vòm như là những Vườn treo. Tuy nhiên, nhà sử học Hy Lạp Strabo đã nói rõ rằng vườn nằm gần [[euphrates|sông Euphrates]]. Vì thế những người khác cho rằng vị trí này quá xa [[Euphrates]] để ủng hộ giả thuyết đó vì Toà nhà hình vòm cách xa đó tới vài trăm [[mét]]. Họ tái hiện lại của cung điện và vị trí Vườn treo nằm trải dài từ sông tới Cung điện. Trên hai bờ sông, gần đây người ta đã tìm thấy nhiều bức tường dày 25m có thể từng là những bậc để tạo nên các sân thượng, v.v... những bức tường như được miêu tả trong các văn bản Hy Lạp.
Một phần lớn tàn tích đã bị hư hại trong chiến dịch lật đổ chế độ Iraq do [[Hoa Kỳ|Mỹ]] tiến hành.
== Xem thêm ==
| 