Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cicero”

'''Marcus Tullius Cicero''' ({{pron-en|ˈsɪsɨroʊ}}; [[Latinh|Latin cổ điển]]: {{IPA-all|ˈkikeroː|}}; 3 tháng 1, 106 TCN – 7 tháng 12, 43 TCN) là một triết gia và nhà hùng biện, chính khách, nhà lý luận chính trị La Mã. Với thành tựu của mình, ông được xem là một trong những nhà hùng biện vĩ đại nhất La Mã, sở hữu nhiều kĩ xảo đa dạng và khả năng làm chủ ngôn ngữ Latinh đến độ phi thường. Chính ông đã giới thiệu đến người La Mã các trường phái chính của [[triết học Hy Lạp]] và tạo ra một số từ vựng triết học Latinh (như ''[[humanitas]]'', ''qualitas'', ''quantitas'', và ''essentia'')<ref>Conte, G.B.: "Latin Literature: a history" (1987) p.199</ref>. Ông đã công bố những bài diễn văn của mình theo thông lệ chung thời ấy đồng thời viết nhiều tác phẩm về lý thuyết và thực hành hùng biện, về tôn giáo cũng như triết học đạo đức chính trị.Ông được coi là một trong những triết gia tiêu biểu của trường phái triết học Khắc Kỷ.

 

Ông sinh năm 106 TCN tại thị trấn Arpinum, cách Rome khoảng 50 dặm, xuất thân từ một gia đình thứ dân, mặc dù sung túc nhưng chưa từng có ai nắm chắc lớn trong chính quyền. Bước chân vào chính trường khi còn trẻ, ông được xem là "người mới" (novus homo), nên con đường thăng tiến của ông rất gian nan. Năm 75 TCN, ông được bổ nhiệm vào chức quan giám tài tại tỉnh đảo Sicile. Ông được dân chúng tin tưởng, đến nỗi năm năm sau, họ phải đến nhờ ông tố cáo viên thống sứ tham nhũng là Verres. Ông soạn sẵn bài luận tội cho hai phiên xử, nhưng chỉ mới xong phiên xử đầu Verres đã bỏ trốn và không bao giờ trở lại Sicile. Sau đó, năm 63 TCN, ông lên đến nấc thang danh vọng cao nhất với chức chấp chính quan (có quyền hạn tối thượng, nhiệm kỳ một năm). Trong năm ấy, ông đã đập tan âm mưu đảo chính của Lucius Sergius Catilina, một nhà quý tộc bất mãn vì không được bổ nhiệm chức này.