Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Danh sách vườn quốc gia tại Hoa Kỳ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n replaced: . → ., Tòa Án → Tòa án using AWB
n replaced: → (6) using AWB
Dòng 1:
[[Tập tin:US-NationalParkService-ShadedLogo.svg|nhỏ|300px|Biểu tượng logo của Cục Công viên Quốc gia, cơ quan quản lý các Vườn quốc gia Hoa Kỳ.]]
Hiện nay, Hoa Kỳ có 60 [[vườn quốc gia]] và khu bảo tồn được coi như là vườn quốc gia,<ref name="NPSAboutus">{{Cite web |url=https://www.nps.gov/aboutus/national-park-system.htm |title=National Park System (U.S. National Park Service) |date=2018-03-15}}</ref> được điều hành bởi cơ quan bảo tồn [[Cục Công viên Quốc gia Hoa Kỳ|Cục Công viên Quốc gia]] thuộc [[Bộ Nội vụ Hoa Kỳ]]. Vườn quốc gia phải được thiết lập theo một đạo luật của [[Quốc hội Hoa Kỳ]]. Vườn quốc gia đầu tiên của Hoa Kỳ là [[Vườn quốc gia Yellowstone]], được ký quyết định thành lập vào năm [[1872]] bởi tổng thống thứ 18 của Hoa Kỳ là [[Ulysses Simpson Grant]], tiếp theo là [[vườn quốc gia Mackinac]] năm 1875 (ngừng hoạt động năm 1895), sau đó là [[Công viên Rock Creek]] (sau này sáp nhập vào [[Công viên Thủ đô Quốc gia]], [[vườn quốc gia Sequoia|Sequoia]] và [[Vườn quốc gia Yosemite|Yosemite]] được thành lập vào năm [[1890]]. Vườn quốc gia mới nhất được thành lập năm 2018 là [[vườn quốc gia Gateway Arch]]. Đạo luật năm 1916 đã thành lập cơ quan bảo tồn vườn quốc gia để bảo tồn cảnh quan lịch sử và tự nhiên, động vật hoang dã, nhằm bảo tồn tính toàn vẹn cho các thế hệ tương lai.<ref>{{cite web|url=https://www.nature.nps.gov/air/Regs/npsOrganic.cfm|title=NPS Organic Act Overview|date=17 January 2007|website=nature.nps.gov|publisher=National Park Service|accessdate=26 February 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170206142738/https://www.nature.nps.gov/air/regs/npsorganic.cfm|archivedate=6 February 2017|deadurl=no}}</ref> Các vườn quốc gia thường có một loạt các tài nguyên trên diện rộng. Nhiều vườn quốc gia trong số đó là các di tích quốc gia theo đạo luật bảo vệ di tích cổ của tổng thống trước khi được thông qua Quốc hội. Bảy vườn quốc gia được kết hợp như là một khu bảo tồn, 6 trong số đó nằm ở tiểu bang [[Alaska]]. Các khu vực có các mức độ bảo vệ khác nhau được quản lý cùng nhau nhưng được xem là các đơn vị riêng biệt. Tiêu chí lựa chọn vườn quốc gia bao gồm vẻ đẹp tự nhiên, đặc điểm địa chất độc đáo, hệ sinh thái bất thường và tiềm năng giải trí (mặc dù các tiêu chí này không phải lúc nào cũng được xem xét cùng nhau). Trong khi các di tích quốc gia thường được chọn bởi ý nghĩa lịch sử hoặc khảo cổ học. Có tất cả 14 vườn quốc gia được [[UNESCO]] công nhận là [[Di sản thế giới]] hoặc là một phần của Di sản thế giới lớn hơn,<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/?search=&searchSites=&search_by_country=United+States&region=&search_yearinscribed=&themes=&criteria_restrication=&type=&media=&order=country&description= |title=World Heritage List - United States of America |website=whc.unesco.org |publisher=UNESCO World Heritage Centre |accessdate=25 February 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170225001929/http://whc.unesco.org/en/list/?search=&searchSites=&search_by_country=United%2BStates&region=&search_yearinscribed=&themes=&criteria_restrication=&type=&media=&order=country&description= |archivedate=25 February 2017 |deadurl=no |df= }}</ref> trong khi 21 vườn quốc gia là Khu dự trữ sinh quyển của thế giới.<ref>{{cite web|url=http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/ecological-sciences/biosphere-reserves/europe-north-america/united-states-of-america/ |title=UNESCO » Biosphere Reserves » United States of America |date=November 2015 |website=unesco.org |publisher=UNESCO |accessdate=22 February 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170222235151/http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/ecological-sciences/biosphere-reserves/europe-north-america/united-states-of-america/ |archivedate=22 February 2017 |deadurl=no |df= }}</ref>
 
Các vườn quốc gia thuộc 28 tiểu bang, cùng với khu vực đảo Samoa và [[quần đảo Virgin]] thuộc Hoa Kỳ. [[California]] là bang có nhiều nhất, với 9 vườn quốc gia, tiếp đến là [[Alaska]] với 8, [[Utah]] có 5, và [[Colorado]] có 4 vườn quốc gia. [[Vườn quốc gia và khu bảo tồn Wrangell–St. Elias|Vườn quốc gia Wrangell-St. Elias]] tại ở Alaska có diện tích 32.000&nbsp;km² là vườn quốc gia lớn nhất Hoa Kỳ, nó thậm chí còn lớn hơn so với 9 tiểu bang nhỏ nhất. Ba vườn quốc gia lớn nhất đều ở Alaska, trong khi nhỏ nhất là [[Vườn quốc gia Gateway Arch]] ở tiểu bang [[Missouri]] với diện tích {{convert|192,83|acre|km2}}. Tổng diện tích bảo vệ của các vườn quốc gia là khoảng {{convert|52,2|e6acre|km2}}.<ref name="Index2012-2016">{{cite web|url=https://www.nps.gov/aboutus/upload/NPIndex2012-2016.pdf |title=The National Parks: Index 2012-2016 |date=2012 |website=go.nps.gov/national-parks-index |publisher=National Park Service |accessdate=27 February 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170215191743/https://www.nps.gov/aboutus/upload/NPIndex2012-2016.pdf |archivedate=15 February 2017 |deadurl=no}}</ref>
Dòng 129:
|28 tháng 6 năm 1980
|{{convert|172.924,07|acre|km2|1|sortable=on}}
|Nằm ở [[Biscayne Bay]], vườn quốc gia này ở tận cùng phía bắc của [[Florida Keys]] có bốn hệ sinh thái biển bao gồm: [[rừng ngập mặn]], [[vịnh]], các cồn cát, và [[rạn san hô]]. Động vật gồm nhiều loài bị đe dọa bao gồm ''[[Trichechus manatus]]'', [[cá sấu Mỹ]], [[rùa biển]] và [[cắt lớn]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.nps.gov/bisc/|title=Biscayne National Park|publisher=National Park Service|accessdate=ngày 23 tháng 3 năm 2010}}</ref>
|-
!scope="row" | [[Vườn quốc gia Black Canyon Gunnison]]
Dòng 164:
|14 tháng 5 năm 1930
|{{convert|46.766,45|acre|km2|1|sortable=on}}
|Carlsbad Caverns là vườn quốc gia có 117 hang động, hang dài nhất lên tới 120 dặm (190&nbsp;km) dài. Các hang động là nơi trú ngụ của hơn 400.000 con [[Tadarida brasiliensis|dơi đuôi tự do Mexico]] cùng 16 loài khác. Trên mặt đất là [[sa mạc Chihuahuan]] và rắn chuông lò xo. Vườn quốc gia là các phòng thí nghiệm đá vôi ngầm dưới đất được hình thành từ [[kỷ Permi]] với nhiều các hóa thạch của san hô, bọt biển, động vật chân đốt, động vật da gai, bộ ba thùy, tảo biển...<ref>{{chú thích web|url=http://www.nps.gov/cave/|title=Carlsbad Caverns National Park|publisher=National Park Service|accessdate=ngày 23 tháng 3 năm 2010}}</ref>
|-
!scope="row" | [[Vườn quốc gia quần đảo Channel]]
Dòng 409:
|9 tháng 12 năm 1962
|{{convert|93.532,57|acre|km2|1|sortable=on}}
|Vườn quốc gia là một phần của [[kiến tạo Chinle]] có một số lượng lớn gỗ hóa thạch có niên đại 225 triệu năm tuổi. Khu vực xung quanh [[Painted Desert (Arizona)|Painted Desert]] (sa mạc hội họa) đã bị xói mòn đỏ hung của đá núi lửa bentonite. Ngoài ra còn có hóa thạch khủng long và hơn 350 địa điểm khảo cổ văn hóa người Mỹ bản địa.<ref>{{chú thích web|url=http://www.nps.gov/pefo/|title=Petrified Forest National Park|publisher=National Park Service|accessdate=ngày 23 tháng 3 năm 2010}}</ref>
|-
!scope="row" | [[Vườn quốc gia Pinnacles]]
Dòng 423:
|2 tháng 10 năm 1968
|{{convert|112.512,05|acre|km2|1|sortable=on}}
|Vườn quốc gia và vườn bang quản lý gần như là một nửa diện tích rừng Redwood còn lại trên Trái đất. Có ba hệ thống sông lớn ở khu vực này có hoạt động địa chấn mạnh mẽ. Cách đó 37 dặm (60&nbsp;km) là vùng bờ biển bảo vệ hồ thủy triều và ngăn biển. Các đồng cỏ, cửa sông, bờ biển, sông, và các hệ sinh thái rừng cùng với sự đa dạng các loài động thực vật.<ref>{{chú thích web|url=http://www.nps.gov/redw/|title=Redwood National Park|publisher=National Park Service|accessdate=ngày 23 tháng 3 năm 2010}}</ref>
|-
!scope="row" | [[Vườn quốc gia Núi Rocky]]