Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Văn học Việt Nam thời Tiền Lê”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 178:
===Quốc tộ===
Kiệt tác thứ hai, ở triều đại Hoàng đế Lê Hoàn là một bài ngũ ngôn tuyệt cú của nhà sư [[Pháp Thuận]], danh gia đã đề cập tới ở phần trên, khi tiếp sứ Lý Giác. Theo Thiền uyển tập anh, tác phẩm duy nhất còn giữ lại được văn bản bài thơ, thì [[Đỗ Pháp Thuận]] (915-990) học rộng, có tài văn thơ, lời nói phần nhiều hợp với sấm ngữ. “Trong buổi đầu, khi nhà Tiền Lê mới sáng nghiệp, sư có công dựng bàn, hoạch định sách lược. Khi thiên hạ thái bình, sư không nhận chức của triều đình phong thưởng. Vua [[Lê Đại Hành]] lại càng thêm kính trọng, thường không gọi tên mà gọi Đỗ Pháp sư, thường ủy thác cho sư các công việc văn hàn... Vua từng hỏi sư về vận nước ngắn dài, sư đáp:
{|-valign="top"
 
|
:'''Bản phiên âm [[Hán-Việt]]''':
:“Quốc tộ như đằng lạc
:Nam thiên lý thái bình
:Vô vi cư điện các
:Xứ xứ tức đao binh”
|
 
Dịch:'''Bản dịch nghĩa''':
 
:Vận nước dài lâu như dây leo quấn quýt
:ở trời Nam phải dựng mở thái bình
:Nhà vua sống vô vi ở trong cung điện
:Thì khắp nước sẽ tắt hết chiến tranh
|
 
:'''Bản dịch thơ Bùi Duy Tân''':
Dịch thơ:
 
:Vận nước bền vững mãi
:Trời Nam mở thái bình
:Vô vi trong điện gác
:Chốn chốn hết đao binh.
|}
(Bùi Duy Tân dịch )
 
Trong văn bản chữ Hán, bài thơ không có tên. Các tập thi tuyển thời xưa không tuyển bài này. Thơ văn Lý - Trần (tập I) có lẽ là tập sách giới thiệu bài thơ đầu tiên, với nhan đề: Đáp quốc vương quốc tộ chi vấn (Trả lời nhà thơ hỏi về vận nước). Tổng tập văn học Việt Nam (Tập 1) xuất bản 1980, đặt tên bài thơ là Quốc tộ (Vận nước, hoặc Ngôi nước). Đây là bài thơ có tên tác giả xuất hiện sớm nhất, nên được các sách văn học sử, tổng tập, tuyển tập và cả sách giáo khoa văn học đặt vào vị trí khai sáng cho văn học cổ dân tộc. Một số sấm thi, sấm ngữ và cả NQSH thường là khuyết danh hoặc vô danh, nên chưa thể xác định được năm tháng tác phẩm ra đời. Thơ kệ của một số thiền sư nặng về thuyết giáo, giá trị văn học có phần hạn chế và hầu hết ra đời còn sau cả Quốc tộ, nên tính chất cột mốc của tác phẩm là điều cần khẳng định.