Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trát Mộc Hợp”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
[[Tập tin:JamukhaGenghisKhanEquestrianMonument.jpg|300px|nhỏ|phải|Tượng về Trát Mộc Hợp]]
'''Trát Mộc Hợp''' (tiếng Mông Cổ: Жамуха, tiếng Trung: 札木合) hay '''Tráp Mộc Hợp''' (劄木合), còn được gọi là '''Trác Mộc Hợp''' (? - [[1204]]) là thủ lĩnh bộ lạc Trát Đạt Lan ở [[Mông Cổ]], anh em kết nghĩa (an đáp) nhưng đồng thời cũng là thủ lĩnh của lực lượng đối lập với [[Thành Cát Tư Hãn|Thiết Mộc Chân]] ([[Thành Cát Tư Hãn]] sau này) trên vùng [[đồng cỏ|thảo nguyên]], với tham vọng thống nhất các bộ lạc Mông Cổ. Mặc dù sau này Trát Mộc Hợp bại trận dưới tay Thiết Mộc Chân, nhưng các sử gia Mông Cổ cũng như Trung Hoa đều đánh giá ông rất cao.
==Thân thế
 
Theo [[Bí sử Mông Cổ]] thì tổ tiên của Trát Mộc Hợp với tổ tiên của Thiết Mộc Chân là người cùng một tông. Theo truyền thuyết, từ nhỏ ông có quan hệ rất tốt với [[Thành Cát Tư Hãn|Thiết Mộc Chân]]. Vào năm 1172, hai người đã từng cùng nhau cắt [[máu]] ăn thề để trở thành những người anh em kết nghĩa (an đáp) tốt.
==Xung đột==
Theo [[Bí sử Mông Cổ]] thì vào khoảng năm 1187, giữa bộ lạc Khất Nhan của Thiết Mộc Chân với bộ lạc [[Miệt Nhi Khất]] (Merkit) nảy sinh xung đột; người Khất Nhan thua trận và [[Bột Nhi Thiếp]] (Börte, còn gọi là Bật Tê), vợ của Thiết Mộc Chân bị người Miệt Nhi Khất bắt đi. Thiết Mộc Chân chạy sang bộ lạc Trát Đạt Lan cầu viện. Trát Mộc Hợp liên quân cùng [[Vương Hãn]] Thoát Lý của bộ lạc Khắc Liệt đã đánh bại người Miệt Nhi Khất, giải cứu được vợ của Thiết Mộc Chân. Sau khi thành công, Trát Mộc Hợp và Thiết Mộc Chân lại tái kết nghĩa an đáp, và Thiết Mộc Chân trợ giúp cho Trát Mộc Hợp trong việc chinh phục và tập hợp các bộ lạc Mông Cổ còn đang tản mạn.
 
Tuy vậy, bộ lạc Khất Nhan của Thiết Mộc Chân ngày càng hùng mạnh, thu hút nhiều người từ bộ lạc của Trát Mộc Hợp qua nên giữa hai bên đã nảy sinh mâu thuẫn. Vì lo ngại sự lớn mạnh của bộ lạc Khất Nhan nên vào năm 1189 Trát Mộc Hợp đã đem 3 vạn quân tấn công Thiết Mộc Chân, sử gọi là "Thập tam dực chi chiến" (chiến dịch 13 cánh quân). Thiết Mộc Chân bại trận, nhưng do Trát Mộc Hợp lạm sát tù binh nên nội bộ phát sinh mâu thuẫn, nhiều người chạy sang hàng ngũ của Thiết Mộc Chân.