Sau khi [[Sài Gòn]] sụp đổ kết thúc nền cộng hòa tại [[Việt Nam]], chính quyền cộng sản mới khi lên cầm quyền đã tiến hành thực hiện hàng loạt các [[chính sách]] sau thống nhất (mà sau này chính họ cũng xem đó là các chính sách sai lầm và ấu trĩ) như [[quốc hữu hóa]] tài sản tư, các cuộc [[đổi tiền ở miền nam Việt Nam]], "ngăn sông cấm chợ", phân biệt xuất thân gia đình, hủy bỏ văn hóa miền nam, bắt ép người từng làm việc cho chế độ cũ đi cải tạo, hệ thống [[kinh tế kế hoạch]] tập trung, [[bao cấp]],... Những điều đó đã làm cho kinh tế của [[Việt Nam]] trở nên tụt hậu trầm trọng, đời sống của người dân lâm vào cảnh vô cùng khó khăn, chế độ mới được nhiều người dân cho là thiếu [[tự do]]. Ngoài ra sau 1975 Việt Nam còn phải hứng chịu thêm hai cuộc [[chiến tranh]] gồm [[Chiến tranh biên giới Tây Nam]] với [[Khơ-me đỏ]] (1979-1989) và [[Chiến tranh biên giới phía Bắc]] với Trung Quốc (1979) đã khiến tình hình càng thêm trầm trọng. Vì vậy tổng kết từ cuối năm [[1975]] đến năm [[1995]] trải qua 20 năm đã có khoản hơn 839.000 người dân Việt đã rời bỏ Việt Nam chạy trốn cộng sản đến các trại [[tỵ nạn]] (chủ yếu bằng đường thủy và đường bộ), chưa kể số người đã thiệt mạng trên đường vượt biên. Cuộc tị nạn này được họ xác định với mục đích là tìm đường đến [[tự do]]. Cuộc di tản đầu tiên được thực hiện bởi [[Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ]] với [[chiến dịch Gió lốc]] nhằm di tản bằng trực thăng người Mỹ và người Việt Nam ra khỏi Sài Gòn, miền Nam Việt Nam. Tiếp đến là hàng loạt người Việt Nam tự tìm cách vượt biên bằng đường thủy và đường bộ đến các trại tị nạn ở các nước [[châu Á]] khác như [[Singapore]], [[Thái Lan]], [[Philippines]], [[Hongkong]], [[Nam Hàn]], [[Nhật Bản]],... Tình hình tị nạn xảy ra tương tự với những người phi cộng sản ở [[Lào]] và [[Campuchia]].
Cuộc tị nạn này được nhiều người trên thế giới biết đến với thuật ngữ "[[thuyền nhân]]" ([[Boat people]]).
