Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhà Nguyên”

Đà Lôi giám quốc hai năm, trong Đại hội Khuruldai năm 1229, [[Oa Khoát Đài]] được tôn làm Đại hãn của Mông Cổ, sau này được tôn xưng là Nguyên Thái Tông. Năm 1231, Oa Khoát Đài Hãn suất quân nam chinh triều Kim, đồng thời mệnh Đà Lôi từ Hán Trung mượn đường Nam Tống theo [[Hán Thủy]] tiến công Biện Kinh, năm sau Đà Lôi trong [[trận Tam Phong Sơn]] tại Hà Nam đã đánh tan quân Kim. Năm 1234, liên quân Mông-Tống liên hiệp [[Trận Thái Châu (1233-1234)|công phá Thái châu]], [[Kim Ai Tông]] tự sát, triều Kim mấtdiệt vong. Mặc dù Nam Tống phát động [[Đoan Bình nhập Lạc]] nhằm thu phục đất Hà Nam, song cuối cùng toàn bộ khu vực Hoa Bắc dobị Mông Cổ chiếm lĩnh. Năm 1235, Oa Khoát Đài Hãn định đô tại Cáp Lạp Hòa Lâm (Karakorum, nay thuộc Mông Cổ), sau đó suất quân báo thù Nam Tống, cướp bóc khu vực Lưỡng Hoài rồi về bắc. Nhằm đề phòng Hán nhân thế hầu tại Hoa Bắc làm phản, Mông Cổ phái Tham mã xích quân tiến trú Hán địa; tiến hành hai lần điều tra nhân khẩu, đem một nửa số người Hán phân phong cho công thần Mông Cổ<ref name="蒙古帝國時期"/>. Do nhu cầu về nhân tài trị lý quốc gia, Oa Khoát Đài Hãn tiếp thu kiến nghị của Da Luật Sở Tài, vào năm 1238 mệnh Truật Hốt Đức và Lưu Trung tổ chức khoa cử, sử xưng Mậu Tuất tuyển thí. Kỳ khảo thí này chọn được các danh sĩ như Dương Hoán.<ref>选自《元史·选举志一·科目》</ref><ref name="草原帝國">《草原帝國》. 勒內·格魯塞; 藍琪譯. 草原帝國. 北京: 商務印書館. 2007. ISBN 978-7-100-02862-2.</ref>.

Mông Kha sau khi tức vị vào năm 1252 thì tiến hành trung ương tập quyền hóa, tại Hán địa, Trung Á và Iran cho đặt trung thư tỉnh, phân khiển chư vương thuộc dòng Đà Lôi quản lý các khu vực, cho em là Hốt Tất Liệt tổng lĩnh Hán địa. Trong thời gian Hốt Tất Liệt thống trị Hán địa, ông sử dụng một lượng lớn quan lại và nho sĩ là người Hán, củng cố khu vực Hoa Bắc, đồng thời cùng Ngột Lương Hợp Thai đi vòng diệt [[Vương quốc Đại Lý|Đại Lý]] vào năm 1253. Năm 1258, chính quyền họ Thôi thị tại [[Cao Ly]] kết thúc, Cao Ly trở thành nước phiên thuộc của Mông Cổ. Cùng năm đó, Mông Kha Hãn tuyên bố phân binh thành ba lộ nam chinh Nam Tống, Mông Kha Hãn suất quân tiến công Hợp Châu thuộc Tứ Xuyên (nay là [[Trùng Khánh]]), Hốt Tất Liệt tiến công Ngạc Châu thuộc Hồ Bắc (nay là Vũ Xương), Ngột Lương Hợp Thai từ Yến Dương thuộc Vân Nam (nay thuộc bắc bộ Lệ Giang, Vân Nam) qua [[nhà Trần|An Nam]] nhằm tiến công Quảng Nam Tây lộ rồi tiến tiếp đến Kinh Hồ Nam lộ, tam quân có ý đồ hội hợp tại Hoa Trung rồi xuôi [[Trường Giang]] vây đánh Lâm An. Năm sau, Mông Kha Hãn chiến tử tại [[Điếu Ngư|thành Điếu Ngư]] thuộc Hợp Châu, nhóm Hốt Tất Liệt đình chỉ nam chinh, về bắc đoạt vị<ref name="蒙古帝國"/>. Ở phía tây, Mông Kha Hãn phái em là [[Húc Liệt Ngột]] tây chinh Tây Á, sử xưng Mông Cổ tây chinh lần ba, năm 1256 Húc Liệt Ngột công diệt tổ chức ám sát Hồi giáo Hashshashin. Năm 1258, quân Tây chinh công chiếm [[Baghdad]]- lãnh địa cuối của vương triều [[Nhà Abbas|Abbas]] Lưỡng Hà. Năm sau, quân Mông Cổ giành thắng lợi trước [[Vương triều Ayyub]], năm 1260 chiếm lĩnh [[Damas]] và [[Aleppo]]. Tuy nhiên, Húc Liệt Ngột biết tin Mông Kha từ trần khi nam chinh Nam Tống thì lập tức suất đại quân về thủ đô tranh vị. Quân Mông Cổ lưu lại Tây Á chiến bại trong [[trận Ain Jalut]] tại [[Israel]] ngày nay trước vương triều Mamluk Ai Cập, Tây chinh lần ba kết thúc.<ref name="草原帝國"/>。