|
Với những dòng viết tay đó, nhà toán học người Pháp Pierre de Fermat đã chính thức buông lời thách đố đối với thế hệ các nhà toán học sau ông. Nhiều nhà toán học đã dành cả cuộc đời để cố chứng minh định lý phát biểu nghe có vẻ hết sức đơn giản này.
Hành trình mấy trăm năm để giải lời thách đố, cùng với sự phức tạp của lời giải hàng trăm trang, từ bao thế hệ các nhà toán học đã làm người ta vừa nghi ngờ dòng ghi chú của Fermat, vừa tò mò, thán phục ông.
== Lịch sử chứng minh định lý lớn Fermat ==
Cho tới đầu [[thế kỷ 20]] về Đại học Gottingen. Ngay trong năm treo giải, có 621 “ lời giải” được đệ trình và mấy năm sau thì số thư từ chất cao đến 3m. Tất cả đều sai.Wiles
Trong lịch sử công cuộc tìm lời giải cho "Định lý cuối cùng của Fermat" có người phải tự tử và có những người tự lừa chính mình. Cuối cùng sau gần 4 thế kỷ, nhà toán học người Anh, Andrew Wiles cũng công bố lời giải độc nhất vô nhị vào mùa hè năm 1993 và bản chỉnh sửa cuối cùng vào năm 1995, với lời giải dài 200 trang.<ref name=":0" />
*Tháng 5 năm [[1993]], Wiles khoe với vợ của mình là đã giải thành công.
*Tháng 6 năm 1993, "Elliptic Curves and Modular Forms", Wiles lần đầu tiên công bố là ông đã giải được Định lý lớn Fermat.
*Trong tháng 7 và tháng 8 năm 1993, Nick Katz, đồng nghiệp của Wiles tại [[Đại học Princeton]], trao đổi email với ông về những điểm chưa hiểu rõ, trong đó nhắc rằng trong chứng minh của ông có 1 sai lầm căn bản.
*Tháng 9 năm 1993, Wiles nhận ra chỗ sai và cố gắng sửa. Trong ngày sinh nhật của vợ ông, ngày 6 tháng 10, bà nói chỉ cần quà sinh nhật là một chứng minh đúng, thế nhưng, dù đã cố gắng hết sức, Wiles vẫn không làm được.
*Tháng 11 năm 1993, ông gởi email công bố là có trục trặc trong phần của chứng minh đó của mình.
*Sau nhiều tháng thất bại trong việc tìm hướng giải quyết, Wiles sắp chịu thua. Trong tuyệt vọng, ông yêu cầu giúp đỡ. Richard Taylor, một sinh viên cũ của ông, đã tới Princeton cùng nghiên cứu với ông.
[[Tập tin:Andrew wiles1-3.jpg|nhỏ|phải|[[Andrew Wiles]]]]
*Ba tháng đ
== Xem thêm ==
*[[Pierre de Fermat]]
*[[Định lý nhỏ Fermat]]
== Đọc thêm ==
* Simon Singh, ''Định Lý Cuối Cùng Của Fermat'', Phạm Văn Thiều và Phạm Việt Hưng dịch, Thành phố Hồ Chí Minh:Nhà xuất bản Trẻ
* Amir D. Aczel, ''Câu chuyện hấp dẫn về bài toán Phécma'', Trần Văn Nhung, Đỗ Trung Hậu, Nguyễn Kim Chi dịch, Hà Nội:Nhà xuất bản Giáo dục, 2000bả
;''Tiếng Anh:''
* Amir D. Aczel, ''Fermat's Last Theorem'', New York/London:Four Walls Eight Windows
| 