Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương quốc Đan Mạch”

|cctld =

|calling_code = +45 (Đan Mạch), +298 (Faroe), +299 (Greenland)

'''Vương quốc Đan Mạch''' ({{lang-da|Kongeriget Danmark}}, là một nước quân chủ lập hiến và là một cộng đồng gồm bản thân Đan Mạch ở [[Bắc Âu]] và hai quốc gia tự trị cấu thành là [[Faroe]] ở Bắc [[Đại Tây Dương]] và [[Greenland]] ở [[Bắc Mỹ]]. Đan Mạch có vai trò chủ yếu trong hành pháp, lập pháp và tư pháp <ref>Harhoff, Frederik (1993) ''Rigsfællesskabet'' (Realm) (in Danish with English summary). Århus: Klim, p. 498. ISBN 87-7724-335-8</ref>. Quan hệ giữa các quốc gia thành viên được nói đến trong [[Rigsfællesskabet]]<ref>Skou, Kaare R. (2005) ''Dansk politik A-Å'' (in Danish). Aschehoug, p. 578. ISBN 87-11-11652-8</ref>. Theo đạo luật nội địa của Faroe, quần đảo Faroe tạo thành một cộng đồng dân tộc trong lòng vương quốc<ref>[https://www.retsinformation.dk/Forms/R0710.aspx?id=45897&exp=1 ''Lov om Færøernes Hjemmestyre''] {{da icon}}. Retsinformation.dk. "§ 1. Færøerne udgør inden for denne Lovs Rammer et selvstyrende Folkesamfund i det danske Rige. I Henhold hertil overtager det færøske Folk ved sin folkevalgte Repræsentation, Lagtinget, og en af dette oprettet Forvaltning, Landsstyret, inden for Rigsenheden Ordningen og Styrelsen af færøske Særanliggender som angivet i denne Lov."</ref>. Đạo luật tự trị của Greenland không ghi tương tự nhưng mô tả quốc gia Greenland như là một quốc gia được định nghĩa bởi luật pháp quốc tế với quyền tự quyết<ref>[https://www.retsinformation.dk:443/Forms/R0710.aspx?id=125052 ''Lov om Grønlands Selvstyre''] {{da icon}}. Retsinformation.dk. "I erkendelse af, at det grønlandske folk er et folk i henhold til folkeretten med ret til selvbestemmelse, bygger loven på et ønske om at fremme ligeværdighed og gensidig respekt i partnerskabet mellem Danmark og Grønland.</ref>. Trong ba nước, chỉ có Đan Mạch là thành viên của [[Liên minh Châu Âu]].

 

|'''Quốc gia''' || '''Dân số''' || '''Diện tích''' (km²) || '''Mật độ''' (trên km²)

|-

|-

|-

|-

|}

==Chính quyền và chính trị==

[[Image:Denmark Dependencies.PNG|thumb|left|Đan Mạch và các vùng tự trị.]]

Vương quốc Đan Mạch là quốc gia [[quân chủ lập hiến]]; người đứng đầu đất nước hiện nay là [[Nữ hoàng]] [[Margrethe II]], sinh năm 1940.

 

== Địa lý ==

Về mặt [[thực vật học]], Đan Mạch cũng như [[Greenland]] và Quần đảo [[Faroe]] thuộc kiểu phương Bắc, gồm [[Bắc Cực]], [[Đại Tây Dương]] kiểu [[Châu Âu]], vùng [[Trung Âu]]. Theo [[WWF]], lãnh thổ Đan Mạch có thể phân làm hai vùng : [[Đại Tây Dương]] pha trộn với [[rừng]] và [[Baltic]] pha trộn với [[rừng]]. Quần đảo Faroe bao trùm bởi các đồng cỏ phương Bắc, trong khi [[Greenland]] có lãnh nguyên hạ Bắc Cực [[Kalaallit Nunaat]] và lãnh nguyên thượng Bắc Cực [[Kalaallit Nunaat]] nơi các tầng đất bị đóng băng vĩnh cửu.

 

 

==Lịch sử==

Những di tích tiền sử ở đảo [[Sjælland]] xác nhận sự tồn tại một nền văn minh rực rỡ ở đây vào kỉ nguyên cự thạch và thời kì đồ đồng. Lịch sử Đan Mạch bắt đầu với thời kì viễn chinh của [[người Viking]] cướp phá các vùng bờ biển [[Tây Âu]] từ [[thế kỉ thứ 9]]. Vào [[thế kỉ 11]], [[Svend I]] rồi đến con trai, [[Knud Đại đế]] thành lập một vương quốc rộng lớn tồn tại trong một thời gian ngắn từ năm 1018 đến năm 1045 gồm cả [[Anh]], [[Na Uy]] và [[Schleswig]].

 

 

== Kinh tế ==

Vương quốc Đan Mạch là một trong những nước phát triển nhất thế giới với xã hội được tổ chức tốt. Mọi công dân Vương quốc Đan Mạch đều có quyền nhận được trợ giúp y tế và giáo dục miễn phí từ [[tiểu học]] cho đến [[đại học]] và chế độ hưu trí được đảm bảo.

 

 

== Giáo dục ==

Đan Mạch là một trong những nước có ngân sách [[giáo dục]] lớn nhất thế giới (tính theo đầu người và [[GDP]]). Giáo dục bắt buộc và miễn phí 9 năm (bắt đầu từ năm 3 tuổi). Phần lớn học sinh sau đó đều học lên cao hơn. Đan Mạch có 5 trường [[đại học]] và nhiều trường cao đẳng dạy đủ các nghề.

 

 

== Y tế sức khỏe ==

Ở Đan Mạch, tất cả trẻ em từ 0 đến 18 tuổi đều được chăm sóc răng miệng miễn phí. Chúng đến khám nha sĩ một hoặc hai lần một năm. Trẻ em được dạy cách chăm sóc răng của chúng như thế nào, được điều trị và chỉnh răng khi cần thiết.

 

 

== Tôn giáo ==

Vương quốc Đan Mạch là nơi [[đạo Tin Lành]] phát triển mạnh với cuộc cải cách của [[Linh mục]] [[Martin Luther]] năm 1536. Điểm nổi bật của việc thực thi đạo Tin Lành tại Đan Mạch là việc tự do tư tưởng cho con chiên chứ không bó buộc họ trong các lề luật. [[Mục sư]] có thể là nam hoặc nữ và được quyền lập gia đình. Hiện nay khoảng 95% dân số theo đạo Tin Lành dòng [[Giáo hội Luther|Luther]]. Ngoài ra còn có nhiều tôn giáo khác: [[Công giáo Rôma]], [[Phật giáo]], [[Do Thái giáo]], [[Ấn giáo]], [[Hồi giáo]]…

 

== Ngôn ngữ ==

[[Ngôn ngữ]] chính thức là [[tiếng Đan Mạch]]. Tiếng Đan Mạch theo hệ [[chữ Latin]], bảng chữ cái giống [[tiếng Anh]] nhưng khác là có thêm các chữ æ, å, ø. Tiếng Đan Mạch, [[tiếng Na Uy]] và [[tiếng Thuỵ Điển]] rất giống nhau. Họ có thể hiểu nhau khi nói chuyện với ngôn ngữ riêng của mình, giống như cùng một ngôn ngữ nhưng với thổ ngữ và từ viết khác nhau. Ngữ pháp tiếng Đan giống ngữ pháp tiếng Anh, cách đọc số thì giống cách đọc số [[tiếng Đức]], ví dụ: hai mươi mốt thì đọc là một và hai mươi. Một số từ tiếng Đan có âm cuối là ''tion, ment'' thì phát âm giống như tiếng Pháp. Có rất nhiều từ tiếng Anh bắt nguồn từ tiếng Đan mà nhiều người lầm tưởng ngược lại là tiếng Đan lấy từ của [[tiếng Anh]]. Điều này bắt nguồn từ lịch sử, vì đã có thời gian [[Đan Mạch]] đánh chiếm và đô hộ một phần phía Bắc nước [[Anh]] trong khoảng 300 năm.<ref>ttnn.com</ref>

 

 

== Văn hóa ==

Đan Mạch là nước có những phong tục và cung cách sinh hoạt văn hóa khá đa dạng, nhất là vào những ngày lễ [[tôn giáo]]. Đối với hầu hết mọi người, các lễ hội luôn là những dịp vui vẻ để dành thời gian với gia đình, họ hàng và bạn bè của mình.

 

 

Theo truyền thống [[lịch sử]], [[văn hoá]] luôn nhận được sự ưu tiên cao trong ngân sách hàng năm của [[chính phủ]], và luôn là một trong số các quốc gia cao nhất trên thế giới.<ref>http://www.ambhanoi.um.dk/vi/menu/danmach/VnHaAnMch/</ref>

== Chú thích ==

{{Reflist}}