Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sao Hỏa”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 86:
'''Sao Hỏa''' còn gọi là: '''Hỏa Tinh''', ([[Tiếng Anh]]: '''Mars''') là [[hành tinh]] thứ tư tính từ [[Mặt Trời]] trong [[hệ Mặt Trời|Thái Dương Hệ]]. Đôi khi hành tinh này còn được gọi tên là Hỏa Tinh. Nó thường được gọi với tên khác là "Hành tinh Đỏ", do [[sắt(III) ôxít|sắt ôxít]] có mặt rất nhiều trên bề mặt hành tinh làm cho bề mặt nó hiện lên với màu đỏ đặc trưng.<ref name=nasa_hematite/> Sao Hỏa là một [[hành tinh kiểu Trái Đất|hành tinh đất đá]] với một [[khí quyển]] mỏng, có những đặc điểm trên bề mặt có nét giống với cả các [[hố va chạm]] trên [[Mặt Trăng]] và các núi lửa, thung lũng, sa mạc và chỏm băng ở cực trên của [[Trái Đất]]. Chu kỳ tự quay và sự tuần hoàn của các mùa trên Hỏa Tinh khá giống với của Trái Đất do độ nghiêng của trục quay tạo ra. Trên Sao Hỏa có ngọn núi [[Olympus Mons]], ngọn núi cao nhất trong Hệ Mặt Trời, và hẻm núi Valles Marineris, hẻm núi dài và rộng nhất trong Thái Dương Hệ. Lòng chảo Borealis bằng phẳng trên bán cầu bắc bao phủ tới 40% diện tích bề mặt hành tinh đỏ và có thể là một hố va chạm khổng lồ trong quá khứ.<ref name=northcratersn/><ref name=northcraterguard/>
 
Cho đến khi tàu ''[[Mariner 4]]'' lần đầu tiên bay ngang qua Sao Hỏa vào năm 19651966, đã có nhiều suy đoán về sự có mặt của nước lỏng trên bề mặt hành tinh này. Chúng dựa trên những quan sát về sự biến đổi chu kỳ về độ sáng và tối của những nơi trên bề mặt hành tinh, đặc biệt tại những [[vĩ độ]] vùng cực, nơi có đặc điểm của [[biển]] và lục địa; những đường kẻ sọc dài và tối ban đầu được cho là những kênh tưới tiêu chứa nước lỏng. Những đường sọc thẳng này sau đó được giải thích như là những [[ảo ảnh (quang học)|ảo ảnh quang học]], mặc dù các chứng cứ địa chất thu thập bởi các tàu thăm dò không gian cho thấy Sao Hỏa có khả năng đã từng có nước lỏng bao phủ trên diện rộng ở bề mặt của nó.<ref name="marswater"/> Năm 2005, dữ liệu từ tín hiệu radar cho thấy sự có mặt của một lượng lớn nước đóng băng ở hai cực,<ref name="specials1"/> và tại các vũng vĩ độ trung bình.<ref name="jsg.utexas.edu"/><ref name=esa050221/> Robot tự hành Spirit đã lấy được mẫu các hợp chất hóa học chứa phân tử nước vào tháng 3 năm 2007. Tàu đổ bộ ''[[Phoenix (tàu không gian)|Phoenix]]'' đã trực tiếp lấy được mẫu nước đóng băng trong lớp đất nông trên bề mặt vào ngày 31 tháng 7 năm 2008.<ref name="spacecraft1"/>
 
Sao Hỏa có hai [[vệ tinh tự nhiên của Sao Hỏa|vệ tinh]], [[Phobos (vệ tinh)|Phobos]] và [[Deimos (vệ tinh)|Deimos]], chúng là các vệ tinh nhỏ và dị hình. Đây có thể là các [[tiểu hành tinh]] bị Hỏa Tinh bắt được, tương tự như [[5261 Eureka]]-một [[tiểu hành tinh]] [[Thiên thể Troia của Sao Hỏa|Troia của Hỏa Tinh]]. Hiện nay có ba tàu quỹ đạo còn hoạt động đang bay quanh Sao Hỏa: ''[[Mars Odyssey]]'', ''Mars Express'', và ''[[Mars Reconnaissance Orbiter]]''. Trên bề mặt nó có robot tự hành thám hiểm Sao Hỏa (Mars Exploration Rover) ''[[Robot tự hành Opportunity|Opportunity]]'' còn hoạt động và cặp song sinh với nó robot tự hành ''[[robot tự hành Spirit|Spirit]]'' đã ngừng hoạt động, cùng với đó là những tàu đổ bộ và robot tự hành trong quá khứ-cả thành công lẫn không thành công. Tàu đổ bộ ''Phoenix'' đã hoàn thành phi vụ của nó vào năm 2008. Những quan sát bởi tàu quỹ đạo đã ngừng hoạt động của [[NASA]] ''[[Mars Global Surveyor]]'' chỉ ra chứng cứ về sự dịch chuyển thu nhỏ và mở rộng của chỏm băng cực bắc theo các mùa.<ref name=webster_beasley05/> Tàu quỹ đạo Mars Reconnaissance Orbiter của NASA đã thu nhận được các bức ảnh cho thấy khả năng có nước chảy trong những tháng nóng nhất trên Hỏa Tinh.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/MRO/news/mro20110804.html |title=NASA - NASA Spacecraft Data Suggest Water Flowing on Mars |publisher=Nasa.gov |date=ngày 4 tháng 8 năm 2011 |accessdate=ngày 19 tháng 9 năm 2011}}</ref>