Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Văn hóa Trung Quốc”

{{chú thích trong bài}}

'''Văn hóa Trung Quốc''' là một trong những nền văn hóa lâu đời nhất và phức tạp nhất trên thế giới.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.artsmia.org/art-of-asia/history/chinese-dynasty-guide.cfm|tiêu đề=Chinese Dynasty Guide - The Art of Asia - History & Maps|nhà xuất bản=[[Minneapolis Institute of Art]]|ngày truy cập=ngày 10 tháng 10 năm 2008}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=http://pastexhibitions.guggenheim.org/china/index.html|tiêu đề=Guggenheim Museum - China: 5,000 years|nhà xuất bản=[[Solomon R. Guggenheim Foundation]] & [[Solomon R. Guggenheim Museum]]|ngày tháng=ngày 6 tháng 2 năm 1998 to ngày 3 tháng 6 năm 1998|ngày truy cập=ngày 10 tháng 10 năm 2008}}</ref> Các vùng mà văn hóa Trung Quốc thống trị trải dài trên một khu vực địa lý rộng lớn ở miền Đông châu Á với các phong tục và truyền thống rất nhiều điểm khác nhau giữa các thị trấn, thành phố và tỉnh. Văn hóa Trung Quốc đã lan truyền và ảnh hưởng mạnh mẽ đến các dân tộc, quốc gia lân cận như [[Triều Tiên]] (bây giờ gồm [[Bắc Triều Tiên]] và [[Hàn Quốc]]), [[Nhật Bản]] và [[Việt Nam]] (bắt đầu từ thời kỳ [[Bắc thuộc]] và kéo dài cho đến nay).

{{Văn hóa Trung Quốc}}

 

Trung Quốc có hàng ngàn con sông lớn nhỏ, nhưng có hai con sông quan trọng nhất là [[hoàng Hà|sông Hoàng Hà]] và [[trường Giang|sông Trường Giang]] (hay [[trường Giang|sông Dương Tử]]). Hai con sông này đều chảy theo hướng tây-đông và hàng năm đem phù sa về bồi đắp cho những cánh đồng ở phía đông Trung Quốc.

=== Dân tộc ===

Trung Quốc có nhiều dân tộc nhưng đông nhất là người [[Hoa Hạ|Hoa-Hạ]]. Người Hoa ngày nay tự cho tổ tiên họ gổc sinh sống ở ven [[hoa Sơn|núi Hoa]] thuộc tỉnh [[Thiểm Tây]] và [[sông Hạ]] thuộc tỉnh [[Hồ Bắc]] ngày nay. (Dân núi Hoa sông Hạ).

Con người đã sinh sống ở đất Trung Quốc cách đây hàng triệu năm. Dấu tích người vượn ở hang [[Hoa Hạ - Bình Nhưỡng]] (gần Bắc Kinh) có niên đại cách đây hơn 500.000 năm. Cách ngày nay khoảng hơn 5000 năm, xã hội nguyên thuỷ ở Trung Quốc bước vào giai đoạn tan rã, xã hội có giai cấp, nhà nước ra đời.

 

 

Nền văn minh Trung Hoa cổ gắn liền với vùng lục địa [[Đông Á]] rộng lớn. Cách đây khoảng 50 vạn năm, ở vùng Chu Khẩu Điếm (về phía Tây Nam thành phố [[Bắc Kinh]] ngày nay) đã có con người sinh sống, được gọi là [[người vượn Bắc Kinh]] (''Peking Man''). Đó chính là những bầy đoàn người nguyên thủy dùng cành cây gậy gộc và các công cụ đá thô sơ để săn bắt, hái lượm và tự vệ. Người vượn Bắc Kinh đã biết dùng lửa.

 

==== Thời kỳ văn minh sông Hoàng Hà ====

Theo [[truyền thuyết]], vào khoảng từ 4.500 đến 5.000 năm trước đây, vùng phía Tây và Tây Bắc [[Trung Quốc]], dọc theo thượng nguồn của con [[hoàng Hà|sông Hoàng Hà]] có một [[quần thể dân cư]] sinh sống và đã đạt được một trình độ văn hóa khá cao, [[Văn minh sông Hoàng Hà]] hay [[văn minh Hoa Hạ]]. Những cư dân này sống định cư dưới chân [[hoa Sơn|núi Hoa]] nên tiếng Trung Quốc gọi là Hoa Hạ (người sống dưới núi Hoa). Cũng theo truyền thuyết, người Hoa Hạ đã có nhiều thành tựu trong các lĩnh vực [[văn hóa]] và [[xã hội]].

 

=== Chữ viết ===

Đời [[nhà Thương]], người Trung Hoa đã có [[chữ Giáp cốt]] được viết trên mai rùa, [[xương]] thú, được gọi là Giáp cốt văn. Qua quá trình biến đổi, từ Giáp cốt văn hình thành nên [[Thạch cổ văn]], Kim văn. Tới thời [[Tần]], sau khi thống nhất Trung Quốc, chữ viết cũng được thống nhất trong khuôn hình vuông được gọi là [[chữ Tiểu triện]].

=== Văn học ===

[[Kinh Thi]] là tập thơ cổ nhất ở Trung Quốc do nhiều tác giả sáng tác thời Xuân-Thu, được Khổng tử sưu tập và chỉnh lý. Kinh Thi gồm có 3 phần: Phong, Nhã, Tụng.

 

 

Tới [[nhà Minh|thời Minh]]-[[Nhà Thanh|Thanh]], tiểu thuyết lại rất phát triển với các tác phẩm tiêu biểu như: [[Tam quốc diễn nghĩa|Tam quốc chí diễn nghĩa]] của [[La Quán Trung]], [[Thủy hử|Thuỷ hử]] của [[Thi Nại Am]], [[Tây du ký]] của [[Ngô Thừa Ân]], [[Nho lâm ngoại sử]] của [[Ngô Kính Tử]], [[Hồng lâu mộng|Hồng Lâu Mộng]] của [[Tào Tuyết Cần]]...trong đó Hồng lâu mộng được đánh giá là tiểu thuyết có giá trị nhất.

 

[[Thời Nam-Bắc triều]] có một nhà toán học nổi tiếng là [[Tổ Xung Chi]], ông đã tìm ra [[số Pi]] xấp xỉ 3,14159265, đây là một con số cực kì chính xác so với thế giới hồi đó.

==== Thiên văn học ====

 

 

==== Y, dược học ====

Thời [[Chiến Quốc]] đã có sách [[Hoàng đế nội kinh]] được coi là bộ sách kinh điển của [[đông y|y học cổ truyền]] Trung Hoa. Thời [[nhà Minh]] có cuốn Bản thảo cương mục của [[Lý Thời Trân]]. Cuốn sách này được dịch ra chữ [[Latinh|Latin]] và được [[Darwin]] coi đây là bộ [[bách khoa về sinh vật]] của người Trung Quốc thời đó. Đặc biệt là khoa [[châm cứu]] là một thành tựu độc đáo của y học Trung Quốc.

 

Có 4 phát minh quan trọng về mặt kĩ thuật mà người Trung Hoa đã đóng góp cho nhân loại, đó là ''giấy'', [[thuốc súng]], [[la bàn]] và nghề [[in]]. Giấy được chế ra vào khoảng năm 105 do [[Thái Luân]]. Nghề in bằng những chữ rời đã được [[Tất Thăng]] sáng tạo vào [[nhà Tùy|đời Tuỳ]].

 

=== Hội họa, điêu khắc, kiến trúc ===

==== Hội họa ====

==== Điêu khắc ====

Trung Quốc cũng phân thành các ngành riêng như: [[Ngọc điêu]], [[thạch điêu]], [[mộc điêu]]. Những tác phẩm nổi tiếng như [[cặp tượng Tần ngẫu]] đời Tần, [[tượng Lạc sơn đại Phật]] đời Tây Hán (pho tượng cao nhất thế giới), [[tượng Phật nghìn mắt nghìn tay]].

==== Kiến trúc ====

Công trình nổi tiếng thế giới như: [[Vạn Lý Trường Thành]] (dài 6700&nbsp;km), [[Thành Tây An]], [[Cố cung]], [[Tử cấm thành]] ở [[Bắc Kinh]].

 

==== Mặc gia ====

Mặc Tử còn là người chủ trương " thủ thực hư danh" (lấy thực đặt tên). Quan điểm của phái Mặc gia đầy thiện chí nhưng cũng không ít ảo tưởng. Từ đời Tần, Hán trở về sau, ảnh hưởng của phái Mặc gia hầu như không còn đáng kể.

 

 

== Ẩm thực ==

 

==Thư mục==

* [[Đạo giáo|Đạo gia]] ([[Lão Tử]], [[Trang Tử]])

* [[Pháp gia]] ([[Hàn Phi Tử]])

 

== Liên kết ngoài ==

* [http://farm2.static.flickr.com/1266/844909619_f6005da694_o.jpg Bản đồ biên giới Trung Hoa từ 2100.BC đến 917.AD]