Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cúp bóng đá Nam Mỹ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 19:
 
=== '''Thời kỳ đầu''' ===
Đội bóng đá đầu tiên ở [[Nam Mỹ]], Câu lạc bộ bóng đá và cricket Lima , được thành lập ở Peru vào năm 1859 và [[Liên đoàn bóng đá Argentina|Hiệp hội bóng đá Argentina]] được thành lập vào năm 1893. Đến đầu thế kỷ 20, bóng đá ngày càng phổ biến và giải đấu quốc tế đầu tiên được tổ chức giữa các đội tuyển quốc gia của lục địa Nam Mỹ đã diễn ra vào năm 1910 khi Argentina tổ chức một sự kiện để kỷ niệm 100 năm của [[Cách mạng Tháng Năm]]<ref>{{Chú thích web|url=http://thanhtra.com.vn/chinh-tri/truyen-thong-argentina-dua-dam-net-ve-y-nghia-cach-mang-thang-tam_t209c1014n107974|title=Truyền thông Argentina đưa đậm nét về ý nghĩa Cách mạng tháng Tám|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>. Chile và Uruguay đã tham gia, nhưng sự kiện này không được [[CONMEBOL]] công nhận là giải đấu Copa America chính thức. Tương tự như vậy, để kỷ niệm 100 năm  độc lập, Argentina đã tổ chức một giải đấu từ ngày 2 đến 17 tháng 7 năm 1916 gồm Argentina, Chile, Uruguay và Brazil là những ĐTQG  tham gia đầu tiên của giải đấu. Tên gọi của giải là Campeonato Sudamericano de Football này sẽ là phiên bản đầu tiên của Copa América hiện nay; Uruguay vô địch giải đầu tiên này sau khi thắng chủ nhà Argentina trong trận đấu quyết định, trận đấu cuối cùng được tổ chức tại Câu lạc bộ đua xe Estadio ở Avellaneda<ref>{{Chú thích web|url=https://www.racingclub.com.ar/palmares/campeonato-de-la-asociacion-argentina-de-football-1916/|title=Campeonato de la Asociación Argentina de Football 1916|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>.
 
Nhìn thấy sự thành công của giải đấu, một ủy viên của [[Hiệp hội bóng đá Uruguay ]], ông [[Héctor Rivadavia]] , đã đề xuất thành lập một liên minh các hiệp hội của Argentina, Brazil, Chile và Uruguay, và vào ngày 9 tháng 7, ngày độc lập ở Argentina, [[Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ|LĐBĐ CONMEBOL]] đã được thành lập<ref>{{Chú thích web|url=http://www.conmebol.com/|title=Trang web chính thức của Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>. Năm 1917 , giải tiếp tục được tổ chức, lần này là ở Uruguay. Uruguay đã tiếp tục vô địch sau khi đánh bại Argentina 1 - 0 trong trận chung kết  của giải đấu. Thành công của giải đấu trên đất Uruguay khiến CONMEBOL vui mừng. Sau khi dịch cúm xảy ra ở [[Rio de Janeiro]], CONMEBOL đã phải hủy bỏ giải đấu năm 1918, Brazil đã tổ chức giải đấu năm 1919 và lần đầu tiên họ lên ngôi vô địch sau khi đánh bại đương kim vô địch Uryguay 1 - 0 trong trận đấu quyết định. Sang giải đấu năm 1920, Uruguay đã đòi lại ngôi vương.
 
Sang giải đấu vào năm 1934 , Paraguay đã tham gia lần đầu tiên sau khi LĐBĐ của họ gia nhập CONMEBOL đó. Argentina đã giành chức vô địch lần đầu tiên của họ nhờ các bàn thắng của Julio Libonatti . Trong những năm tiếp theo, Uruguay đã thống trị giải đấu, lúc đó, Copa America là giải bóng đá lớn nhất thế giới (khi Euro hay World Cup chưa ra đời). Sau khi Argentina thua trận chung kết năm 1928 tại [[Thế vận hội Mùa hè 1928]] được tổ chức tại Amsterdam , Argentina đã rửa được mối hận ở giải Copa America 1929 bằng cách đánh bại Uruguay trong trận đấu cuối cùng. Trong giai đoạn này, Bolivia và Peru đã lần đầu tiên tham dự giải đấu năm 1926 và 1927 .
 
'''Gián đoạn và không liên tục'''
Dòng 29:
Argentina đã giành cúp vô địch Nam Mỹ năm 1957 được tổ chức tại Peru .
 
Sau kỳ World Cup đầu tiên được tổ chức tại Uruguay vào năm 1930, sự thù hằn giữa 2 nền bóng đá Uruguay và Argentina đã ngăn cản Copa America bị gián đoạn trong một số năm. Đến năm 1935, người ta mới có thể phục hồi giải đấu vào năm 1939 . Peru đã trở thành quốc gia đăng cai giải đấu vào năm 1939 và lần đầu tiên họ giành chức vô địch. Ecuador đã tham dự lần đầu tiên ở giải đấu năm đó.
 
Năm 1941, Chile đã tổ chức giải để kỷ niệm 400 năm thành lập thành phố [[Santiago de Chile|Santiago]], nơi sân vận động Estád Nacional mới được xây dựng đã được mở rộng từ 30.000 đến 70.000 khán giả. Bất chấp sự đầu tư lớn, Chile đã bị Argentina đánh bại trong trận chung kết. Uruguay đã tổ chức và giành chiến thắng giải đấu năm 1942 . Chile cũng tổ chức giải một lần nữa vào năm 1945  và Argentina sẽ một lần nữa giành chiến thắng trên đất Chile.
 
Giai đoạn sau đó, giải đấu bước vào một thời kỳ bị gián đoạn . Giải đã không được công nhận là không chính thức ở nhiều kỳ được tổ chức ở thời điểm đó và chỉ được coi là hợp lệ mãi đến sau này bởi CONMEBOL. Ví dụ, Argentina đã là đội đầu tiên (và duy nhất cho đến nay) giành được 3 chức vô địch liên tiếp vào các năm 1945, 1946 và 1947 . Sau 3 giải đấu thường niên đó, giải đã được tổ chức 2 năm 1 lần, rồi ba3 năm 1 lần và 4 năm 1 lần vào thời gian sau đó. Thậm chí giải đấu còn được tổ chức tới 2 lần vào năm 1959, một ở Argentina và một ở Ecuador . Trong thời gian này, một số đội tuyển quốc gia đã thờ ơ với giải đấu. Một số không tham gia, một số thì gửi đội trẻ đến dự; giải đấu năm 1959 được tổ chức tại Ecuador, Brazil thậm chí đã gây sốc hơn khi gọi các cầu thủ từ một CLB đến từ bang Pernambuco vào ĐTQG để dự giải. Lần đầu tiên, Bolivia giành chức vô địch Copa America khi họ đăng cai vào năm 1963. Giải đấu năm 1967, Venezuela lần đầu tiên tham dự . Việc thành lập Copa Libertadores vào năm 1959 cũng ảnh hưởng đến giải đấu số lượng khán giả tới xem.
 
Sau 8 năm vắng bóng không được tổ chức vì nhiều lý do, giải đã bắt đầu lại vào năm 1975 và chính thức được gọi tên là Copa América . Giải đấu không có địa điểm tổ chức cố định và tất cả các trận đấu được diễn ra trong suốt cả năm ở mỗi quốc gia. 9 ĐTQG tham gia vòng bảng, nhà đương kim vô địch Uruguay được đặc cách vào bán kết. Giải đấu được tổ chức 4 năm một lần cho đến năm 1987.
Dòng 39:
'''Thay đổi'''
 
Năm 1986, CONMEBOL quyết định quayluân để phiên một quốc gia thành viên đăng cai giải đấu theo tổbảng chức giảichữ thườngcái niênABC. Từ năm 1987 đến năm 2001,  giải này được tổ chức 2 năm một lần. Thể thức giải vẫn không đổi với vòng bảng có 9 đội chia làm 3 bảng, đôiđội đương kim vô địch được đặc cách vào bán kết. Sự đổi mới này đã giúp giải đấu bắt đầu nhận được sự phủ sóng truyền hình ở châu Âu và Bắc Mỹ. Copa América 1987 được tổ chức tại Argentina sau 28 năm. Mặc dù họ đã vô địch FIFA [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1986|World Cup 1986]], lại được chơi trên sân nhà và có huyền thoại Diego Maradona dẫn dắt, nhưng Argentina chỉ giành hạng tư đáng thất vọng sau khi bị đánh bại bởi đương kim vô địch Uruguay 0-1 trong trận bán kết. Uruguay đã đánh bại Chile trong trận chung kết, đáng chú ý Chile đã thắng sốc Brazil 4 - 0 ở vòng bảng.
 
Brazil đã có danh hiệu quốc tế chính thức đầu tiên kể từ FIFA [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1970|World Cup 1970]] khi họ giành được cúp vô địch Copa América năm 1989 được tổ chức trên sân nhà. Đến lượt mình, Argentina cũng vô địch Copa América sau 32 năm dài đằng đẵng chờ đợi vào năm 1991 tại Chile, nhờ một đội hình mạnh mẽ với tay săn bàn vĩ đại Gabriel Batistuta . Giải đấu Copa América năm 1993 tại Ecuador được nâng lên 12 đội với 10 đội Nam Mỹ và 2 đội đến từ Bắc Mỹ là Mexico và Hoa Kỳ.
 
Uruguay đã vô địch giải năm 1995 với tư cách là chủ nhà, chấm dứt thời kỳ khủng hoảng của bóng đá Uruguay. Với việc thực hiện nước đăng cai luân phiên theo bảng chữ cái ABC, Colombia , Paraguay và Venezuela đã được tổ chức giải đấu lần đầu tiên. Brazil đã giành 4 chức vô địch trong 5 kỳ được tổ chức sau đó  từ năm 1997 đến năm 2007. Lần đầu tiên, là vào năm 1997, Brazil đã giành cúp sau khi đánh bại quốc gia chủ nhà Bôlivia với 3 bàn thắng của Leonardo , Denílson và Ronaldo tại sân vận động ở Verde – nơi có sân vận động bóng đá cao nhất thế giới so với mực nước biển . Brazil đã bảo vệ thành công danh hiệu này vào năm 1999 sau khi đánh bại Uruguay 3-0 tại Asuncion , Paraguay. Tuy nhiên, Copa América năm 2001 đã chứng kiến một trong những bất ngờ lớn nhất của giải này khi Honduras (khách mời từ Bắc Mỹ) đã loại Brazil ở tứ kết. Colombia, quốc gia chủ nhà, đã lần đầu tiên giành cúp.
Dòng 47:
Từ năm 2001 đến 2007, giải đấu được tổ chức 3 năm một lần và từ năm 2007 trở đi sẽ quay lại 4 năm 1 lần.
 
Sau màn trình diễn đáng xấu hổ vào năm 2001, Brazil đã tái giành cúp ở giải vô địch Nam Mỹ sau khi đánh bại Argentina trên chấm phạt đền sau khi hòa 2-2 do công Luisao và ngôi sao của giải Adriano, để giành cúp vô địch năm 2004 được tổ chức tại Peru. Ba năm sau , hai đội gặp lại nhau trong trận chung kết, lần này là ở Venezuela. Một lần nữa, Brazil lại giành chiến thắng sau khi đè bẹp Argentina 3-0 với ngôi sao của giải Julio Baptista.
 
Argentina đã tổ chức giải năm 2011 và bị thua dưới tay Uruguay ở tứ kết bằng loạt sút luân lưu. Uruguay đã đánh bại Peru 2-0 trong trận bán kết để lọt vào trận chung kết và hủy diệt Paraguay 3-0, do đó, họ giành được chiếc cúp trên đất Argentina lần thứ 3 và lần thứ 2 liên tiếp (khi được tổ chức ở Argentina – miền đất lành của Uruguay). Đây là giải đấu lần thứ 43, là lần đầu tiên cả Argentina và Brazil không lọt vào bán kết của một giải đấu mà cả hai cùng tham gia. Giải đấu năm 2011 ghi nhận một kỷ lục có một không hai trong lịch sử bóng đá của loài người khi Paraguay là ĐTQG không giành được bất kỳ một chiến thắng nào, một bàn thắng nào (toàn hòa 0-0 ở 3 trận vòng bảng, thắng luân lưu ở tứ kết và bán kết sau khi hòa Brazil và Venezuela 0-0) để đi tới trận chung kết của giải, nơi họ tiếp tục không ghi bàn nhưng thua Uruguay 0-3.
 
Copa America năm 2015 đã được tổ chức tại Chile, giải đấu lẽ ra sẽ được tổ chức ở Brazil bởi quy luật đăng cai luân phiên theo vần ABC, nhưng trong bối cảnh Brazil bận tổ chức [[Giải vô địch bóng đá thế giới 2014|World Cup 2014]][[Thế vận hội Mùa hè 2016|Thế vận hội mùa hè 2016]] . Chile đã hoán đổi, đổi lại Brazil thay Chile đăng cai giải vào năm 2019. Chile đã giành chức vô địch lần đầu tiên trong lịch sử sau khi đánh bại Argentina của siêu sao Lionel Messi trên chấm luân lưu.
 
Năm 2016,  để kỷ niệm 100 năm của giải, giải được gán tên Copa América Centenario và được tổ chức tại Hoa Kỳ ; giải đấu này là lần đầu tiên được tổ chức bên ngoài Nam Mỹ và được mở rộng lên đến 16 đội (10 từ CONMEBOL và 6 từ CONCACAF). Trong giải đấu, báo chí có thông tin cho rằng CONMEBOL và CONCACAF đang đàm phán để sáp nhập Copa América với Gold Cup để hình thành giải vô địch toàn châu Mỹ, giải đấu dự định sẽ được tổ chức 2 năm một lần, với Hoa Kỳ là quốc gia tổ chức các giải đấu thường xuyên<ref>{{Chú thích web|url=https://thethao.thanhnien.vn/bong-da-quoc-te/copa-america-co-the-sat-nhap-voi-gold-cup-62944.html|title=Copa America có thể sát nhập với Gold Cup|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>; Nhưng chủ tịch Liên đoàn bóng đá Hoa Kỳ Sunil Gulati gọi tin đồn này là không chính xác, và nói rằng sẽ không có cuộc thảo luận nào như vậy xảy ra<ref>{{Chú thích web|url=https://thethao.thanhnien.vn/binh-luan/nen-sap-nhap-gold-cup-voi-copa-america-20141.html|title=Nên sáp nhập Gold Cup với Copa America?|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>. Chile tiếp tục gieo sầu cho người Argentina khi đánh bại họ trên chấm luân lưu để bảo vệ ngai vàng.
 
Năm 2019 giải được tổ chức ở Brazil theo chu kỳ 4 năm 1 lần sau lần trước vào năm 2015 ở Chile
 
Trong phiên họp năm 2019, CONMEBOL đã quyết định, giải sẽ quay lại năm chẵn và được tổ chức 4 năm một lần để cạnh tranh với UEFA Euro 2020, điều đó có nghĩa là Copa America sẽ được tổ chức vào năm 2020 do Argentina và Colombia đồng đăng cai<ref>{{Chú thích web|url=http://mundoalbiceleste.com/2019/03/13/argentina-and-colombia-to-host-2020-copa-america/|title=Argentina and Colombia là chủ nhà của Copa America 2020|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>. Sau đó 4 năm sau, giải năm 2024 được tổ chức ở Ecuador (do Bolivia tiếp tục rút lui không đăng cai theo nghĩa vụ).
 
Theo quy định luân phiên ABC, dễ dàng tìm ra nước chủ nhà cho các năm 2028, 2032, 2036. Tuy nhiên, tương lai có thể sẽ có sự thay đổi lớn nào đó.
 
== Chủ nhà ==