Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Khoa học pháp y”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Đã lùi lại sửa đổi 47354574 của 1.52.121.248 (thảo luận) ??
Thẻ: Lùi sửa
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 7:
 
===Lịch sử Pháp y trên thế giới===
'''Thời Cổ đại''', khi xét xử [[quan tòa]] chủ yếu dựa vào lời thề, tra tấn buộc phải thú tội và lời khai [[nhân chứng]].
 
'''Sau này''', nhu cầncầu đó ngày càng phải chính xác và khách quan hơn, để xử lý sao cho "đúng người, đúng tội, đúng pháp luật". Nhưng sơ khởi việc định tội căn cứ vào ý thức chung và kinh nghiệm thực tế của quan toà hay người đứng ra phân xử.
 
Trong '''xã hội văn minh''' hình thành một [[ngành khoa học]] là Pháp y học.
 
'''Ông Tổ nghề Y''' là [[Hippocrates]] (Ἱπποκράτης, 460 tCn- 370 tCn) đã từng có những nhận xét, tìm hiểu về thương tích và ngộ độc gây trong các vụ án. [[Trung Quốc cổ đại]], vào thế kỷ IV tCN ở [[ngụy (nước)|nước Ngụy]] (魏 國, 403 – 225 tCn) đã ban hành Pháp kinh [[法经]] nói đến pháp y được chép trong cuốn [[Tẩy oan tập lục]] [[洗冤集录]] của [[Tống Từ]] (宋慈, 1186-1249). Vào năm 44 trước Công nguyên, [[Julius Caesar]] (một vị tướng kiêm chính khách và viết văn người [[Đế quốc La Mã|La Mã]], 100-43 tCn) có lẽ là người đầu tiên đề xuất thuật ngữ "Pháp y". Người viết sách về độc học đầu tiên là bác sĩ và nhà thơ có uy tín người [[Hy Lạp]] là [[Nicander]] (Νίκανδρος ὁ Κολοφώνιος, 200 năm tCn).
 
Đến '''thời Cận đại''', Pháp y dần được giảng dạy và sử dụng rộng rãi. [[Ambroise Paré]] (1510 - 1590), một bác sĩ phẫu thuật trong [[quân đội]] được xem là một trong những cha đẻ của phẫu thuật và pháp y bệnh lý hiện đại. Hai thế kỷ sau một số bài viết về pháp y bắt đầu xuất hiện của bác sĩ người Pháp Fodéré và chuyên gia y tế Đức [[Johann Peter Franck]].
 
Ca điển hình đầu tiên về trình tự, thủ tục khám nghiệm diễn ra năm 1784 ở [[Lancaster]], một thị trấn nằm trên bờ sông Lune thuộc [[anh|nước Anh]]. Trong vụ này [[Cảnh sát]] đã kết tội [[John Toms]] giết [[Edward Culshaw]] bởi súng lục vì tìm thấy bột giấy ở miệng vết thương của nạn nhân và tờ báo rách trong túi Toms.
Dòng 21:
Ngay từ [[1773]] nhà [[hóa dược]] [[Thụy Điển]] là [[Carl Wilhelm Scheele]] (1742 -1786) đã nghĩ cách phát hiện [[oxit asen]] trong thi xác người chết nhưng độc chất học thực sự được phát triển bởi ông tổ là [[Valentin Rose]] (1736-1771) với phương pháp phát hiện các chất độc trong thành dạ dày của nạn nhân đưa vào ứng dụng từ 1806 bởi nhà [[hóa học]] người Anh là [[James Marsh]] (1794 -1846).
 
Trong '''thời hiện đại''', từ khi con người phát minh ra [[máy ảnh]] (tiền thân là [[camera obscura]] thành chiếc máy ảnh cầm tay đầu tiên vào năm 1660 và hoàn thiện năm 1888 bởi hãng [[Eastman Dry Play and Film]]), [[máy ghi âm]] (bởi [[Thomas Edison|Thomas Alva Edison]],1847 – 1931) [[kính hiển vi]] (bởi [[Antonie van Leeuwenhoek|Antoni van Leeuwenhoek]], 1632-1723) rồi [[kính hiển vi điện tử]] (ra đời năm 1938 tại [[Hoa Kỳ|Mỹ]]), [[kĩ thuật sắc ký]] (bởi [[Mikhail Semyonovich Tsvet]], 1872–1919) vào năm 1903, [[máy Vi tính]] (từ 1930 sau phát triển nhanh nhờ phát kiến của [[Gordon Earle Moore]])... thì các phương tiện hiện đại này mau chóng được đưa vào sử dụng trong pháp y để [[điều tra tội phạm]] và thu được nhiều hiệu quả đặc biệt.
 
Sang '''[[Thế kỷ 20|Thế kỉ XX]]''' mở rộng ra các lĩnh vực [[khoa học tự nhiên]]... Ngày nay tất cả những thành tựu mới nhất của [[KHXH&NV]], [[KHTN&CN]] đều được pháp y nghiên cứu, ứng dụng để phục vụ cho cuộc [[đấu tranh phòng, chống tội phạm]].
 
===Lịch sử Pháp y ở Việt Nam===
Dòng 30:
 
===Phân loại===
Hoạt động đặc trưng của giám định pháp y là khám nghiệm [[xác chết|tử thi]], mổ xác nhưng ngoài mổ xác, giám định xác chết, giám định pháp y có nhiều chuyên ngành chuyên sâu như y học phân tử, giám định thương tích trên người sống, giám định [[sức khỏe]]....<ref name=autogenerated1>[http://treonline.com/news/64/detail/9338/giam-dinh-phap-y-nghe-sap-diet-vong.aspx Giám định pháp y: Nghề sắp diệt vong! - Trẻ online<!-- Bot generated title -->] {{link chết|truy vấn quá lâu}}</ref>
 
Giám định pháp y được phân thành 03ba nội dung cơ bản gồm:
* Giám định pháp y [[hình sự]]: Là các hoạt động giám định về y khoa nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến việc xâm hại tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm [[loài người|con người]], các [[vụ án mạng]], đánh người bị thương, [[hiếp dâm|xâm hại tình dục]], [[loạn luân]], [[quan hệ tình dục|giao cấu]] với [[trẻ em]].... các mẫu vật có nguồn gốc từ cơ thể người có liên quan đến vụ án như [[máu]], [[dấu vân tay]], [[tóc]], [[da]], [[gàu (định hướng)|gàu]], các loại lông.... để lại tại hiện trường có liên quan đến vụ án hay vụ việc.
* Giám định pháp y [[dân sự]]: Giải quyết các vấn đề có liên quan tới các vụ kiện dân sự như giám định [[huyết thống]], tranh chấp mồ mả, xác định tình trạng sức khoẻ trong việc [[bồi thường thiệt hại]] về sức khoẻ của nạn nhân trong các vụ [[tai nạn lao động]], giả vờ bị thương, giả bệnh, giả ốm, đau, đặc biệt là xem xét đối tượng có thực sự bị tâm thần hay mất năng lực hành vi hay không (Giám định pháp y tâm thần) v.v..
* Giám định pháp y [[nghề nghiệp]]: Giải quyết các vụ việc liên quan đến bệnh nhân chết trong [[bệnh viện]], [[trạm xá]], các cơ sở y tế khác mà không phải do bệnh nặng vượt quá khả năng y tế mà là lỗi của nhân viên y tế thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu y đức, sai sót về chuyên môn (chẩn đoán sai, mổ sai, sử dụng nhầm thuốc, để sót dụng cụ trong phẫu thuật, để quên dụng cụ, đồ vật trong cơ thể người bệnh...).
 
Dòng 40:
Đối tượng giám định pháp y bao gồm:
* Giám định trên người sống thông qua việc [[khám]], xem xét người đang sống là nạn nhân để xác định thương tích trên cơ thể nạn nhân, tỷ lệ thương tật do di chứng của chấn thương. Giám định trên cơ thể của thủ phạm, người tình nghi là thủ phạm nhằm xác định thương tích để lại trên cơ thể do quá trình phạm pháp tạo nên. Xác định tuổi thực khi có gian lận về tuổi giữa [[vị thành niên]] và [[thành niên]] để tăng giảm mức [[hình phạt]].
* Giám định pháp y tử thi nhằm xác định nguyên [[chết]], [[thời gian]] chết, các bệnh lý kèm theo và quan trọng là xác định thương tích trên nạn nhân (thương tích trước chết, thương tích sau chết, thương tích gây tử vong) cùng với giám định các loại [[hung khí]] gây ra các thương tích .
* Giám định mẫu vật có nguồn gốc cơ thể người trong các vụ án, nghi án, (lông, tóc, máu, [[nước miếng|nước bọt]], [[mồ hôi]], [[tinh dịch]] còn vương vãi, để lại trên hiện trường) .
* Giám định nhận dạng người bao gồm những tử thi chưa rõ tung tích ngoài xác định nguyên nhân chết còn xác định [[tuổi]], [[giới tính]], [[chủng tộc]], đặc điểm bệnh tật, giám định các bộ [[xương]], thậm chí là những bộ xương khô, [[đầu lâu]] chưa rõ tung tích có thể xác định được tuổi, chiều cao, giới tính, chủng tộc, dựng lại khuôn mặt bằng phương pháp nặn tượng hoặc lồng ghép ảnh bằng máy vi tính.
* Giám định độc chất [[phủ tạng]]: Xác định trong phủ tang người chết chưa rõ nguyên nhân có [[chất độc]] hay không và bị trúng độc loại gì từ đó đưa ra giả thiết về hung thủ đã hạ độc, nạn nhân bị đầu độc trong trường hợp nào.
* Giám định vật gây thương tích: Xác định các vật có thể gây ra thương tích trên nạn nhân như [[dao]], [[kéo]], [[búa]], [[rìu]], [[cờ lê]], [[mỏ lết]]...
Dòng 58:
|ngày= 20 tháng 1 năm 2010
|ngày truy cập= 27 tháng 3 năm 2013}}
</ref> Giám định pháp y không những giám định đối với các trường hợp xâm hại đến tính mạng, sức khỏe nhân phẩm con người ở ngoài xã hội, mà ngay cả trong nghiệp vụ y tế, pháp y có nhiệm vụ tham mưu cho y tế địa phương khi có thưa kiện, khiếu nại liên quan đến công tác điều trị, khám chữa bệnh, ở cả lĩnh vực y tế tư nhân và nhà nước, báo cáo với y tế và các ngành chức năng về tình hình tội phạm, tai nạn lao động, giao thông, [[ngộ độc thực phẩm]]... Đặc biệt, pháp y có nhiệm vụ trong hiến ghép mô phủ tạng và hiến xác, theo quy định của pháp luật.<ref name=autogenerated3>[http://phapluattp.vn/20100122023018936p1027c1097/giam-dinh-phap-y-bao-gio-het-bi-coi-nhe.htm Giám định pháp y: Bao giờ hết bị coi nhẹ? - Trang bạn đọc - Pháp Luật [[Thành phố Hồ Chí Minh]] Online<!-- Bot generated title -->] {{link chết|truy vấn quá lâu}}</ref>
 
Một trong những nhiệm vụ rất quan trọng của pháp y là giám định tỷ lệ tổn hại sức khỏe của thương tích và chấn thương nhằm bắt kẻ phạm tội phải có trách nhiệm với hành vi của mình, và người vô tội được minh oan, bồi thường thỏa đáng.<ref name=autogenerated3 />
Dòng 77:
 
===Khó khăn và vướng mắc===
Ở [[Việt Nam]], xã hội nước này thường mặc cảm với pháp y, nói đến là nghĩ đến nghề mổ [[xác]]<ref name=autogenerated1 /> và hiện nay tất cả các tổ chức giám định pháp y trên toàn quốc đều lâm vào tình trạng thiếu người, trong khi các trường đại học y thì không có khoa đào tạo chuyên ngành riêng, [[sinh viên]] ra trường từ chối làm pháp y, bác sĩ được điều động sang cũng tìm mọi cách bỏ đi.,<ref name=autogenerated4 /> số các bác sĩ muốn vào công tác trong pháp y hầu như không có, những người làm lâu lại muốn bỏ nghề.<ref name=autogenerated1 />
 
Việt Nam hiện nay có Cả nước hiện có 37 trung tâm pháp y, 15 phòng pháp y và vẫn còn 11 tổ chức giám định pháp y. Tuy vậy, ngành y tế có quy định rõ ràng về vấn đề bảo vệ môi trường cho các cơ sở y tế, nhưng pháp y thì lại chưa có quy định tương tự, giám định pháp y vẫn luôn luôn gắn với cụm từ "[[con nuôi]]" của ngành y tế.<ref name=autogenerated3 /> Một số địa phương cho rằng pháp y phục vụ cơ quan điều tra tố tụng, không liên quan gì đến chức năng nhiệm vụ của ngành y tế .<ref name=vnmedia1 />
 
Có những vụ án giám định viên phải mổ tại hiện trường, họ phải đối mặt với ô nhiễm (cả tinh thần, vật chất), ảnh hưởng tâm lý nặng nề, nhưng hầu như chính họ không được bảo vệ. Những người làm nghề pháp y vừa phải chịu trách nhiệm về kết quả giám định của mình, vừa chịu nhiều nguy hiểm, tiếp xúc nhiều độc hại, sức ép mà họ phải chịu đựng nặng nề: sức ép từ [[dư luận xã hội]], sức ép từ người bị hại, từ thủ phạm, sức ép từ cả phía [[luật sư]], [[tòa án]], [[cơ quan tố tụng]]…<ref name=autogenerated1 />
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Khoa_học_pháp_y”