Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
không nguồn
Sửa diễn đạt và cập nhật chú thích
Dòng 1:
{{Các hệ thống kinh tế}}
'''Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa''' là tên gọi mà [[Đảng Cộng sản Việt Nam]] đặt ra cho mô hình kinh tế hiện tại của [[Việt Nam|Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam]]. Nó được mô tả là một nền kinh tế vận hành theo [[cơ chế thị trường]] dưới sự quảnđó khu chặt chẽ củavực nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, hướng tới mục tiêu phát triển [[chủ nghĩa xã hội]].<ref>Karadjis, Michael. "[http://links.org.au/node/14 Socialism and the market: China and Vietnam compared]". Links International Journal for Socialist Renewal. Retrieved 20 March 2013.</ref>
 
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là sản phẩm của thời kỳ [[Đổi mới|Đổi Mới]], thay thế nền [[Kinh tế kế hoạch|kinh tế kế hoạch tập trung]] bằng nền [[kinh tế hỗn hợp]] hoạt động theo cơ chế thị trường mà ở đó kinh tế nhà nước nắm vai trò chủ đạo. Những thay đổi này giúp Việt Nam hội nhập với nền kinh tế toàn cầu. Cụm từ "định hướng xã hội chủ nghĩa" mang hàm ý là Việt Nam chưa đạt đến chủ nghĩa xã hội mà đang trong giai đoạn xây dựng nền tảng cho hệ thống này trong tương lai. Mô hình kinh tế này khá tương đồng với mô hình [[kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa]] (socialist market economy) của [[Đảng Cộng sản Trung Quốc]], trong đó các mô hình kinh tế tập thể, nhà nước, tư nhân cùng tồn tại, và khu vực nhà nước đóng vai trò quyếtchủ định trong nền kinh tếđạo.<ref>[http://www.vietnamembassy-usa.org/news/story.php?d=20031117235404 "Socialist-oriented market economy: concept and development"]. Embassy of the Socialist Republic of Vietnam. Retrieved 20 March 2013.</ref>
 
Cho đến nay, Đảngchính Cộng sảnphủ Việt Nam cũng thừa nhận rằng chưa có nhận thức rõ ràng, cụ thể và đầy đủ về thế nào là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.<ref Nguyênname=":0" /><ref name=":2" /> Theo chính phủ Việt Nam, nguyên nhân của tình trạng này là do hệ thống kinh tế này hoàn toàn mới, chưa có tiền lệ trong [[lịch sử]].<ref Thêmname=":0" vào đó, công tác lý luận ở Việt Nam về hệ thống kinh tế này còn chưa theo kịp thực tiễn./><ref name="NQCP:2" /> Đến hội nghị lần thứ sáu của [[Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá X|Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa X]], Đảng Cộng sản Việt Nam ra nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 30 tháng 1 năm 2008 về tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.<ref name="NQTW">Nghị quyết 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa X.</ref> Tới ngàyNgày 23 tháng 9 năm 2008, [[Chính phủ Việt Nam]] ra Nghị quyết số 22/2008/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ để thực hiện nghị quyết 21-NQ/TW.
 
==Cơ sở lý luận==
Dòng 13:
 
==Đặc trưng==
Theo Nghị quyết 22/2008/NQ-CP của Chính phủ Việt Nam, hệ thống kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có các đặc trưng sau:<ref>Nghị name="NQCP"quyết 22/2008/NQ-CP của Chính phủ Việt Nam ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW.</ref>
 
*Là một nền [[kinh tế hỗn hợp]], nghĩa là vừa vận hành theo cơ chế thị trường, vừa có sự điều tiết của nhà nước. Các quy luật khách quan của nền kinh tế thị trường được tôn trọng, các mạch máu kinh tế và các ngành trọng yếu (khai mỏ, ngân hàng, quốc phòng,...) được nhà nước quản lý. Các thông lệ quốc tế trong quản lý và điều hành kinh tế được vận dụng một cách hợp lý. Nền kinh tế chịu sự chi phối của các quy luật kinh tế xã hội chủ nghĩa.
Dòng 36:
 
== Nhận xét ==
Nhiều người cho rằng khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam vẫn còn khá mơ hồ và chính phủ vẫn đang loay hoay tìm cách định hình lý luận cho mô hình này.
 
*Về câu hỏi thế nào là thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bộ trưởng [[Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Việt Nam)|Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam]] [[Bùi Quang Vinh]] trong một buổi nói chuyện về các vấn đề kinh tế ở Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh vào cuối năm 2013 đã trả lời rằng, ''"Chúng ta cứ nghiên cứu mô hình đó, mà mãi có tìm ra đâu. Làm gì có cái thứ đó mà đi tìm"'',<ref name=":0" /> với hàm ý rằng đây là mô hình mới và Việt Nam vẫn đang trong quá trình tìm cách định hình nó.
 
* Theo luật sư Nguyễn Tiến Lập, "định hướng xã hội chủ nghĩa" là phải bảo đảm sự công bằng tương đối về xã hội và chế độ [[an sinh xã hội]] phổ cập đối với người dân.<ref name=":1">{{Chú thích web|url=http://vneconomy.vn/20130321100442894P0C9920/ban-khoan-the-che-kinh-te-trong-du-thao-hien-phap.htm|title=Băn khoăn thể chế kinh tế trong dự thảo Hiến pháp|last=|first=|date=|website=VnEconomy|archive-url=http://web.archive.org/web/20130323192304/http://vneconomy.vn/20130321100442894P0C9920/ban-khoan-the-che-kinh-te-trong-du-thao-hien-phap.htm|archive-date=2013-03-23|dead-url=|access-date=}}</ref> Điều này giống với mục tiêu của nền kinh tế thị trường xã hội của nước Đức và khác với nền kinh tế thị trường tự do của nước Mỹ (ở Mỹ, nhà nước không quản lý tập trung quỹ bảo hiểm xã hội và có tới trên 40 triệu người dân không có [[bảo hiểm y tế]]).<ref name=":1" /> Tuy nhiên, có những thực tiễn vừa qua lại đi ngược lại, ví dụ như việc tăng phí bệnh viện và phí học đường đang trở thành gánh nặng cho người nghèo. Ông Lập đặt vấn đề: ''"Câu hỏi tại sao sau hơn hai mươi năm chuyển sang kinh tế thị trường mà cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam vẫn èo uột như vậy và chủ yếu lấy cơ chế xin-cho làm tôn chỉ hành động, không tăng được năng lực cạnh tranh,... phải chăng đã tìm được câu trả lời từ chính sự mập mờ của khái niệm "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" này?"'' Hậu quả của việc không xác định mô hình kinh tế và duy trì các mối quan hệ không rõ ràng giữa nhà nước và thị trường sẽ biến các doanh nghiệp thành các chủ thể phụ thuộc ngày càng lớn hơn vào nhà nước.<ref>[http://thuvienphapluat.vn/tintuc/vn/thoi-su-phap-luat/thoi-su/4364/ban-khoan-the-che-kinh-te-trong-du-thao-hien-phap Băn khoăn thể chế kinh tế trong dự thảo Hiến pháp] thuvienphapluat, 23.03.2013</ref>
* Tại hội thảo "Cải cách thể chế kinh tế Việt Nam để hội nhập và phát triển giai đoạn 2015- 2035", ông [[Bùi Tất Thắng]], Viện trưởng [[Viện chiến lược phát triển]], đánh giá rằng: ''"Quá trình đổi mới tư duy sang mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong vòng 15 năm vừa qua là hành trình “dò đá qua sông”. Quá trình này rất dò dẫm về lý thuyết, lý luận, nhận thức về mô hình mới vẫn chưa rõ ràng nên gây khó cho việc hoạch định chính sách"''.<ref name=":2">{{Chú thích web|url=https://vtc.vn/kinh-te-viet-nam-mat-15-nam-chi-de-do-da-qua-song-d220716.html|title=Kinh tế Việt Nam: Mất 15 năm chỉ để 'dò đá qua sông'|last=|first=|date=2015-08-29|website=Báo điện tử VTC News|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>
 
==Thăm dò ý kiến==
Theo một khảo sát của [[Trung tâm nghiên cứu Pew]] vào năm 2015, 95% số người Việt Nam được hỏi ủng hộ thị trường tự do, trong khi ở Mỹ, có tới 25% số người được hỏi nghi ngờ về tính hiệu quả của thị trường tự do.<ref>[http://infonet.vn/bao-my-nguoi-viet-chuong-thi-truong-tu-do-hon-nguoi-my-post163580.info Báo Mỹ: Người Việt ‘chuộng’ thị trường tự do hơn người Mỹ] Infonet, 05/05/2015</ref>
 
Khảo sát thay đổi cảm nhận về Nhà nước và thị trường của người Việt Nam" - CAMS 2014 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy: trong 1.600 phản hồi, có 89% ủng hộ mô hình kinh tế thị trường; 71% ủng hộ sở hữu tư nhân trong khi chỉ có khoảng 4% lựa chọn sở hữu nhà nước, 94% yêu cầu minh bạch trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách tại Việt Nam, 99% ủng hộ chủ trương tư nhân hóa một số dịch vụ công. Nhưng mặt khác, tỷ lệ “ủng hộ song còn quan ngại” việc tư nhân hóa dịch vụ công vẫn còn cao hơn tỷ lệ “hoàn toàn ủng hộ” chủ trương này (57% so với 42%). Đặc biệt, 75% vẫn mong muốn Nhà nước có chính sách can thiệp, bình ổn giá cả do lo ngại sẽ bị ảnh hưởng bởi những khiếm khuyết của thị trường.