Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bảo Đại”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 76:
| nơi an táng = [[Nghĩa trang Passy]]
}}
'''Bảo Đại''' ([[chữ Hán]]: 保大, [[22 tháng 10]] năm [[1913]] – [[31 tháng 7]] năm [[1997]]), tên khai sinh là '''Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy''' ([[chữ Hán]]:阮福永瑞), là [[hoàng đế]] thứ 13 và là vị vua cuối cùng của [[Nhà Nguyễn|triều đại nhà Nguyễn]], cũng là vị '''hoàng đế cuối cùng''' của [[chế độ quân chủ]] trong [[lịch sử Việt Nam]].
 
Từ ''Bảo Đại'' chỉ là [[niên hiệu]] của ông, tục lệ nhà Nguyễn các vị Hoàng đế chỉ giữ một niên hiệu nên dân gian hay dùng niên hiệu để chỉ vị Hoàng đế đó. Ông đồng thời cũng là [[Hoàng đế]] của [[Đế quốc Việt Nam]] ([[1945]])và) và là [[Quốc trưởng]] của [[Quốc gia Việt Nam]] ([[1949]] – [[1955]]).
 
Cũng giống như cha mình là [[Khải Định]], Bảo Đại bị đánh giá là một vị vua chỉ ham chơi bời, cờ bạc. Thậm chí Bảo Đại còn bị lên án nặng nề hơn do đã hợp tác với [[thực dân Pháp]] để chống lại phong trào kháng chiến của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Dòng 260:
[[Tập tin:Tượng Vua Bảo Đại.JPG|nhỏ|200px|phải|Tượng bán thân của Bảo Đại trong [[Dinh III|Dinh Bảo Đại]]]]
* Ông: Nguyễn Cảnh Tông [[Đồng Khánh]].
* Bà: [[Hựu Thiên Thuần hoàng hậu|Hựu Thiên Thuần Hoàng hậu]] Dương Thị Thục ([[18 tháng 4]] năm [[1868]] - [[17 tháng 9]] năm [[1944]]), được tôn phong ''Khôn Nghi Xương Đức Thái hoàng thái hậu'' (坤儀昌德太皇太后), còn gọi là ''Đức Tiên Cung''([[chữ Hán]]:(德仙宮). Khi Bảo Đại còn bé đều do bà nuôi dưỡng.
* Cha: [[Nguyễn Hoằng Tông]] Khải Định.
* Mẹ: [[Từ Cung Hoàng thái hậu|Đoan Huy Hoàng thái hậu]] Hoàng Thị Cúc(Cúc ([[28 tháng 1]] năm [[1890]] - [[9 tháng 11]] năm [[1980]]), còn gọi là ''Đức Từ Cung''([[chữ Hán]]:(德慈宮). Bà vốn là Cung nhân, xuất thân thấp kém, sau mang thai Bảo Đại mà được tấn phong ''Huệ phi'' (惠妃).
* Vợ:
# [[Nam Phương hoàng hậu|Nam Phương Hoàng hậu]] Nguyễn Hữu Thị Lan([[chữLan Hán]]:(南芳皇后阮有氏蘭,; [[14 tháng 12]] năm [[1914]] - [[16 tháng 9]] năm [[1963]]), con gái của [[Nguyễn Hữu Hào]]([[chữ Hán(điền chủ)|Nguyễn Hữu Hào]]: 阮有豪) và phu nhân [[Lê Thị Bính]] (con gái của [[Huyện Sỹ]] Lê Phát Đạt). Quê [[Gò Công]], [[Tiền Giang]], [[Việt Nam]], có hôn thú, có năm người con.
# [[Monique Marie Eugene Baudot]], người [[Pháp]], sinh tại [[Lorraine]] vào ngày [[30 tháng 4]] năm [[1946]]. [[Tháng 2]] năm [[1972]] bà kết hôn với Bảo Đại, được xưng danh ''Hoàng phi'' (皇妃; Imperial Princess), không có con chung. Sau khi Bảo Đại băng hà, bà tự xưng làm ''Thái Phương Hoàng hậu'' ([[chữ Hán]]:(泰芳皇后).<ref>Theo tác giả Lý Nhân Phan Thứ Lang, trong cuốn [[Giai thoại và sự thật về Bảo Đại, vua cuối cùng Triều Nguyễn]], [[Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh]], 2006, thì những người vợ và tình nhân của Bảo Đại gồm:</ref>
* Hậu duệ: Bảo Đại có 5 hoàng tử và 7 hoàng nữ, tổng cộng 12 người con.
[[Tập tin:Nguyễn Phúc Bảo Ân.JPG|nhỏ|200px|phải|Hoàng nam [[Nguyễn Phúc Bảo Ân|Bảo Ân]], con trai út của Bảo Đại.]]
** Con chính thức:
# Trưởng nam - Đông cung Hoàng thái tử [[Nguyễn Phúc Bảo Long]]([[chữ Hán]]:東宮皇太子阮福保隆), sinh ngày [[4 tháng 1]] năm [[1936]], mất ngày [[28 tháng 7]] năm [[2007]]. Mẹ là Nam Phương Hoàng hậu.
# Trưởng nữ [[Nguyễn Phúc Phương Mai]]([[chữ Hán]]:阮福芳梅), sinh ngày [[1 tháng 8]] năm [[1937]] tại [[Đà Lạt]]. Mẹ là Nam Phương Hoàng hậu.
# Thứ nữ [[Nguyễn Phúc Phương Liên]]([[chữ Hán]]:阮福芳蓮), sinh ngày [[3 tháng 11]] năm [[1938]]. Mẹ là Nam Phương Hoàng hậu.
# Thứ nữ [[Nguyễn Phúc Phương Dung]]([[chữ Hán]]:阮福芳蓉), sinh ngày [[5 tháng 2]] năm [[1942]]. Mẹ là Nam Phương Hoàng hậu.
# Thứ nam [[Nguyễn Phúc Bảo Thắng]]([[chữ|Nguyễn Phúc Bảo HánThăng]]:阮福保陞), sinh ngày [[9 tháng 12]] năm [[1943]], mất ngày [[15 tháng 3]] năm [[2017]]. Mẹ là Nam Phương Hoàng hậu.
** Con ngoại hôn:
# Thứ nữ [[Nguyễn Phúc Phương Thảo]]([[chữ Hán]]:阮福芳草), sinh ngày [[4 tháng 6]] năm [[1946]] hiện nay đang sống ở [[Pháp]]. Mẹ là ''Thứ phi'' Mộng Điệp.
# Thứ nữ [[Nguyễn Phúc Phương Minh]]([[chữ Hán]]:阮福芳明), sinh ngày [[15 tháng 1]] năm [[1949]], bà lấy chồng và lập nghiệp ở [[Pháp]], rồi ly dị, trước [[tháng 4]] năm [[1975]] về [[Sài Gòn]] thăm mẹ và bị kẹt lại đây, sau đó được bảo lãnh sang [[Hoa Kỳ]] lập nghiệp và qua đời tại [[Hoa Kỳ]] vào năm [[2012]]. Mẹ là ''Thứ phi'' Phi Ánh.
# Thứ nam [[Nguyễn Phúc Bảo Ân]]([[chữ Hán]]:阮福保[[File:阝恩.svg|20px]]), sinh năm [[1951]] đang sống tại [[Westminster]], Hoa Kỳ, là người con nối dõi nhà Nguyễn. Mẹ là ''Thứ phi'' Phi Ánh. Ông Bảo Ân có hai con, gái là Nguyễn Phúc Thụy Sĩ([[chữ Hán]]:阮福瑞仕), sinh năm [[1976]] và trai là Nguyễn Phúc Quý Khang ([[chữ Hán]]:阮福貴伉)sinhsinh năm [[1977]]. Như vậy, [[Nguyễn Phước Quý Khang|Nguyễn Phúc Quý Khang]] là cháu đích tôn của Cựu hoàng Bảo Ðại.<ref>{{chú thích báo|author=Huy Phương|title=Gặp gỡ "Mệ" Bảo Ân, con trai út của Cựu Hoàng Bảo Ðại|url=http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=163296&zoneid=1|accessdate = ngày 11 tháng 11 năm 2013 |newspaper=Người Việt|date = ngày 18 tháng 3 năm 2013}}</ref>
# Thứ nam [[Nguyễn Phúc Bảo Hoàng([[chữ HánHoàng]]:阮福保隍), sinh năm ([[1954]] - [[1955]]), chết khi một tuổi. Mẹ là ''Thứ phi'' Mộng Điệp.
# Thứ nữ [[Nguyễn Phúc Phương Từ([[chữ HánTừ]]:阮福芳慈), sinh năm [[1955]],<ref>{{Chú thích web | url = http://www.geneall.net/F/per_page.php?id=2078533 | tiêu đề = Vicky | tác giả = | ngày = | ngày truy cập = 17 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref> hiện đang sống ở [[Pháp]]. Mẹ là Quý bà Vicky.
# Thứ nữ [[Nguyễn Phúc Phương An([[chữ HánAn]]:阮福芳荌), sinh năm [[1955]], hiện nay đang sống ở [[Hawaii]], Hoa Kỳ.<ref>{{Chú thích web | url = http://www.gactholoc.net/c29/t29-357/2013-nho-ong-vua-nguyen-voi-6-con-so-13.html | tiêu đề = Gác Thọ Lộc | tác giả = | ngày = | ngày truy cập = 17 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref><ref>{{Chú thích web | url = http://m.nguoiduatin.vn/cuoc-doi-bi-tham-bao-dai-van-khong-the-thieu-dan-ba-a105649.html | tiêu đề = Cuộc đời bi thảm, Bảo Đại vẫn không thể thiếu đàn bà | tác giả = | ngày = | ngày truy cập = 17 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo điện tử Người đưa tin | ngôn ngữ = }}</ref> Mẹ là Hoàng Tiểu Lan.
# Thứ nam [[Nguyễn Phúc Bảo Sơn([[chữ HánSơn]]:阮福保阝山) ([[1957]] - [[1987]]), chết khi 30 tuổi vì tử nạn tại [[Nhật]]. Mẹ là ''Thứ phi'' Mộng Điệp.
 
Bảo Đại còn có một người con do bà [[Từ Cung Hoàng thái hậu]] nuôi từ nhỏ, nhưng không rõ là con bà nào do ông không tiết lộ.<ref>Xem thêm "Giai thoại và sự thật về Bảo Đại, vua cuối cùng [[Nhà Nguyễn|Triều Nguyễn]]", tác giả Lý Nhân Phan Thứ Lang, [[Nhà xuất bản Văn Nghệ thành phố Hồ Chí Minh]], 2006. Trang 264.</ref>
===Một số nhân tình nổi tiếng===
# ''Thứ phi'' [[Bùi Mộng Điệp]]([[chữ Hán]]: (裴夢蝶, [[22 tháng 6]] năm [[1924]] - [[26 tháng 6]] năm [[2011]]), quê [[Bắc Ninh]], không hôn thú, có ba người con chung là Nguyễn Phúc Phương Thảo, Nguyễn Phúc Bảo Hoàng và Nguyễn Phúc Bảo Sơn.
# ''Thứ phi'' [[Lê Thị Phi Ánh]]([[chữ Hán]]: 黎氏妃暎) ở [[Huế]] ([[24 tháng 06]] năm [[1925]] - [[15 tháng 12]] năm [[1986]]), không hôn thú, có hai người con chung là Nguyễn Phúc Phương Minh và Nguyễn Phúc Bảo Ân.
# [[Lý Lệ Hà]] ([[chữ Hán]]: (李麗霞)quê) quê [[Thái Bình]], vũ nữ, không hôn thú, không có con chung.
# [[Hoàng Tiểu Lan]] (黃小蘭), còn tên khác là ''Jenny Woong'', vũ nữ [[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]] lai Pháp, không hôn thú, có một con gái chung là Nguyễn Phúc Phương An, sau này cũng có đưa về Đà Lạt, cũng có một biệt thự như các bà thứ phi người Việt.
# Bà Vicky([[Vicky]] ([[Pháp]]), không hôn thú, có một con gái chung là Nguyễn Phúc Phương Từ.
# [[Clément]] Clément((?), [[vũ nữ]] và [[buôn lậu]] ở xóm Cigalle(Pháp)[[Cigalle]] (Pháp), không hôn thú.
{{Thế phả Nhà Nguyễn}}