Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nho giáo Việt Nam”

Tuy nhiên người Việt không tiếp thu Nho giáo đến nơi đến chốn. Về mặt học thuật không có sự phát triển của kinh học, của cái học nghĩa lý.<ref name="huou"/> Họ cũng không lĩnh hội được chiều sâu của Nho giáo. Nho giáo Việt Nam là sự giản lược hóa Nho giáo Trung hoa. Nó mang tính giáo điều, rập khuôn và thiếu sáng tạo. [[Đặng Thai Mai]] nhận xét về điều này "''Trong phạm vi học thuật, các nhà Nho nước ta chưa hề gây dựng được những tác phẩm vĩ đại, hoặc góp được công phu độc đáo vào trong tư tưởng thế giới. Vì rằng chỉ suy nghĩ bằng khuôn sáo tư tưởng văn chương nước ngoài thì làm thế nào mà sáng tác được cho văn học quốc gia. Các cụ già cụ non vẫn tán dương Khổng học, Hán học và Nho học, mà không biết gì là Nho là Khổng là Hán cả. Một nhà Nho nước ta đã phê bình: những người vì từ chương mà nổi tiếng thì gọi là danh Nho, nhưng tìm cho được người hiểu biết cái thực học Nho giáo thì không có''<ref>Địa vị văn hóa Trung Quốc trong học thuật nước ta sau này, Đặng Thai Mai, Thanh Nghị, 1945</ref>". Nho giáo cũng chỉ mới gây được ảnh hưởng trong chính quyền, trong tầng lớp sĩ phu ở một số vùng văn minh nhất. Hiện tượng này bắt nguồn từ trình độ phát triển của Việt Nam kém hơn Trung Quốc rất nhiều và khả năng học hỏi hạn chế của người Việt.<ref name="huou">[https://khoavanhoc.edu.vn/index.php/nghiencuukhoahoc/cong-trinh-khoa-hc/trit-hc-m-hc-vn-hoa-hc/391-pgs-trn-inh-hu Nho giáo với tư cách là một tôn giáo], Trần Đình Hượu, Những vấn đề tôn giáo hiện nay, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1994, trang 244 - 262</ref> Ngoài ra còn phải kể đến phương pháp giáo dục từ chương của giới Nho sĩ Việt Nam hoàn toàn trái triết lý giáo dục mà [[Khổng Tử]] đề xướng. [[Đào Duy Anh]] nói về điều này "''Phương pháp giáo dục ở ta cẩu thả thô sơ. Xong mấy quyển sách sơ học thì thày đem ngay các sách Bắc sử và Ngũ kinh Tứ thư đại toàn ra dạy. Thày nhắm mắt mà giảng chữ nào nghĩa ấy, chỉ sợ sai mất nghĩa của [[Tống Nho]]; trò cũng nhắm mắt học thuộc lòng để đến khi hành văn nhớ lại mà đặt để. Phương pháp giáo huấn vụng về chật hẹp như thế là do một nguyên nhân khác là chế độ khoa cử. Chế độ ấy cốt xô đẩy sĩ tử trong nước vào đường cử nghiệp hư văn... Học trò chỉ chăm học thuộc lòng một ít sách vở, và lo lựa lời cho khéo, gọt câu cho chỉnh, miễn là lời văn bóng bảy thì ý tứ là bã cặn của Tống Nho cũng không can gì. Cái thói trọng từ chương, ưa hư văn đã thành thiên tính của dân tộc ta. Với cách giáo dục ấy thì dù người thiên tư lỗi lạc cũng phải nhụt đi, huống gì người tư chất tầm thường, thực là một thứ giáo dục giết chết nhân cách''<ref>Việt Nam văn hóa sử cương, Đào Duy Anh, 1938</ref>". Sự rập khuôn, giáo điều, hiểu biết không đến nơi đến chốn của giới Nho sĩ thời quân chủ sẽ được truyền sang thời cộng hòa tạo ra những chính trị gia, những nhà lý luận chính trị, những người hoạt động học thuật đầy óc giáo điều, thiếu sáng tạo do không hiểu biết tường tận, không tiêu hóa nổi những thứ họ học được. [[Nguyễn Trọng Thuật]] nói cái hại của việc học không đến nơi đến chốn như sau "''Vô luận Tây học hay Nho học, hễ theo học nó mà không thâm đắc được chỗ tinh thần, không suy diễn làm ra của riêng mình, không truyền thụ được cho đất nước, thì đều là hủ bại cả. Mà cái hủ bại ấy mới là hủ bại tày đình, hủ bại cho cả nòi giống''<ref>Cùng ai trong ban Tây học, Nguyễn Trọng Thuật, 1933</ref>".