Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Diem (tiền mã hóa)”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Ptrinh18 (thảo luận | đóng góp)
394 sửa đổi
nKhông có tóm lược sửa đổi
Ptrinh18 (thảo luận | đóng góp)
394 sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{short description|Dự án tiền điện tử do Facebook khởi xướng}}{{Infobox cryptocurrency|currency_name=Libra|image_1=Libra_logo_2.png|image_2=|image_background_1=|image_background_2=|image_width_1=|alt1=|image_width_2=|alt2=|image_title_1=|image_title_2=|plural=|symbol=≋|alt_symbol_title_1=|alt_symbol_1=|ticker_symbol=|previous_names=|nickname=|precision=|white_paper=[https://libra.org/en-US/white-paper/ Bản cáo bạch của Libra]|implementations=|initial_release_version=|initial_release_date=|code_repository=https://github.com/libra/libra|status=Announced|latest_release_version=|latest_release_date=|project_fork_of=|programming_languages=Rust|operating_system=|author=|developer=The Libra Association, Facebook|source_model=|license=|website={{URL|libra.org}}|block_explorer=|ledger_start=|split_height=|split_date=|split_from=|split_ratio=|hash_function=|issuance_schedule=|timestamping=|merged_mining_parent=|block_time=|block_reward=|circulating_supply=|supply_limit=|exchange_rate=|market_cap=|footnotes=}}'''Libra''' (còntrước đây được biết tới như '''GlobalCoin''' hay '''Facebook Coin''') là một loại [[tiền mã hóa]] sử dụng blockchain tư hữu (permissioned blockchain) được phát triển bởi [[Facebook]]. Tin tức về Libra lần đầu tiên bị rò rỉ vào tháng 5<ref>{{chú thích báo|last1=Andriotis|first1=AnnaMaria|last2=Hoffman|first2=Liz|last3=Rudegeair|first3=Peter|last4=Horwitz|first4=Jeff|title=Facebook Building Cryptocurrency-Based Payments System|url=https://www.wsj.com/articles/facebook-building-cryptocurrency-based-payments-system-11556837547|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[The Wall Street Journal]]''|date=ngày 2 tháng 5 năm 2019|url-access=registration}}</ref>, với nhiều tiết lộ vào tháng 6<ref>{{chú thích báo|last1=Nuttall|first1=Chris|title=Facebook’s crucial crypto coin play|url=https://www.ft.com/content/d01cb604-8ec5-11e9-a24d-b42f641eca37|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''Financial Times''|date=ngày 14 tháng 6 năm 2019}}</ref><ref>{{chú thích báo|last1=Andriotis|first1=AnnaMaria|last2=Rudegeair|first2=Peter|last3=Hoffman|first3=Liz|title=Facebook’s New Cryptocurrency, Libra, Gets Big Backers|url=https://www.wsj.com/articles/facebooks-new-cryptocurrency-gets-big-backers-11560463312|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[The Wall Street Journal]]''}}</ref> và nó đã được chính thức công bố vào ngày 18 tháng 6 năm 2019 cùng với việc phát hành whitepaper.<ref>{{chú thích báo|last1=Isaac|first1=Mike|last2=Popper|first2=Nathaniel|title=Facebook Plans Global Financial System Based on Cryptocurrency|url=https://www.nytimes.com/2019/06/18/technology/facebook-cryptocurrency-libra.html?action=click&module=Top%20Stories&pgtype=Homepage|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[The New York Times]]''|date=ngày 18 tháng 6 năm 2019}}</ref><ref>{{chú thích báo|last1=Constine|first1=Josh|title=Facebook announces Libra cryptocurrency: All you need to know|url=https://techcrunch.com/2019/06/18/facebook-libra/|accessdate=ngày 19 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[TechCrunch]]''|date=ngày 18 tháng 6 năm 2019}}</ref><ref>https://libra.org/en-US/white-paper/#the-libra-blockchain</ref>
 
Facebook trước đây đã thành lập Libra Association để giám sát loại tiền này, bao gồm 28 thành viên ban đầu, trong đó có [[Mastercard]] và [[Uber]]. Libra sẽ được bảo đảm bởi các tài sản tài chính bao gồm chứng khoán Kho bạc trong nỗ lực tránh biến động.<ref name="cnnlaunch3"><span class="citation web">Duffy, Clare. [https://www.cnn.com/2019/06/18/tech/facebook-libra-cryptocurrency/index.html “Facebook wants to make cryptocurrency mainstream. Here's how”]. ''CNN''. CNN<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2019</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ALibra+%28ti%E1%BB%81n+m%C3%A3+ho%C3%A1%29&rft.atitle=Facebook+wants+to+make+cryptocurrency+mainstream.+Here%27s+how&rft.au=Duffy%2C+Clare&rft.aufirst=Clare&rft.aulast=Duffy&rft.date=18+June+2019&rft.genre=article&rft.jtitle=CNN&rft.pub=CNN&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnn.com%2F2019%2F06%2F18%2Ftech%2Ffacebook-libra-cryptocurrency%2Findex.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&nbsp;</span></span></ref> Theo Facebook, Libra sẽ được chuyển sang chế độ blockchain công khai sử dụng thuật toán bằng chứng sở hữu (proof-of-stake) trong vòng 5 năm.
Dòng 5:
Dự án đã phải đối mặt với sự chỉ trích <ref>{{chú thích báo|last1=Kaminska|first1=Izabella|title=Alphaville's Libra cheat sheet|url=https://ftalphaville.ft.com/2019/06/18/1560848464000/Alphaville-s-Libra-cheat-sheet/|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[Financial Times]]''|date=ngày 18 tháng 6 năm 2019|url-access=registration}}</ref><ref>{{chú thích báo|last1=Kaminska|first1=Izabella|title=Zuckerberg: The man who would be monetary king|url=https://ftalphaville.ft.com/2019/06/18/1560848403000/Zuckerberg--The-man-who-would-be-monetary-king/|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[The Financial Times]]''|date=ngày 18 tháng 6 năm 2019|url-access=registration}}</ref> và phản đối từ các ngân hàng trung ương.<ref>{{chú thích báo|last1=Marsh|first1=Alastair|title=France Calls for Central Bank Review of Facebook Token|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-06-18/france-calls-for-central-bank-review-of-facebook-cryptocurrency|accessdate=ngày 18 tháng 6 năm 2019|publisher=''[[Bloomberg]]''|date=ngày 18 tháng 6 năm 2019}}</ref> Phiên bản đầu tiên của nó dự kiến sẽ được phát hành vào năm 2020.<ref>{{chú thích web|url=https://www.npr.org/2019/06/18/733701971/facebook-unveils-libra-cryptocurrency-sets-launch-for-2020|title=Facebook Unveils Libra Cryptocurrency, Sets Launch For 2020|website=NPR.org|language=en|accessdate = ngày 19 tháng 6 năm 2019}}</ref>
 
=== Thực hiện ===
Các đối tác trong Libra Association sẽ tạo ra các đơn vị tiền tệ Libra mới dựa trên nhu cầu.<ref name="Fortune2019-06-18B" /> Các đơn vị tiền tệ Libra sẽ được hủy khi chúng được đổi thành tiền tệ thông thường. Tạp chí Fortune báo cáo rằng, ban đầu, việc đối chiếu các giao dịch sẽ được thực thi nội bộ trên các máy chủ của Libra Foundation và hồ sơ giao dịch sẽ được tổng hợp trước khi được ghi vào sổ cái blockchain phân tán. Bước xáo trộn này sẽ giúp ngăn chặn tất cả mọi người, trừ các thành viên của Libra Foundation, có thể khai thác dữ liệu từ sổ cái phân tán.
 
Mạng lưới Libra sẽ không dựa vào việc khai thác (mining) như các loại tiền mã hóa truyền thống như [[Bitcoin]].<ref name="BBC">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/technology-48667525|title=Why Facebook wants to be money's future|first=Rory|last=Cellan-Jones|date=June 18, 2019|via=www.bbc.co.uk}}</ref> Ban đầu, chỉ các thành viên của Libra Association mới có thể xử lý các giao dịch thông qua blockchain tư hữu, nhưng trong vòng năm năm, nó được lên kế hoạch để chuyển đổi hệ thống này sang hệ thống bằng chứng sở hữu (proof-of-stake) và sử dụng [[blockchain]] công khai, khi mọi người đều có thể làm node xác minh giao dịch.<ref name="theblockcrypto">{{Cite web|url=https://www.theblockcrypto.com/2019/06/18/facebook-libra-cryptocurrency-calibra-launch/|title=Facebook releases plan for its Libra cryptocurrency to 'meet the daily financial needs of billions of people'|date=June 18, 2019}}</ref>, mặc dù các tài liệu của họ thừa nhận rằng chưa có giải pháp nào tồn tại "có thể mang lại quy mô, sự ổn định và bảo mật cần thiết để hỗ trợ hàng tỷ người và giao dịch trên toàn cầu thông qua một mạng blockchain công khai.".<ref>{{Cite web|url=https://libra.org/en-US/white-paper/|title=Libra White Paper &#124; Blockchain, Association, Reserve|website=Libra.org}}</ref><ref name="elaineou">{{cite web|url=https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2019-06-20/facebook-s-libra-cryptocurrency-isn-t-actually-supposed-to-work|title=I Tried Using Facebook’s Libra Blockchain. It Didn’t Work.|last=Ou|first=Elaine|date=20 June 2019|website=[[Bloomberg News]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>
 
=== Phần mềm ===
Mã nguồn của Libra được viết bằng [[Rust (programming language)|Rust]] và xuất bản dưới dạng mã nguồn mở theo [[Giấy phép Apache]] với sự ra mắt vào ngày 18 tháng 6 năm 2019.
 
Elaine Ou tại Bloomberg News đã thử biên dịch và chạy mã được phát hành công khai cho Libra. Kết quả thử nghiệm cho thấy phần mềm hiện tại mới chỉ làm được những tác vụ rất đơn giản như đưa tiền vào ví; hầu như tất cả các chức năng trên Libra whitepaper chưa được thực hiện, kể cả "các tính năng kiến ​​trúc chính vẫn chưa được phát minh." Ou đã rất ngạc nhiên khi Facebook đã "phát hành phần mềm ở trạng thái như vậy." <ref name="elaineou" />
 
=== Ví điện tử ===
Facebook có kế hoạch phát hành một ví điện tử có tên Calibra vào năm 2020, được cung cấp trong Messenger, WhatsApp, cũng như trong một ứng dụng độc lập.<ref name="engadget">https://www.engadget.com/2019/06/18/facebook-calibra-libra-cryptocurrency-digital-wallet/?guccounter=1</ref>
 
=== Ngôn ngữ Move ===
Move là ngôn ngữ thể hiện hợp đồng thông minh và giao dịch tùy chỉnh được đề xuất cho Libra. Nó được lên kế hoạch để trở thành một ngôn ngữ lập trình [[Statically typed programming language|statically-typed]], được biên dịch thành mã [[bytecode]].
 
Dự án đưa ra ví dụ dưới đây về tập lệnh giao dịch ngang hàng Move trong whitepaper: <ref>{{Cite web|url=https://developers.libra.org/docs/move-paper|title=Move: A Language With Programmable Resources · Libra|website=developers.libra.org|language=en|access-date=2019-06-19}}</ref><syntaxhighlight lang="rust">
public main(payee: address, amount: u64) {
let coin: 0x0.Currency.Coin = 0x0.Currency.withdraw_from_sender(copy(amount));
0x0.Currency.deposit(copy(payee), move(coin));
}
</syntaxhighlight>
 
== Libra Association ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Diem_(tiền_mã_hóa)”