Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chủ nghĩa đế quốc”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Dòng 146:
Sau khi tướng Pinochet lên nắm quyền, CIA tiếp tục trả lương cho các sĩ quan người Chile và hợp tác chặt chẽ với cơ quan tình báo Chile (DINA) trong việc chính phủ quân sự giết hại hàng ngàn người và bỏ tù cũng như tra tấn hàng chục ngàn người khác trong suốt 16 năm của chế độ độc tài quân sự Pinochet. Mỹ cũng ủng hộ chiến dịch truy quét những người cộng sản của Pinochet (Chiến dịch Kền kền khoang). Sau khi lên nắm quyền, Pinochet đã đàn áp những người cánh tả, xã hội chủ nghĩa và các nhà phê bình chính trị, dẫn đến việc xử tử từ 1.200 đến 3.200 người, <ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/1999/jan/15/pinochet.chile1|title=Chile under Pinochet – a chronology|newspaper=The Guardian|date=24 March 1999|accessdate=10 March 2010|location=London}}</ref> bắt giam 80.000 người và tra tấn hàng chục ngàn người.<ref>{{es icon}} [http://www.usip.org/publications/truth-commission-chile-90 English translation] of the [[Rettig Report]]</ref><ref>[http://www.comisiontortura.cl/inicio/index.php 2004 Commission on Torture] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060505023146/http://www.comisiontortura.cl/inicio/index.php|date=5 May 2006}} (dead link)</ref><ref name="latinamericanstudies.org">{{cite web|url=http://www.latinamericanstudies.org/human-rights/false-reports.htm|title=Chile to sue over false reports of Pinochet-era missing|publisher=Latin American Studies|date=30 December 2008|accessdate=10 March 2010}}</ref> Theo chính phủ Chile, số vụ hành quyết và mất tích cưỡng bức là 3.095 người. <ref>[https://www.theguardian.com/world/2016/jul/08/former-chilean-army-chief-juan-emilio-cheyre-charged-1973-activists-killing Former Chilean army chief charged over 1973 killing of activists]. ''The Guardian''. 8 July 2016.</ref>
 
.MộtDư sốluận ngườivà Chiletruyền hiệnthông naychủ đổlưu tráchở nhiệmChile chongày nay chỉ trích Hoa Kỳ trong việc đểhỗ trợ Pinochet lên nắm quyền và thực thi chính sách độc tài, đồng thời cáo buộc hành động can thiệp của Hoa Kỳ vào Chile là một biểu hiện [[đế quốc]]. Tuy vậy Chile đã có sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong những năm Pinochet cầm quyền do áp dụng chính sách của [[Milton Friedman]], khiến một số người đã ca tụng đó là "Phép màu Chile".<ref>{{cite book|last=Angell|first=Alan|title=The Cambridge History of Latin America, Vol. VI, 1930 to the Present. Ed. Leslie Bethell|publisher=Cambridge University Press|year=1991|location=Cambridge; New York|page=368|url= https://books.google.co.uk/books?id=cbhOISlOv3MC|isbn=978-0-521-26652-9}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://insightsur.com/2012/04/23/on-the-miracle-of-chile-and-pinochet/|tiêu đề=On the "Miracle of Chile" and Pinochet|ngày tháng=23 April 2012|nhà xuất bản=}}</ref>. Những chính sách này tạo ra tăng trưởng kinh tế cao, nhưng một số người chỉ trích Pinochet lại cho rằng cho rằng sự bất bình đẳng kinh tế đã gia tăng đáng kể và gán cho những tác động tàn phá của cuộc [[Khủng hoảng năm 1982|khủng hoảng tiền tệ 1982]] đối với nền kinh tế Chile đối với các chính sách này.<ref>{{cite book|last=Angell|first=Alan|title=The Cambridge History of Latin America, Vol. VI, 1930 to the Present. Ed. Leslie Bethell|publisher=Cambridge University Press|year=1991|location=Cambridge; New York|page=318|url=https://books.google.co.uk/books?id=cbhOISlOv3MC|isbn=978-0-521-26652-9}}</ref><ref>{{cite news|last=Leight|first=Jessica|title=Chile: No todo es como parece|publisher=COHA|date=3 January 2005|url=http://www.coha.org/NEW_PRESS_RELEASES/New_Press_Releases_2004/04.100%20the%20one%20in%20Spanish.htm|accessdate=5 May 2008|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081127214558/http://www.coha.org/NEW_PRESS_RELEASES/New_Press_Releases_2004/04.100%20the%20one%20in%20Spanish.htm|archivedate=27 November 2008|df=dmy-all}}</ref> Tài sản của Pinchet đã tăng lên đáng kể trong những năm cầm quyền thông qua hàng chục tài khoản ngân hàng được bí mật nắm giữ ở nước ngoài và một tài sản bất động sản. Sau đó, ông đã bị truy tố vì tham ô, gian lận thuế và vì các khoản hoa hồng có thể đánh vào các giao dịch vũ khí. <ref>{{cite web|url=http://www.sbs.com.au/news/article/2004/07/21/pinochet-charged-corruption|title=Pinochet charged with corruption|publisher=}}</ref>
 
Sau khi thôi chức nguyên thủ vào năm 1990, Pinochet tiếp tục đóng vai trò là Tổng chỉ huy của quân đội Chile cho đến ngày 10/3/1998, khi ông nghỉ hưu và trở thành một thượng nghị sĩ suốt đời và được miễn trách nhiệm hình sự, phù hợp với Hiến pháp năm 1980 do chính ông tạo ra. Tuy nhiên, Pinochet đã bị bắt giữ bởi áp lực quốc tế vào ngày 10 tháng 10 năm 1998 liên quan đến nhiều vi phạm nhân quyền. Tuy nhiên do sức khỏe yếu, ông được ra tù và quản thúc tại gia từ năm 2000, và qua đời năm 2004. Khoảng 300 cáo buộc ở Chilê tố cáo Pinochet vi phạm nhân quyền, trốn thuế và tham ô trong thời gian cai trị của ông ta.<ref>{{Cite news|last=Chang|first=Jack|author2=Yulkowski, Lisa|title=Vocal minority praises Pinochet at his funeral|newspaper=Bradenton Herald|date=13 December 2006|url=http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-28896708_ITM|accessdate=13 April 2009}}</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Chủ_nghĩa_đế_quốc”