Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Càn Long”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 53:
'''Thanh Cao Tông''' ([[chữ Hán]]: 清高宗, [[25 tháng 9]] năm [[1711]] – [[7 tháng 2]] năm [[1799]]), Mãn hiệu '''Abkai Wehiyehe Huwangdi''', Hãn hiệu Mông Cổ '''Tengerig Tetgech Khan''' (腾格里特古格奇汗; Đằng Cách Lý Đặc Cổ Cách Kỳ hãn), [[Tây Tạng]] tôn vị '''Văn Thù Hoàng đế''' (文殊皇帝), là [[Hoàng đế]] thứ sáu của [[Nhà Thanh]], và là Hoàng đế Mãn Thanh thứ tư sau khi [[Chiến tranh Minh-Thanh|nhập quan]]. Trong thời gian trị vì của mình, ông chỉ dùng [[niên hiệu]] '''Càn Long''' (乾隆), nên còn gọi là '''Càn Long Đế''' (乾隆帝).
 
Là vị Hoàng đế có tuổi thọ lớn nhất trong [[lịch sử Trung Quốc]], thời kỳ trị vì của Càn Long Hoàng đế kéo dài hơn 60 năm; từ [[11 tháng 10]] năm [[1736]] đến [[1 tháng 9]] năm [[1795]]; và là thời cực thịnh về [[kinh tế]] cũng như [[quân sự]] của Đại Thanh. Vào thời này, lãnh thổ nước Thanh kéo dài đến Châu thổ [[sông Ili|sông Y Lê]] và [[Tân Cương]], lãnh thổ [[Trung Quốc]] mở rộng đến tối đa: khoảng 14.000.000 km², so với 9.600.000 km² hiện tại.
 
Ông học theo cách thức cai trị của ông nội mình là [[Thanh Thánh Tổ]] Khang Hi, người mà ông rất ngưỡng mộ. Khi còn trẻ, Càn Long đã khiến Khang Hi ngạc nhiên về rất nhiều lĩnh vực, nhất là về văn học nghệ thuật. Khang Hi đã cho rằng Càn Long có thể sẽ xứng đáng trở thành hoàng đế kế vị sau [[Ung Chính]]. Lúc lên ngôi, Càn Long có mở một số cuộc viễn chinh với kết quả lẫn lộn, ông cũng thu nạp nhiều phi tần, tuần du các nơi, kết nạp lộng thần [[tham nhũng]] là [[Hòa Thân]].
Dòng 100:
Càn Long được đánh giá là một nhà quân sự tài ba. Ngay sau khi lên ngôi, ông đã cho quân đàn áp [[Cuộc khởi nghĩa của người Miêu (1735-1736|cuộc khởi nghĩa của người Miêu vào năm 1735-1736]]. Những chiến dịch sau đó của ông đã làm mở rộng đáng kể lãnh thổ [[Nhà Thanh]]. Sự thành công này một phần cậy nhờ vào sức mạnh quân sự, phần còn lại là sự chia rẽ và ngày một suy yếu của những dân tộc [[Nội Á]].
 
Dưới thời Càn Long, [[Hãn quốc Chuẩn Cát Nhĩ]] đặt dưới sự cai trị của [[Nhà Thanh]]; sau đó nó đã đổi tên thành [[Tân Cương]]; trong khi đó, ở phía Tây, vùng Nội Mông là một đơn vị đồn trú của quân đội Nhà Thanh. Sự sáp nhập Tân Cương vào trong lãnh thổ Nhà Thanh là kết quả của các chiến thắng quân sự và sự sụp đổ của Hãn Quốc Chuẩn Cát Nhĩ, một liên minh giữa các bộ tộc Tây Mông Cổ. Theo học giả Ngụy Viên (đời Nhà Thanh), 40% trong tổng số 600,000 người Chuẩn Cát Nhĩ đã chết do [[bệnh đậu mùa]], 20% phải di dân đến các khu vực của tộc [[người [[Nga]], người [[Kazash]]Kazakh, 30% bị quân đội Nhànhà Thanh tiêu diệt.<ref>{{Harvnb|Clarke|2004|p=37}}.</ref> Còn sử gia [[Peter Perdue]] cho rằng sự suy giảm dân số của người Chuẩn Cát Nhĩ là kết quả của chính sách diệt chủng triệt để của Càn Long.<ref name="Perdue">{{Harvnb|Perdue|2005|p=287}}.</ref>
 
Cuộc diệt chủng của hãn quốc Chuẩn Cát Nhĩ đã được so sánh với chiến dịch [[Thập toàn Võ công]] vào năm 1776, cũng xảy ra trong thời của Càn Long. Khi quân chiến thắng trở về Bắc Kinh, một bài thánh ca được hát để tôn vinh họ. Một phiên bản [[tiếng Mãn Châu]] của bài thánh ca được ghi lại bởi [[Dòng Tên]] Amoit và gửi đến [[Paris]]. Nhà Thanh đã thuê [[Triệu Dực]] và Jiang Yongzhi tại Sở Lưu trữ Quân sự, với tư cách là thành viên của [[Hàn Lâm Viện]], để biên soạn các tác phẩm về chiến dịch này, như Chiến lược bình định Chuẩn Cát Nhĩ (Pingding Zhunge'er fanglue). Những bài thơ tôn vinh cuộc chinh phục nhà Thanh được viết bởi Triệu Dực, người đã viết phong cách Yanpu trong "phong cách ghi chép", nơi mà các khoản chi tiêu quân sự của triều đại Càn Long được ghi lại. Càn Long đã được ca ngợi là nguồn gốc của "hòa bình và thịnh vượng của thế kỷ 18" theo mô tả của Triệu Dực.
 
Các phiến quân Khalkha của Mông Cổ dưới trướng hoàng tử Chingünjav đã lập mưu cùng với khả hãn Chuẩn Cát Nhĩ Amursana và lãnh đạo một cuộc nổi dậy chống lại đế quốc Thanh cùng thời với Chuẩn Cát Nhĩ. Quân đội nhà Thanh đã đàn áp cuộc nổi dậy và [[hành quyết]] Chingünjav cũng như cả gia đình ông ta.
 
Suốt thời gian này đã tiếp tục diễn ra sự can thiệp của người Mông Cổ vào [[Tây Tạng]]; ở chiều ngược lại đó là sự thâm nhập của [[Phật giáo Tây Tạng]] vào [[Mông Cổ]]. Sau [[cuộc bạo loạn ở [[Llasa]] vào năm [[1750]], Càn Long đã trao quyền trị vì Tây Tạng cho [[Đà Lai Lạt Ma]] nhưng song song đó, lại đặt nó dưới sự giám sát của các quan Đại thần và quân đội Nhà Thanh đồn trú tại đây nhằm bảo vệ chủ quyền của [[Trung Hoa]]. Ở những mặt trận xa hơn, ông đã thu phục được [[người Nepal]], [[người Gukhas]]. Năm [[1791]], Gurkha (nay là [[Nepal]]) xâm chiếm [[Tây Tạng]]. chúngChúng đi tới đâu là cướp của giết người tới đó, khiến nhân dân Tây Tạng lâm vào cảnh đau thương, khốn đốn. Càn Long lập tức phái Phúc Khang An và Hải Lan Sát dẫn quân đến nghênh chiến. Quân Thanh nhanh chóng đánh đuổi được quân Gurkha ra khỏi Tây Tạng. Quân Gurkha phái sứ giả tới cầu hòa, cam kết sẽ không bao giờ xâm phạm Tây Tạng nữa, và trả lại số vàng bạc châu báu cướp được, Càn Long đã chấp nhận điều kiện ngừng chiến này của Gurkha. Sau việc này, Càn Long cảm thấy chính phủ Tây Tạng đã quá thối nát, không thể chống đỡ nổi sự tấn công của quân xâm lược, vậy nên đã phái Phúc Khang An soạn thảo điều lệ giải quyết vấn đề nan giải của Tây Tạng, đây chính là "Khâm định Tây Tạng chương trình" nổi tiếng trong lịch sử.
 
Ngoài ra, Càn Long cũng đã có âm mưu thôn tính [[Burma]] nhưng cuối cùng đã thất bại hoàn toàn trong cuộc [[chiến tranh Thanh-Miến]]. Ban đầu ông tin rằng sẽ giành được chiến thắng dễ dàng, và chỉ gửi quân đội ở tỉnh [[Vân Nam]], giáp biên giới [[Miến Điện]]. Cuộc xâm lược của nhà Thanh bắt đầu khi phần lớn lực lượng Miến Điện được triển khai trong cuộc xâm lược mới nhất của họ đối với [[Vương quốc Ayutthaya]] của [[Xiêm]]. Tuy nhiên, quân đội Miến Điện đã đánh bại hai cuộc xâm lược đầu tiên vào năm 1765–66 và 1766–67 tại khu vực biên giới. Cuộc xung đột khu vực hiện đang leo thang đến một cuộc chiến tranh lớn liên quan đến diễn tập quân sự trên toàn quốc ở cả hai quốc gia. Cuộc xâm lược thứ ba (1767–1768) do quân Bát Kỳ tinh nhuệ thực hiện gần như thành công khi đã tiến sâu vào địa phận Miến Điện trong vòng vài ngày diễu hành từ kinh đô nước này, [[Inwa]]. Tuy nhiên, lực lượng từ miền Bắc Trung Quốc này lại không thể thích nghi nổi với khí hậu nhiệt đới không quen thuộc và các bệnh dịch đặc hữu gây chết người", và phải rút quân về nước với những tổn thất nặng nề. Sau cuộc gọi cận kề, Vua [[Hsinbyushin]] đã tái bố trí quân đội của mình từ Xiêm sang đối phó với Trung Quốc. Cuộc xâm lược thứ tư và lớn nhất đã bị sa lầy ở biên giới. Khi lực lượng nhà Thanh bị bao vây hoàn toàn, một thỏa thuận ngừng bắn đã được thực hiện giữa các chỉ huy chiến trường của hai bên vào tháng 12 năm 1769. Lực lượng nhà Thanh giữ một đội hình quân sự hạng nặng ở khu vực biên giới Vân Nam trong khoảng một thập kỷ để cố gắng tiến hành một cuộc chiến khác trong khi áp đặt lệnh cấm buôn bán liên biên giới trong hai thập kỷ. Khi Miến Điện và Trung Quốc nối lại mối quan hệ ngoại giao vào năm 1790, chính quyền nhà Thanh đã đơn phương xem hành động này là sự phục tùng của Miến Điện, và tuyên bố chiến thắng.
Dòng 127:
 
===Bản sắc chính trị Trung Quốc và chính sách biên cương===
Hoàng đế Càn Long và những người tiền nhiệm của ông, kể từ Hoàng đế [[Thuận Trị]], đã xác định Trung Quốc và Đế quốc Thanh là như nhau, và trong các hiệp ước và các tài liệu ngoại giao, Đế quốc Thanh gọi đó là "Trung Quốc". Hoàng đế Càn Long đã bác bỏ những ý kiến ​​trước đó rằng chỉ [[người Hán]] mới có thể là người Trung Quốc và chỉ có đất Hán mới có thể được coi là một phần của Trung Quốc, vì vậy ông đã định nghĩa lại Trung Quốc là đa sắc tộc, nói rằng vào năm [[1755]], "tồn tại quan điểm về Trung Quốc (zhongxia), theo mà những người không phải người Hán không thể trở thành chủ thể của Trung Quốc và đất đai của họ không thể hòa nhập vào lãnh thổ Trung Quốc. Điều này không thể hiện sự hiểu biết về triều đại của chúng ta về Trung Quốc, mà thay vào đó là các triều đại Hán, Đường, Tống và Minh trước đó. "
 
Hoàng đế Càn Long bác bỏ quan điểm của các quan chức Hán, người nói rằng [[Tân Cương]] không phải là một phần của Trung Quốc và ông không nên chinh phục nó, đưa ra quan điểm rằng Trung Quốc là đa sắc tộc và không chỉ đề cập đến người Hán. Hoàng đế Càn Long đã so sánh thành tích của mình với thành tích của [[nhà Hán]] và [[nhà Đường]] khi viễn chinh vào [[Trung Á]].
Dòng 138:
[[File:The Qianlong Emperor Viewing Paintings.jpg|thumb|''Càn Long đang xem tranh'']]
[[File:Festive robe with dragons, clouds, waves and mountains.jpg|thumb|Áo choàng lễ hội với rồng, mây, sóng và núi]]
Càn Long, giống như người tiền nhiệm của ông, đã coi trọng vai trò văn hóa của ông. Trước hết, ông đã cố gắng để bảo tồn di sản [[Mãn Châu]], mà ông đã xem như là nền tảng của tính cách đạo đức của [[người Mãn Châu]] và do đó là sức mạnh của triều đại. Ông ra lệnh biên soạn các phả hệ ngôn ngữ Mãn Châu, lịch sử, và các cẩm nang nghi lễ và vào năm [[1747]] đã bí mật ra lệnh biên soạn Bộ luật Shaman, được xuất bản sau trong ''Siku Quanshu''. Ông tiếp tục củng cố các yêu sách văn hóa và tôn giáo của các triều đại ở [[Trung Á]] bằng cách đặt một bản sao của [[cung điện Potala]], một ngôi đền [[Tây Tạng]], được xây dựng trên nền tảng của cung điện mùa hè hoàng gia ở [[Thừa Đức]]. Để trình bày bản thân với [[người Tây Tạng]] và [[người Mông Cổ]] trong [[Phật giáo]] hơn là trong các thuật ngữ [[Nho giáo]], ông đã đưa một bức tranh ''thangka'', hay thiêng liêng, mô tả ông là [[văn-thù-sư-lợi]], [[Bồ Tát]] của trí tuệ.
 
Càn Long là một người bảo trợ chính và là "người bảo quản và phục chế" quan trọng của văn hóa Nho giáo. Ông đã có một sự thèm ăn vô độ để thu thập, và có được nhiều "bộ sưu tập tư nhân vĩ đại" của Trung Quốc bằng bất kỳ phương tiện nào cần thiết, và "tích trữ lại kho báu của họ vào bộ sưu tập hoàng gia." Càn Long, nhiều hơn bất kỳ hoàng đế Mãn Châu nào khác, đã yêu mến bộ sưu tập hoàng gia với sự chú ý và nỗ lực của mình::
Dòng 213:
 
===Hậu duệ của Hoàng tộc nhà Minh===
Năm [[1725]], Hoàng đế Yongzheng ban tặng một tước hiệu di sản cho một hậu duệ của Chu Zhilian, một hậu duệ của hoàng tộc triều đại nhà Minh. Chu cũng được chính quyền nhà Thanh trả tiền để thực hiện các nghi lễ tại lăng mộ nhà Minh và đưa Biểu ngữ trắng đồng bằng của Trung Quốc vào Tám biểu ngữ. Zhu đã được truy tặng danh hiệu "Hầu tước ân sủng mở rộng" vào năm 1750, và danh hiệu này đã được truyền lại cho 12 thế hệ trong gia đình ông cho đến cuối triều đại nhà Thanh.
 
===Hệ thống biểu ngữ===
Dòng 240:
 
Vì Hòa Thân là quan lại có quyền hành cao nhất và được Càn Long ưa chuộng nhất vào thời điểm đó, việc quản trị đất nước bị bỏ lại trong tay ông ta, trong khi Hoàng đế sống hưởng lạc với những thú vui như nghệ thuật, xa hoa và văn học. Khi Hòa Thân sau này bị con của Càn Long là vua [[Gia Khánh]] thanh trừng, chính quyền nhà Thanh phát hiện ra rằng tài sản cá nhân của Hòa Thân vượt quá ngân quỹ cạn kiệt của Đế quốc, lên tới 900 triệu bạc, tổng cộng 12 năm thặng dư của kho bạc của triều đình nhà Thanh.
 
Những câu chuyện về sáu chuyến tuần du của Càn Long tới [[miền nam Trung Quốc]] được ngụy trang như một thường dân đã là một chủ đề phổ biến trong nhiều thế hệ. Tổng cộng, ông đã viếng thăm miền nam Trung Quốc sáu lần - cùng số lần với ông nội của mình, Hoàng đế Khang Hi.
 
Càn Long bắt đầu thời gian làm vua với khoảng 33,95 triệu đồng bạc trong kho bạc. Vào thời điểm trị vì, khoảng năm 1775, ngay cả khi cắt giảm thuế, thặng dư kho bạc vẫn đạt 73,9 triệu lượng bạc, một kỷ lục chưa từng có tính từ những người tiền nhiệm của ông, các Hoàng đế Khang Hi và Ung Chính, cả hai đều đã thực hiện các chính sách cắt giảm thuế đáng kể.
Hàng 249 ⟶ 251:
[[File:JosephMarieAmiot.JPG|thumb|Người Pháp theo [[Dòng Tên]] Joseph-Marie Amiot (1718-1793) là người phiên dịch chính thức các ngôn ngữ phương Tây cho Hoàng đế Càn Long.]]
[[File:Houckgeest.JPG|thumb|Hình minh họa mô tả phái đoàn châu Âu cuối cùng được tiếp nhận tại triều đình của Hoàng đế Càn Long năm 1795 - Isaac Titsingh (ngồi với chiếc mũ, ngoài cùng bên trái) và Andreas Everardus van Braam Houckgeest (ngồi không đội mũ)]]
Vào giữa thế kỷ 18, các cường quốc châu Âu bắt đầu gây áp lực đối với nhà Thanh cho sự gia tăng trong thương mại nước ngoài đang phát triển và các tiền đồn trên bờ biển Trung Quốc, yêu cầu mà vị hoàng đế Càn Long già nua luôn khước từ. Năm [[1793]], Vua [[George III của Liên hiệp Anh và Ireland]] đã phái một phái đoàn sứ giả quy mô lớn đến để trình bày trực tiếp các yêu cầu của họ trực tiếp với hoàng đế ở Bắc Kinh, đứng đầu là [[George Macartney]], một trong những nhà ngoại giao dày dạn kinh nghiệm nhất của Anh. [[Người Anh]] đã gửi một mẫu hàng hóa thương mại mà họ dự định bán ở Trung Quốc; điều này đã bị hiểu sai là cống phẩm được coi là có chất lượng thấp.
 
Các nhà sử học ở Trung Quốc và nước ngoài từ lâu đã trình bày về sự thất bại của sứ mệnh đạt được mục tiêu của mình như là một biểuminh tượngchứng củacho sự từ chối thay đổi và không có khả năng hiện đại hóa của Trung Quốc. Họ giải thích sự từ chối đầu tiên trên thực tế là sự tương tác với các vương quốc nước ngoài chỉ giới hạn ở các quốc gia phụ lưu lân cận. Hơn nữa, thế giới quan của hai bên không tương thích, Trung Quốc giữ niềm tin cố thủ rằng Trung Quốc là "vương quốc trung tâm". Tuy nhiên, sau khi xuất bản vào những năm 1990 của một loạt các tài liệu lưu trữ đầy đủ hơn về chuyến thăm, những tuyên bố này đã bị thách thức. Một số người khẳng định rằng sự tự trị và hiện đại hóa thành công ngày nay của Trung Quốc đã đưa các hành động của Hoàng đế Càn Long sang một khía cạnh mới. Một nhà sử học đã tóm tắt quan điểm mới được sửa đổi bằng cách mô tả hoàng đế và triều đình của ông là "nhà điều hành chính trị rõ ràng thông minh và có thẩm quyền". Họ đã hành động trong các yêu sách chính thức của nhà Thanh về tuyên bố cai trị toàn cầu, nhưng cũng chỉ đơn giản là phản ứng thận trọng bằng cách xoa dịu người Anh bằng những lời hứa không xác định để tránh xung đột quân sự và mất giao dịch thương mại.
 
Macartney được cho phép đến yết kiến với Hoàng đế Càn Long trong hai ngày, lần thứ hai trùng với sinh nhật lần thứ 82 của hoàng đế. Tiếp tục có cuộc tranh luận về bản chất của cuộc triều kiến này và mức độ của các nghi lễ đã được thực hiện. Macartney viết rằng ông đã chống lại yêu cầu của nhà Thanh về việc các đại sứ thương mại Anh phải quỳ xuống và thựcthể hiện sự thi lễ (cúi đầu chạm đất) trước mặt Càn Long và cuộc tranh luận vẫn tiếp tục như những gì đã xảy ra, những ý kiến ​​khác nhau được ghi lại bởi các triều thần nhà Thanh và các đạisứ biểugiả Anh.
 
Càn Long đã gửi cho Macartney một bức thư cho nhà vua Anh nêu rõ lý do rằng ông sẽ không chấp nhận yêu cầu của Macartney:
 
<blockquote><poem>Hôm qua, sứ giả của ngươi đã kiến ​​nghị các thượng thư của ta để tưởngtrình niệmbày tôivới ta về vấn đề thương mại của ngàingươi với Trung Quốc, nhưng đề xuất của ngươi không phù hợp với chính sách [[triều đại]] của ta và không thể dễ dãi thông qua. Cho đến nay, tất cả các quốc gia châu Âu, bao gồm cả thương nhân [[man di]] của đất nước ngươi, đã thực hiện giao dịch với Đế chế [[Thiên hạ]] của chúng ta tại Quảng Đông. Điều đó đã là thủ tục trong nhiều năm, mặc dù Đế chế Thiên hạ của chúng ta sở hữu tất cả mọi thứ trong sự phong phú và không thiếu thứ gì trong biên giới riêng của mình.
 
Yêu cầu của ngươi về một hòn đảo nhỏ gần [[Chu San]], nơi thương nhân của ngươi có thể cư trú và hàng hóa được nhập kho, xuất phát từ mong muốn phát triển thương mại của ngươi ... Hơn nữa, nước Anh không phải là vùng đất man di duy nhất muốn thiết lập ... buôn bán với Đế chế của chúng ta: giả sử rằng các quốc gia khác đều bắt chước ví dụ xấu xa của ngươi và cầu xin ta trình bày cho bọn chúng tất cả mọi thứ với một địa điểm cho mục đích giao dịch, làm thế nào ta có thể tuân thủ? Đây cũng là một sự vi phạm trắng trợn đối với việc sử dụng Đếđế chế của ta và không thể xem nhẹ được.
 
Cho đến nay, các thương nhân man di ở châu Âu đã có một địa phương xác định được giao cho chúng tại [[Ma Cao]] để cư trú và buôn bán, và đã bị cấm lấn chiếm một inch vượt quá giới hạn được giao cho địa phương đó .... Nếu những hạn chế này được rút lại, chắc chắn sẽ xảy ra xích mích xảy ra giữa người Trung Quốc và đối tượng man di của ngươi ...
 
Về việc tôn thờ [[Giê-su|Thiên Chúa]] của quốc gia các ngươi, đó là tôn giáo giống như các quốc gia châu Âu khác. Ngay từ khi bắt đầu lịch sử, các Hoàng đế hiền triết và các nhà cai trị khôn ngoan đã ban cho Trung Quốc một [[triết học Trung Quốc|hệ thống đạo đức]] và khắc sâu trong một bộ luật, từ thời xa xưa đã được các đối tượng của ta quan sát là một tôn giáo tiêu chuẩn. Không có khao khát gì sau các học thuyết không chính thống. Ngay cả các quan chức châu Âu (truyền giáo) ở kinh đô của ta cũng bị cấm tổ chức giao tiếp với các đối tượng Trung Quốc ...<ref name=":0" /></poem></blockquote>
 
Bức thư được lưu giữ trong kho lưu trữ nhưng phần lớn không được công chúng biết đến cho đến năm 1914.
 
Sự hoài nghi của Hoàng đế Càn Long đối với [[Đế quốc Anh]] sau này sẽ chứng tỏ tiên tri. Sau khi Vương quốc Anh bắt đầu nhập khẩu trà Trung Quốc, cán cân thương mại không còn ủng hộ Anh, và đế chế đã đưa ra chiến lược buộc Trung Quốc trở thành một thị trường cho một hàng hóa mà các thương nhân Anh có thể bán vì chính sách thương mại của nhà Thanh chỉ cho phép các thương nhân của họ chấp nhận bạc như thanh toán cho xuất khẩu chè. Các thương nhân người Anh sẽ chịu trách nhiệm buôn lậu một lượng lớn thuốc phiện cho miền nam Trung Quốc, gây ra một cuộc khủng hoảng nghiện [[thuốc phiện]] trên toàn quốc gia và dẫn đến hai cuộc [[chiến tranh Nha phiến]] sau này.
 
===Sứ giả Titsingh===
Hàng 274 ⟶ 276:
Đại diện cho lợi ích của [[Công ty Đông Ấn Hà Lan]], Isaac Titsingh đã đến Bắc Kinh vào năm 1794-95 để tham dự lễ kỷ niệm 60 năm trị vì của Hoàng đế Càn Long. Phái đoàn Titsingh cũng bao gồm Andreas Everardus van Braam Houckgeest, người Mỹ gốc Hà Lan, có mô tả chi tiết về đại sứ này trước triều đình nhà Thanh ngay sau khi được công bố tại Hoa Kỳ và Châu Âu. Dịch giả người Pháp của Titsingh, Chrétien-Louis-Joseph de Guignes, đã xuất bản nguồn riêng của mình về nhiệm vụ của Titsingh năm 1808. ''Voyage a Pékin, Manille et l'Ile de France'' cung cấp một quan điểm thay thế và một phản biện hữu ích cho các báo cáo khác đang được lưu hành. Titsingh đã chết trước khi anh có thể xuất bản phiên bản sự kiện của mình.
 
Trái ngược với Macartney, Isaac Titsingh, sứ giả Hà Lan và [[Công ty Đông Ấn Hà Lan]] năm 1795 đã không từ chối thi lễ trước mắt hoàng đế. Nhưng trong năm sau khi từ chối thi lễ giống Mccartney, Titsingh và các đồng nghiệp của ông đã bị Trung Quốc phản đối nhiều vì những gì được hiểu là dường như là phải tuân thủ nghi thức của triều đình thông thường.
 
==Qua đời==
Vào tháng 10 năm [[1795]], Càn Long chính thức thông báo rằng vào mùa xuân năm sau, ông sẽ tự nguyện thoái vị ngai vàng và chuyển ngai vàng cho con trai mình. Người ta nói rằng Càn Long đã thực hiện một lời hứa trong năm của ông còn tại vị là sẽ không ở ngôi lâu hơn ông nội của ông, Hoàng đế Khang Hi, người đã ở trên ngai vàng đến 61 năm.
 
Hoàng đế Càn Long đã chính thức thoái vị ở tuổi 85, vào năm thứ 60 ở triều đại của ông, trao lại ngôi vua cho con trai thứ 15 của ông là Vĩnh Diễm, tức vua [[Gia Khánh]], vào năm 1795. Trong bốn năm tiếp theo, ông giữ danh hiệu "Thái Thượng hoàng" (太上皇), mặc dù trên thực tế ông tiếp tục nắm giữ quyền lực và Gia Khánh chỉ có vai trò biểu tượng. Ông không bao giờ chuyển đến các phòng hưu trí của mình trong khu vườn Càn Long. Ông mất vào tháng 2 năm [[1799]] ở tuổi 87.
 
== Thân thế tranh luận ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Càn_Long”