Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lê Thái Tổ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Sửa lỗi chính tả
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 54:
'''Lê Thái Tổ''' ([[chữ Hán]]: 黎太祖 [[10 tháng 9]], [[1385]]<ref>Theo [[Đại Việt thông sử]] của [[Lê Quý Đôn]] thì Lê Lợi thọ 49 tuổi. Lê Lợi sinh năm [[Ất Sửu]] ([[1385]]), mất năm [[Quý Sửu]] ([[1433]]) thọ 49 tuổi, như ''Đại Việt Thông Sử'' ghi là đúng</ref> &ndash; [[5 tháng 10]], [[1433]]) tên thật là '''Lê Lợi''' (黎利), là một nhà lãnh đạo quân sự, người đã thành lập một đội quân người Việt và lãnh đạo đội quân này chiến đấu chống lại sự chiếm đóng của quân đội [[nhà Minh]] ([[Trung Quốc]]) từ năm [[1418]] cho đến lúc đánh đuổi hoàn toàn quân Minh ra khỏi Đại Việt vào năm [[1428]]. Ông cũng thành công với các chiến dịch quân sự đánh dẹp các tù trưởng ở biên giới phía Bắc [[Đại Việt]] và quân đội [[Ai Lao]]. Ông là Vua của nước [[Đại Việt]] từ năm [[1428]] cho tới năm [[1433]]. Lê Lợi có vai trò đặc biệt quan trọng với [[Đại Việt]] trong khoảng thời gian từ năm [[1418]] tới năm [[1433]] khi lãnh đạo người dân [[Đại Việt]] đánh bại quân đội xâm lược nhà Minh, sau đó xây dựng và tái thiết lại một đất nước điêu tàn khi bị quân đội nhà Minh phá hủy mọi thứ từ trước đó. Ông được coi là vị vua huyền thoại của Đại Việt với tài năng quân sự, khả năng cai trị và lòng nhân ái đối với cả kẻ thù.<ref>Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà Xuất bản Thời đại, 2013, tr. 536, 537.</ref><ref>Suy nghĩ về 20 năm, Một chớp mắt của lịch sử đầu thế kỉ 15, Tác giả Nguyễn Diên Niên, Nhà Xuất bản Tri thức, 2013, tr. 48.</ref>
 
Gia BảoLợi sinh ra trong một gia đình giàu có, có hàng nghìn tôi tớ ở [[Thanh Hóa]], trưởng thành trong thời kỳ [[Nhà Minh]] [[Bắc thuộc lần 4|đô hộ nước Việt]]. Thời bấy giờ có nhiều cuộc khởi nghĩa của người Việt nổ ra chống lại quân Minh nhưng đều thất bại. Năm [[1418]], Lê Gia BảoLợi tổ chức cuộc [[khởi nghĩa Lam Sơn]] với lực lượng ban đầu khoảng vài nghìn người. Thời gian ban đầu ông hoạt động ở vùng thượng du [[Thanh Hóa]], quân Minh đã huy động lực lượng tới hàng vạn quân để đàn áp, nhưng bằng cách hoặc trốn tránh hoặc sử dụng chiến thuật phục kích hoặc hòa hoãn, nghĩa quân Lam Sơn đã lớn mạnh dần lên. 5 năm sau ([[1424]]), Lê Lợi quyết định đánh vào [[Nghệ An]], [[Thuận Hóa]], liên tục thắng trận rồi trở ra giải phóng [[Thanh Hóa]]. Tới năm [[1426]], quân Lam Sơn đã làm chủ từ Thanh Hóa tới Thuận Hóa, quân Minh chỉ còn co cụm trong các thành Nghệ An, Thuận Hóa và Thanh Hóa.
 
Năm [[1426]], ông cử 3 đạo quân tiến ra Bắc, trong khi [[nhà Minh]] cử một lực lượng lớn do [[Vương Thông]] chỉ huy sang tiếp viện. Hai cánh quân của Lê Lợi kết hợp với nhau, đánh bại quân Minh ở [[trận Tốt Động – Chúc Động]], ép Vương Thông lui vào [[Đông Quan]] cố thủ. Nghe tin, Lê Lợi lập tức mang đại quân ra Bắc, tổ chức lại quân đội, phân chia hành chính, ban hành các đạo dụ răn quân lính và nhân dân,... lập thế trận bao vây quân Minh. Nhà Minh lại tiếp tục sai các tướng [[Liễu Thăng]], [[Mộc Thạnh]] mang quân sang tiếp viện, Lê Lợi sai quân ngăn chặn và đánh bại hoàn toàn hai đạo quân tiếp viện này. [[Vương Thông]] cùng đường phải xin hòa với quân Lam Sơn khi chưa được sự cho phép của triều đình Minh. Bất chấp sự phản đối của tướng lĩnh và dân chúng, Lê Lợi không những cho phép quân Minh được rút lui an toàn mà còn chu cấp vật tư như thuyền bè, tu sửa đường sá,... cho họ. Đến ngày [[17 tháng 12]] năm [[1427]] (âm lịch) quân Minh chính thức về nước, Lê Lợi sai [[Nguyễn Trãi]] thay mình làm bài [[Bình Ngô đại cáo]] bá cáo cho thiên hạ biết về việc quân Minh đã giảng hòa, rút quân về nước, Nam Bắc thôi việc binh đao, thiên hạ đại định.