Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Người Mỹ gốc México”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
||
Dòng 1:
{{Infobox ethnic group
| group = Người Mỹ gốc México<br>{{native name|en|Mexican Americans}}<br>{{native name|es|Mexicano-americanos}}
|image = Seattle - Fiestas Patrias Parade 2008 - horses 04.jpg
| pop = '''36.668.018'''<br>{{small|11,3% dân số của Mỹ, 2017}}<ref name=AmericanCommunitySurvey>[https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_17_1YR_B03001&prodType=table US Census Bureau 2017 American Community Survey B03001 1-Year Estimates HISPANIC OR LATINO ORIGIN BY SPECIFIC ORIGIN] retrieved September 17, 2018.</ref>
| flag =
| regions = {{hlist|[[California]]|[[Nevada]]|[[Arizona]]|[[New Mexico]]|[[Colorado]]|[[Texas]]|vùng [[Vùng đô thị Chicago|Chicago]]}} cũng có dân số mới nổi ở {{hlist|[[Đông Nam Hoa Kỳ|Đông Nam]]|[[Thượng Trung Tây]]|[[Đông Bắc Hoa Kỳ|Đông Bắc]]}}
| languages = {{hlist|[[Tiếng Tây Ban Nha México|Tiếng Tây Ban Nha]]|[[Tiếng Anh Mỹ|Tiếng Anh]]|ngôn ngữ bản địa ở México}}
| religions = Chủ yếu là [[Giáo hội Công giáo Rôma|Công giáo Rôma]]; thiểu số [[Kháng Cách|Tin lành]], [[Tôn giáo Aztec]], [[Không tôn giáo|Phi tôn giáo]]
}}
'''Người Mỹ gốc México''' ({{lang-en|Mexican Americans}}, {{lang-es|Méxicoamericanos}} hoặc {{lang|es|estadounidenses de origen mexicano}}) là những công dân Mỹ gốc [[México]] toàn phần hoặc một phần.<ref name=AmericanCommunitySurvey /> Tính đến tháng 7 năm 2016, người Mỹ gốc México chiếm 11,2% [[dân số Hoa Kỳ]], với 36,3 triệu cư dân Hoa Kỳ được xác định là tổ tiên toàn bộ hoặc một phần từ [[người México]]. Tính đến tháng 7 năm 2016, người Mỹ gốc México chiếm 63,2% tổng số [[Người Mỹ gốc Tây Ban Nha và Latinh|người gốc Tây Ban Nha và người Mỹ gốc Latinh]] ở Hoa Kỳ.<ref name=AmericanCommunitySurvey /> Nhiều người Mỹ gốc México sống ở vùng Tây Nam nước Mỹ; hơn 60% người Mỹ gốc México cư trú tại tiểu bang [[California]] và [[Texas]]. Tính đến năm 2016, người México chiếm 53% tổng số phần trăm dân số Latinh sinh ra ở nước ngoài. Người México cũng là dân số sinh ra ở nước ngoài lớn nhất, chiếm 27% tổng dân số sinh ra ở nước ngoài. Trong số 11 triệu người nhập cư trái phép sống ở Hoa Kỳ, 56% là từ México.
Hoa Kỳ là nơi có cộng đồng México lớn thứ hai trên thế giới, chỉ đứng sau México và chiếm hơn 24% dân số gốc México. Các bộ tộc người Mỹ gốc México di sản bản địa đã ở trong nước ít nhất 15.000 năm và lịch sử México [[Mestizo]] kéo dài hơn 400 năm, kể từ năm 1598 thành lập [[Tân Tây Ban Nha|Tân Tây Ban Nha México]]. Đối tượng Tây Ban Nha của [[Tây Ban Nha]] là một phần của [[Tân Tây Ban Nha]] vào năm 1848 thông qua [[Hiệp ước Guadelupe Hidalgo]] kết thúc [[Chiến tranh Hoa Kỳ-México|Chiến tranh Mỹ- México]].
Mặc dù phần lớn người gốc Mỹ gốc México được chính phủ coi là công dân [[người Mỹ da trắng|da trắng]], họ đã phải đối mặt và tiếp tục đối mặt với sự phân biệt đối xử theo hình thức [[tình cảm chống México]] và [[Bài Tây Ban Nha]], trước đây bắt nguồn từ ý tưởng rằng người México quá "Da Đỏ" để trở thành công dân;<ref name=ManifestDestinies/> [[Người Mỹ bản địa]] México, chẳng hạn như [[Pueblo]], đã không được cấp quốc tịch cho đến những năm 1920. Mặc dù có sự đảm bảo ngược lại, quyền sở hữu của các công dân [[México]] trước đây thường không được Mỹ tôn trọng theo những sửa đổi và giải thích Hiệp ước.<ref>U.S. Congress. Recommendation of the Public Land Commission for Legislation as to Private Land Claims, 46th Congress, 2nd Session, 1880, House Executive Document 46, pp. 1116–17.</ref><ref>Mexicanos: A history of Mexicans in the United States. Manuel G. Gonzales, Indiana University Press P.86-87 {{ISBN|0-253-33520-5}}</ref><ref>The U.S.-Mexico Border: The Treaty of Guadalupe Hidalgo, John C. Davenport, P.48, {{ISBN|0-7910-7833-7}}</ref> Di cư quy mô lớn liên tục, đặc biệt là sau năm 1910. [[Cách mạng México]], thêm vào dân số ban đầu này. Trong thời kỳ Đại suy thoái, người Mỹ gốc México đã bị vướng vào và phải chịu một chiến dịch tẩy chay dân tộc về trục xuất hàng loạt, ảnh hưởng đến khoảng 500.000 đến hai triệu người.<ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Byza6YM2bukC|title=The Praeger Handbook of Latino Education in the U.S.|last=Rosales|first=F. Arturo|date=2007-01-01|publisher=Greenwood Publishing Group|year=|isbn=9780313338304|editor-last=Soto|editor-first=Lourdes Diaz|location=|pages=400–403|language=en|chapter=Repatriation of Mexicans from the US|quote=|via=}}</ref><ref name="johnson">{{cite news|url=http://digitalcommons.pace.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1147&context=plr|title=The Forgotten Repatriation of Persons of Mexican Ancestry and Lessons for the War on Terror|last=Johnson|first=Kevin|date=Fall 2005|newspaper=|access-date=|publisher=Pace Law Review|work=|issue=1|location=Davis, California|volume=26|via=}}</ref><ref name=":0">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GKYr2bRqlxMC|title=Unwanted Mexican Americans in the Great Depression: Repatriation Pressures, 1929-1939|last=Hoffman|first=Abraham|date=1974-01-01|publisher=VNR AG|isbn=9780816503667|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=1A6iBy_0qacC|title=Decade of Betrayal: Mexican Repatriation in the 1930s|last=Balderrama|first=Francisco E.|last2=Rodriguez|first2=Raymond|date=2006-01-01|publisher=UNM Press|isbn=9780826339737|language=en}}</ref> Vi phạm luật nhập cư, [[chính phủ liên bang]] cho phép chính quyền [[tiểu bang]] và địa phương đơn phương trục xuất công dân mà không có thủ tục tố tụng. Khoảng 85% những người được làm sạch dân tộc là công dân Hoa Kỳ, với 60% là công dân quyền. Dân số còn lại trở nên đồng nhất và hoạt động chính trị hơn trong thỏa thuận mới - phần lớn loại trừ người Mỹ gốc México - và thời đại [[chiến tranh thế giới thứ hai]], đã mang về [[chương trình Bracero]] của công nhân khách.
<!--
1965 Delano nho đình công, gây ra bởi chủ yếu là [[Philippines]] Mỹ nông trại, trở thành một intersectional đấu tranh khi nhà lãnh đạo lao động và quyền biểu quyết và quyền công dân hoạt động Dolores Huerta, người sáng lập của Hiệp hội Công nhân nông nghiệp quốc gia và cô đồng lãnh đạo César Chávez kết hợp với các tiền đạo để hình thành [[Công nhân nông dân Hoa Kỳ]]. Khẩu hiệu của Huerta "Sí, se puede " (tiếng Tây Ban Nha cho "Vâng, chúng tôi có thể"), đã được phổ biến nhanh chóng bởi Chávez và trở thành một tiếng kêu rallying cho phong trào Chicano hoặc phong trào dân quyền của người Mỹ gốc México. Phong trào Chicano nhắm đến một loạt các cải cách nhân quyền và được truyền cảm hứng từ phong trào dân quyền của [[người Mỹ gốc Phi]]; nhu cầu dao động từ việc khôi phục các khoản tài trợ đất đai, quyền của người lao động nông nghiệp, để tăng cường giáo dục, bỏ phiếu và quyền chính trị, cũng như nhận thức mới về lịch sử tập thể. Lối đi dạo Chicano của các học sinh chống chiến tranh được xem là khởi đầu của giai đoạn cấp tiến hơn của phong trào Chicano.
Nhập cư từ [[México]] tăng lên rất nhiều trong những năm 1980 và 1990, đạt đỉnh điểm vào giữa những năm 2000. Năm 2008, "Sí, se puede" đã được thông qua là khẩu hiệu chiến dịch năm 2008 của [[Barack Obama]], người được bầu chọn và tái đắc cử là [[tổng thống Mỹ]] [[Người Mỹ gốc Phi|gốc Phi]] đầu tiên nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của cuộc bỏ phiếu ở México. Cuộc Đại suy thoái dẫn đến một sự mất mát nghiêm trọng trong sự giàu có của người Mỹ gốc México và nhập cư từ México giảm. Sự thất bại của các tổng thống của cả hai bên để thực hiện đúng cách cải cách nhập cư tại Hoa Kỳ dẫn đến sự phân cực gia tăng về cách xử lý dân số ngày càng đa dạng khi người Mỹ gốc México trải rộng từ các trung tâm truyền thống ở [[Tây Nam Hoa Kỳ|Tây Nam]] và [[Chicago]]. Trong năm 2015, Hoa Kỳ đã thừa nhận 157.227 người nhập cư México và đến tháng 11 năm 2016, 1,31 triệu người México đã nằm trong danh sách chờ để di cư sang Hoa Kỳ thông qua các phương tiện pháp lý.
== Xem thêm ==
* [[Người Mỹ gốc Tây Ban Nha và Latinh]]
== Tham khảo ==
{{tham khảo}}
== Liên kết ngoài ==
{{Commons category|Mexican Americans}}
{{Wiktionary|Mexamerican}}
* [https://web.archive.org/web/20110721213311/http://www.library.ucsb.edu/speccoll/collections/cema/listguides.html#Chicano California Ethnic and Multicultural Archives – In the Chicano/Latino Collections] - [[University of California Santa Barbara]]
* [https://web.archive.org/web/20090422084217/http://www.library.ucsb.edu/speccoll/collections/cema/digitalChicanoArt.html California Ethnic and Multicultural Archives – Digital Chicano Art] - University of California Santa Barbara
* [http://www.calisphere.universityofcalifornia.edu/calcultures/ethnic_groups/ethnic3.html Calisphere > California Cultures > Hispanic Americans] - [[University of California System]]
* [http://cemaweb.library.ucsb.edu/project_description.html ImaginArte – Interpreting and Re-imaging Chican@Art] - University of California Santa Barbara
* ''[[Manifest Destinies: The Making of the Mexican American Race]]'' (book)
* [https://mexican-american.org Mexican American News – Network of the Mexican American Community]
* [http://encarta.msn.com/encyclopedia_761587500_1/Mexican_Americans.html Mexican Americans MSN Encarta] ([https://www.webcitation.org/5kx7M1c1J?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761587500_1/Mexican_Americans.html Archived] 2009-11-01)
* [http://thinkmexican.tumblr.com/ Think Mexican – News, Culture, and Information on the Mexican Community]
[[Thể loại:Nhóm sắc tộc ở Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Người Mỹ gốc México]]
| group = Người Mỹ gốc México<br>{{native name|en|Mexican Americans}}<br>{{native name|es|Mexicano-americanos}}
|image = Seattle - Fiestas Patrias Parade 2008 - horses 04.jpg
| |||