|
Một vài điệp viên phải được tuyển chọn cẩn thận và đưa vào hoạt động; tình nguyện viên khác được gọi là "walk-in". Loại người sau phải dùng hết sức cẩn thận vì các trường hợp làm điệp viên hai mang đều xuất hiện ở loại tình nguyện viên này. Điệp viên hai mang là những điệp viên giả vờ đào ngũ, nhưng thực ra vẫn trung thành với tổ chức tình báo của họ. Các nhân viên phản gián luôn chú ý đến các nhân viên tình nguyện hoặc những kẻ đào ngũ và hạn chế dùng họ một cách hoàn toàn tin tưởng cho những mục đích tình báo. Trong một số trường hợp, gián điệp có giá trị nhất là '''điệp viên nằm vùng''', đây là người giữ một vị trí đáng tin cậy có thể tiếp cận được các tin tức tình báo tối mật, ngoài ra còn có những người được tuyển mộ bởi một cơ quan tình báo nước ngoài được gọi là một "điệp viên nhị trùng".
== Sự biện hộ và luật pháp quốc tế == ▼==Mục tiêu ==
Hoạt động của các cơ quan tình báo ở tất cả các quốc gia ngày nay đều đặt mục tiêu an ninh quốc gia là ưu tiên số một. Việc đảm bảo an ninh quốc gia cũng bao gồm cả hoạt động của các lực lượng an ninh trong nước như các lực lượng cảnh sát, vệ binh quốc gia, các lực lượng bảo vệ thủ đô,... Với mục tiêu đó, các gián điệp sẽ xâm nhập vào các cơ quan, tổ chức của các quốc gia khác để thu thập thông tin tình báo hoặc xâm nhập vào các tổ chức có thể gây đe dọa tới an ninh quốc gia như các tổ chức khủng bố, các băng đảng buôn ma túy hoặc các băng đảng tội phạm khác. Tuy nhiên, một gián điệp không nhất thiết phải là người hoạt động cho một cơ quan tình báo của một quốc gia nào đó, vì trên thực tế vẫn có nhiều cơ quan gián điệp hoạt động độc lập với chính phủ (như cơ quan tình báo [[Stratfor]] ở Mỹ).<ref>{{Chú thích web|url=https://www.stratfor.com/about-stratfor|title=About Stratfor}}</ref> Gián điệp cũng là từ dùng để chỉ những kẻ phản bội trong những cơ quan, tổ chức khi bán những bí mật cho đối phương. Gián điệp cũng có thể là những kẻ xâm nhập vào các cơ quan tổ chức nhưng không hành động vì mục tiêu an ninh quốc gia, như việc những tổ chức khủng bố tiến hành cài cắm gián điệp trong các cơ quan tình báo, hoặc những tổ chức tội phạm cài hoặc mua chuộc người trong hàng ngũ cảnh sát,...
===An ninh quốc gia, ổn định chế độ ===
Việc sử dụng gián điệp để giữ vững an ninh quốc gia, đối phó với giặc ngoại xâm hoặc chống lại những kế hoạch đảo chính,.... là một trong những việc làm đã có từ bình minh của lịch sử loài người, khi những nhà nước phong kiến đầu tiên được thành lập. Kinh Cựu Ước đã đề cập đến sự tồn tại của 12 gián điệp khi đặt chân đến vùng đất hứa của Đức Chúa Trời. Binh pháp Tôn Tử đã đề cập đến việc phải xây dựng một đội ngũ gián điệp đủ tinh vi để xâm nhập vào hàng ngũ của địch.<ref name=":2">Binh pháp Tôn Tử, Thiên 13 - Dùng Gián Điệp.</ref> Thực tế lịch sử đã chứng minh rằng, trong các trận chiến, chiến thắng thường thuộc về quốc gia nào có hệ thống tình báo mạnh hơn đối phương. Những vụ tấn công thành công của các tổ chức khủng bố vào các quốc gia đều bị quy là sự thất bại của các cơ quan tình báo, như [[Sự kiện 11 tháng 9|vụ khủng bố 11-9 tại Mỹ]], hay những vụ không tặc ở một số quốc gia,... Việc ngăn chặn thành công [[Sự kiện Vịnh Con Lợn|vụ đổ bộ Vịnh Con Heo]] của tình báo Cuba là một ví dụ điển hình của hoạt động gián điệp đóng góp to lớn vào việc giữ ổn định chế độ. Sau chiến tranh Triều Tiên, hệ thống phản gián của Hàn Quốc luôn phát hiện và chặn đứng thành công những âm mưu xâm nhập Hàn Quốc của quân đội Triều Tiên. Ngày 15/11/1974, đường hầm xâm nhập Hàn Quốc đầu tiên của Triều Tiên bị phát hiện.<ref>"Hồ sơ DMZ, Phần 4: Xóa bỏ khu phi quân sự", Phim tài liệu, ANTV</ref> Kể từ thời điểm đó, nhiều đường hầm xâm nhập khác cũng bị phát hiện với đường hầm lớn nhất cho phép chuyển 30 ngàn quân cùng nhiều khí tài, vũ khí hạng nặng vào Hàn Quốc chỉ trong 1 giờ; với quy mô đó, nếu không bị phát hiện, Hàn Quốc có thể bị lực lượng xâm nhập của Triều Tiên tấn công bất cứ lúc nào.
===Chống khủng bố ===
Bài chi tiết: [[Chiến tranh chống khủng bố]]
===Tình báo kinh tế ===
{{Chính|Tình báo kinh tế}}
===Chống tội phạm có tổ chức ===
Một trong những phương pháp được các lực lượng an ninh sử dụng để tiêu diệt các tổ chức tội phạm chính là sử dụng gián điệp. Các gián điệp xâm nhập vào những tổ chức tội phạm có thể là cảnh sát, đặc vụ hoặc có thể là chính những tên tội phạm trong tổ chức đó nghe lời thuyết phục của lực lượng an ninh để chống lại tổ chức đó và được pháp luật khoan hồng. Tuy nhiên, hoạt động của các tổ chức tội phạm ngày nay rất tinh vị, đồng thời, cũng có những trường hợp các cơ quan tình báo, an ninh tiếp tay cho những tổ chức tội phạm. Những liên hệ của CIA đến các hoạt động buôn bán ma túy là một ví dụ điển hình.<ref name=":5">{{Chú thích web|url=http://baodatviet.vn/the-gioi/ho-so/cia-va-ma-tuy-nhung-vu-scandal-dinh-dam-nhat-the-gioi-3327511/?paged=2|title=CIA, drug trafficking}}</ref> Có rất nhiều hồ sơ, cáo buộc về những hoạt động buôn ma túy của CIA ở vùng [[Tam giác Vàng]], các nước Nam Mỹ hoặc hậu thuẫn cho các băng đảng ma túy trong [[Chiến tranh ma túy México|chiến tranh ma túy Mexico]].<ref name=":5" /> Tuy nhiên, những đóng góp của CIA và Lực lượng phòng chống Ma túy của Hoa Kỳ (DEA) trong cuộc chiến chống ma túy cũng không nhỏ. Các mạng lưới gián điệp của Mỹ và Colombia đã hỗ trợ lực lượng an ninh Colombia tiêu diệt thành công trùm ma túy Pablo Escobar.<ref>[https://web.archive.org/web/20061108191638/http://www.colombialink.com/01_INDEX/index_personajes/narcotrafico/escobar_gaviria_pablo_ing.html "Pablo Escobar Gaviria – English Biography – Articles and Notes"]. ColombiaLink.com. Archived from the original on 8 November 2006. Retrieved 16 March 2011.</ref> Các đặc vụ DEA cùng với các lượng chống ma túy của Mexico sau này cũng đã bắt giữ thành công trùm ma túy [[Joaquín Guzmán Loera|Joaquín "El Chapo" Guzmán]] năm 2016 sau 3 lần trốn thoát khỏi hệ thống nhà tù an ninh bậc nhất nước Mỹ.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.nytimes.com/2016/01/17/world/americas/mexico-el-chapo-sinaloa-sean-penn.html|title=How El Chapo Was Finally Captured, Again}}</ref>
===Gián điệp mạng ===
Từ những ngày đầu phát triển của hệ thống điện tín, các thủ thuật thu thập thông tin tình báo bằng cách nghe trộm, đánh cắp mật mã,... đã được các cơ quan tình báo khai thác một cách triệt để.<ref name=":4" /> Vào thế kỷ 21, với sự bùng nổ của Internet, thời kỳ mà phần lớn thông tin, dữ liệu đều được lưu trữ trong các hệ thống máy tính, vấn đề gián điệp mạng được các cơ quan tình báo chú trọng phát triển hơn bao giờ hết. Các gián điệp mạng phần lớn là những [[Hacker (an ninh máy tính)|hacker]], làm việc cho các chính phủ hoặc tổ chức khủng bố hoặc có thể làm việc độc lập. Israel là một trong những quốc gia hiếm hoi công bố với thế giới về đội ngũ tình báo mạng của mình, gọi là Unit 8200.<ref>{{Chú thích web|url=https://motherboard.vice.com/en_us/article/qkjnqp/how-israel-built-one-of-the-worlds-most-powerful-cyber-armies|title=Unit 8200}}</ref> Trong [[Quân đội Trung Quốc]], lực lượng đặc trách gián điệp - chiến tranh mạng thuộc biên chế của Lực lượng Chi viện Chiến lược.<ref>{{Chú thích web|url=https://soha.vn/quan-su/co-cau-bi-mat-trong-luc-luong-chi-vien-chien-luoc-cua-trung-quoc-20160131020557594rf20160131020557594.htm|title=Cơ cấu bí mật trong lực lượng chi viện chiến lược của Trung Quốc|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.tienphong.vn/hanh-trang-nguoi-linh/co-cau-bi-mat-trong-luc-luong-chi-vien-chien-luoc-cua-trung-quoc-965780.tpo|title=Cơ cấu bí mật trong lực lượng chi viện chiến lược của Trung Quốc|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref>
Cùng với sự tiếp diễn của cuộc chiến chống khủng bố, các cơ quan tình báo ngày nay đang nhắm vào [[không gian mạng]], một mặt trận mới để đối đầu với các tổ chức khủng bố hoặc phát hiện những mối đe dọa tiềm tàng. Hoạt động gián điệp mạng cũng là một trong những cách để các cơ quan tình báo thu thập thông tin tình báo của các quốc gia khác, do đó nguy cơ về một cuộc chiến tranh mạng giữa các quốc gia là điều khó tránh khỏi. Năm 2015, chính phủ Ukraine cho biết tình trạng mất điện liên tục tại quốc gia này có thể do hacker can thiệp vào hệ thống quản lý điện lưới, ảnh hưởng đến hàng triệu người dân.<ref>{{Chú thích web|url=https://iotvietnam.com/nguy-co-tan-cong-tu-nhung-chiec-bong-den-noi-mang/|title=Nguy cơ tấn công từ những chiếc bóng đèn nối mạng}}</ref> Theo các báo cáo của Symantec năm 2016, Mỹ và Trung Quốc là 2 quốc gia khởi phát tấn công mạng nhiều nhất thế giới.<ref>{{Chú thích web|url=https://news.zing.vn/viet-nam-vao-danh-sach-tan-cong-mang-nhieu-nhat-the-gioi-post746472.html|title=Việt Nam vào danh sách tấn công mạng nhiều nhất thế giới}}</ref> [[Vụ tai tiếng do thám bí mật người dân (2013 - nay)|Chương trình giám sát toàn cầu của CIA và NSA]] bị phanh phui vào năm 2013 càng khiến cho nhiều người lo ngại hơn về những hoạt động gián điệp mạng của chính phủ có thể gây ảnh hưởng đến đời sống cá nhân và tình trạng vi phạm nhân quyền của những việc làm này.<ref>Webb, Maureen (2007). Illusions of Security: Global Surveillance and Democracy in the Post-9/11 World (1st ed.). San Francisco: [[:en:City Lights Bookstore|City Lights Books]]. <nowiki>ISBN 0872864766</nowiki>.</ref>
Cùng với hoạt động của các chính phủ, các tổ chức khủng bố ngày nay cũng đẩy mạnh hoạt động gián điệp mạng cho những mục đích của mình. Khi cuộc chiến chống khủng bố của chính phủ Mỹ vẫn đang tiếp diễn, thì các tổ chức khủng bố như [[Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant|IS]], đã xây dựng cho mình thành công những lực lượng hacker tinh nhuệ để đối đầu với chính phủ Mỹ.<ref>{{Chú thích web|url=http://genk.vn/kham-pha/trinh-do-hacker-is-khong-he-thua-kem-anonymous-20151118145326351.chn|title=Hacker IS}}</ref> Mối đe dọa tấn công khủng bố mạng vẫn luôn hiện hữu với nhiều quốc gia<ref>{{Chú thích web|url=http://anninhthudo.vn/the-gioi/cuoc-chien-khoc-liet-cua-nhom-hacker-iraq-voi-is-tren-mat-tran-ao/749333.antd|title=Hacker Iraq và IS}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://iotvietnam.com/cac-thiet-bi-thong-minh-tai-nha-ban-co-the-tro-thanh-cong-cu-cua-hacker/|title=Các thiết bị “thông minh” tại nhà bạn có thể trở thành công cụ của hacker}}</ref> khi các vụ tấn công mạng ngày một táo bạo hơn như việc [[Vụ tin tặc tấn công các sân bay tại Việt Nam 2016|nhóm hacker Trung Quốc 1937CN tấn công các sân bay VIệt Nam năm 2016]], hoặc các vụ tấn công mạng vào ứng cử viên tổng thống Hilary Clinton vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Bên cạnh đó, hoạt động của các hacker "độc lập" cũng ảnh hưởng tới hoạt động gián điệp mạng của các cơ quan tình báo trên thế giới, từ đó, ảnh hưởng đến việc hoạch định các chính sách an ninh quốc gia. Nước Mỹ vào những ngày đầu phát triển Internet đã gánh chịu những thiệt hại đáng kể do hoạt động bất hợp pháp của các hacker. [[Jonathan Joseph James]] (1983 - 2008) đã có thể xâm nhập vào hầu hết những hệ thống mạng máy tính ở tuổi 15, bao gồm cả hệ thống phòng chống Vũ khí hạt nhân (Defense Threat Reduction Agency) và cả [[NASA]]. Sau khi xâm nhập vào hệ thống máy tính của NASA, Jonathan đã lấy trộm phần mềm trị giá 1.5 triệu dollar, khiến cho NASA phải ngưng hệ thống lại trong 3 tuần, làm thiệt hại 41.000 dollar. Jonathan trở thành trẻ vị thành niên đầu tiên bị buộc tội tấn công mạng tại Mỹ.<ref>{{Chú thích web|url=Newton, Michael (2004). The Encyclopedia of High-Tech Crime and Crime-Fighting. Checkmark Books, an imprint of Facts on File Inc. ISBN 0-8160-4979-3.|title=The Encyclopedia of High-Tech Crime and Crime-Fighting}}</ref> Vào những năm 1990, Kevin Mitnick đã xâm nhập vào hê thống máy tính của các công ty lớn như Nokia, Motorola, IBM, Pacific Bell,... Mitnick bị bắt sau gần 2.5 năm lẩn trốn FBI. 8 tháng sau khi bị bắt, phía tòa án quyết định phải giam biệt lập Mitnick vì lo sợ rằng Mitnick có thể phát động một cuộc chiến tranh hạt nhân chỉ bằng cách đọc mã phóng đầu đạn hạt nhân qua điện thoại.<ref>Jason Gots. [http://bigthink.com/think-tank/hacker-for-the-hell-of-it-the-adventures-of-kevin-mitnick "Hacker for the Hell of It: The Adventures of Kevin Mitnick"]. ''Big Think''.</ref> Các hacker ngày nay phần lớn đều kiếm tiền thông qua các hoạt động vá lỗi hệ thống hoặc các hoạt động bất hợp pháp như ăn cắp các tài liệu, thông tin của các cơ quan, tổ chức hoặc thẻ tín dụng và rao bán trên [[deep web]], đào tiền ảo trên máy của những người bị nhiễm mã độc,...<ref>{{Chú thích web|url=https://kaspersky.proguide.vn/bao-mat-cong-nghe/hacker-kiem-tien-khung-tu-mang-luoi-botnet-dao-tien-ao/|title=https://kaspersky.proguide.vn/bao-mat-cong-nghe/hacker-kiem-tien-khung-tu-mang-luoi-botnet-dao-tien-ao/}}</ref> Phần lớn các trang web bất hợp pháp trên deep web đều là mục tiêu triệt hạ của các cơ quan đặc trách tình báo mạng, đặc biệt là [[Cục Điều tra Liên bang|FBI]].
[[Tập tin:Aldrich Ames mugshot.jpg|nhỏ|Aldrich Ames, nhân viên phản gián của CIA bị cáo buộc làm gián điệp cho Liên Xô, gây thiệt hại tài sản cho CIA nhiều thứ 2 trong lịch sử tình báo Hoa Kỳ.]]
Năm 2004, [[Anonymous (nhóm)|tổ chức hacker Anonymous]] được thành lập, lấy cảm hứng từ hình ảnh nhân vật V trong bộ phim Hollywood "V for Vendetta". Tổ chức này thường xuyên thực hiện các vụ tấn công mạng theo phương pháp [[tấn công từ chối dịch vụ]] với các khẩu hiệu về tự do Internet, tự do ngôn luận và dân chủ. Các hoạt động của nhóm Anonymous cung cấp nhiều thông tin tình báo hữu ích cho các cơ quan gián điệp như việc tiết lộ thông tin về các vụ khủng bố,<ref>{{Chú thích web|url=https://www.welt.de/wirtschaft/webwelt/article149156583/Anschlag-verhindert-Hacker-melden-Erfolg-gegen-IS.html|title=Ghost Security Group}}</ref> tuyên chiến với IS,... tuy nhiên một số hành động của Anonymous cũng bôi nhọ hình ảnh một số chính trị gia nên Anonymous cũng bị một số người xem là khủng bố mạng.<ref>Rawlinson, Kevin; Peachey, Paul (ngày 13 tháng 4 năm 2012). [http://www.highbeam.com/doc/1P2-31126850.html “Hackers step up war on security services”]. ''The Independent''. – via HighBeam Research (cần đăng ký mua). Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2013.</ref> Theo các tài liệu của chương trình giám sát toàn cầu của CIA và NSA bị tiết lộ vào năm 2013, thì [[GCHQ]] (Cục tình báo điện tử - truyền thông của Anh) luôn theo dõi các hoạt động của Anonymous.
Khi [[Internet Vạn Vật|Internet vạn vật]] đang trở thành một xu hướng công nghệ thì những mối đe dọa về những vụ tấn công mạng cũng như các hoạt động tình báo mạng cũng ngày một nâng cao.<ref>{{Chú thích web|url=http://ictnews.vn/cntt/cuoc-song-thong-minh/canh-bao-nguy-co-bao-mat-khi-xay-dung-thanh-pho-thong-minh-140880.ict|title=Cảnh báo nguy cơ bảo mật khi xây dựng thành phố thông minh}}</ref>
===Phản gián ===
Phản gián là hành động gây chia rẽ nội bộ của đối phương, và chống gián điệp trong nội bộ.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.từ-điển.com/phản%20gián|title=Nghĩa từ phản gián}}</ref> Phản gián cũng được xem là một vấn đề sống còn với một hệ thống gián điệp, vì việc này giúp củng cố hệ thống tình báo, đồng thời triệt tiêu sức mạnh gián điệp của đối phương.<ref name=":2" /> Nước Mỹ đã nhiều lần gặp nguy hiểm khi hệ thống phản gián đã hoạt động không hiệu quả, khiến cho gián điệp xâm nhập hoặc một số nhân viên đã phản bội và làm việc cho [[KGB]], tiết lộ rất nhiều thông tin, bí mật quốc gia.<ref name=":3">[[imdbtitle:0346043|Traitors Within (2002)]], Phim tài liệu</ref> Các điệp viên CIA hoạt động tại Đông Âu trong 2 năm 1985 và 1986 đều bị lộ, do một chuyên gia phân tích của CIA là [[Aldrich Ames]] đã bán các bí mật này cho Liên Xô. Cũng vào năm 1985, sĩ quan hải quân [[John Anthony Walker]] cùng với mạng lưới gián điệp của mình đã bán các thông tin tuyệt mật về lực lượng hải quân Mỹ trong suốt 18 năm, từ 1968 đến 1985. Điều này khiến cho Liên Xô có thể giải mật được tất cả thông tin được Hải Quân Mỹ mã hóa. Nếu một chiến tranh nổ ra giữa 2 quốc gia này, lực lượng Hải Quân Mỹ có thể thua trận do các thông tin mã hóa đều bị đối phương đọc được.<ref name=":3" />
▲== Sự biện hộ và luật pháp quốc tế ==
Để chấp nhận và thi hành chính sách liên quan đến nước ngoài, kế hoạch chiến lược quân sự và tổ chức lực lượng vũ trang, kiểm soát ngoại giao, thương lượng những thỏa thuận kiểm soát vũ khí hay tham gia những hoạt động của tổ chức quốc tế, các quốc gia đòi hỏi phải có một lượng thông tin khổng lồ. Như thế thì chẳng có gì ngạc nhiên khi nhiều chính phủ duy trì một vài cơ quan tình báo có năng lực như một vấn đề có tính sống còn trong một thế giới mà những mối đe dọa và những thay đổi vẫn còn tồn tại. Chiến tranh lạnh đã đi qua, nhưng những hành động gây chiến tranh vẫn tiếp diễn ở những nơi như Đông Âu, Trung Đông và những nơi khác.
|
