Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Aleksandr Isayevich Solzhenitsyn”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của Quangthoai (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của 14.176.202.219
Thẻ: Lùi tất cả
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 26:
'''Alekxandr Isayevich Solzhenitsyn''' sinh ở [[Kislovodsk]], vùng bắc [[Kavkaz]]. Bố mất khi Solzhenitsyn chưa sinh, mẹ đi làm nghề đánh máy để nuôi con. Năm 1925 hai mẹ con chuyển về thành phố [[Rostov-trên-sông-Đông]] (Rostov-na-Donu). Từ năm 1926 đến 1936 học ở trường phổ thông thường bị bạn bè chế diễu vì đeo thập tự và không muốn vào [[Đội thiếu niên Lenin]]. Sau đó, nghe theo lời khuyên của các thầy cô giáo, Solzhenitsyn đã tiếp nhận lý tưởng cách mạng, năm 1936 vào [[Đoàn thanh niên cộng sản]] [[Komsomol]]. Từ nhỏ Solzhenitsyn đã muốn trở thành nhà văn nhưng có năng khiếu toán học nên năm 1936 ông theo học khoa Toán trường [[Đại học Rostov]] để sau này dễ kiếm việc làm. Những năm học ở Đại học Rostov, Solzhenitsyn luôn là sinh viên xuất sắc, được nhận [[học bổng Stalin]].
 
Năm 1937, ông lý tưởng hóa [[cách mạng]], đã từng dự định viết tiểu thuyết về [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]] với tên ''Hãy yêu cách mạng''. Năm 1939 ông tham gia lớp học hàm thụ ở Đại học Triết - Văn - Sử [[Moskva]] danh tiếng thời đó. Năm 1941 tốt nghiệp Đại học Rostov, nhập ngũ và được thưởng hai huân chương với quân hàm đại úy. Thời gian này Solzhenitsyn sáng tác một số tác phẩm, trong nhận thức và tư tưởng bắt đầu có những thay đổi. Tháng 7 năm 1945 ông bị kết án tù 8 năm vì một bức thư viết gửi bạn bày tỏ quan điểm chống lại [[chủ nghĩa cộng sản#Chủ nghĩa Stalin|chủ nghĩa Stalin]]. Những năm tháng tù đàygiam, đi qua nhiều nơi trên đất nước đã giúp ông sau này có được chất liệu sống thực cho những tác phẩm của mình. Năm 1952, ông bị ung thư, phải mổ nhưngtrong nhờbệnh điềuviện thầntại kỳtrại giam và đã qua khỏi. [[Iosif Vissarionovich Stalin|Stalin]] mất, ông được phục hồi, về sống ở [[Moskva]] đến năm 1957 rồi đi [[Riazan]] dạy học. Trong thời gian này ông bắt đầu viết tiểu thuyết ''Tầng đầu địa ngục'' (В круге первом, 1955-1968) và in truyện vừa đầu tiên ''Một ngày của Ivan Denisovich'' (Один день Ивана Денисовича, 1958) cùng một số tác phẩm khác đã khiến ông rất nổi tiếng, đến mức được đề cử nhận [[giải thưởng Lenin]].
 
Năm 1967, sau khi Alekxandr Solzhenisyn gửi một bức thư ngỏ đến Đại hội nhà văn [[Liên Xô]] phản đối chế độ kiểm duyệt, ông bị chính quyền và báo chí phê phán kịch liệt, bị khai trừ khỏi Hội nhà văn, bị cấm in sách. Một số tác phẩm của ông không được in ở trong nước nhưng có người đem in ở nước ngoài mà không xin phép ông như ''Tầng đầu địa ngục'', ''Trại ung thư'' (Раковый корпус), ''Tháng 8 năm 1914'' (Август четырнадцатого), điều này càng khiến chính quyền [[Xô viết|Xô Viết]] phản ứng nhưng ông thì được nhiều người biết đến, nhất là những gì ông viết ra đã cho thấy ông là một nhà văn có cái nhìn sắc bén về thời đại ông đang sống.
 
Năm 1970, Alekxandr Solzhenisyn được tặng [[giải Nobel]] nhưng ông không đến [[Thụy Điển]] nhận lễ trao giải vì sợ sau đó không trở về nước được; hai năm sau ông mới đến nhận giải và đọc Diễn từ. Năm 1974, sau khi công bố bản tuyên ngôn [[Không sống bằng dối trá|''Không sống bằng dối trá]]'' (Жить не по лжи) và cho in tác phẩm [[Quần đảo Gulag|''Quần đảo GULag]]'' (Архипелаг ГУЛаг) ở [[Paris]], Solzenitsyn bị bắt, bị nhà nước [[Liên Xô]] tước quyền công dân và bị trục xuất sang [[Đức|Cộng hòa Liên bang Đức]], sau đó ông định cư ở [[Hoa Kỳ]].
Dòng 34:
Bản tuyên ngôn [[Không sống bằng dối trá]] được viết ngay trước khi ông bị trục xuất khỏi nước Liên Xô đã thể hiện tâm tư của ông, có đoạn viết ''Chúng ta đã bị phi nhân tính một cách tuyệt vọng tới mức chỉ vì một khẩu phần ăn khiêm tốn hàng ngày cũng sẵn lòng đánh đổi mọi nguyên tắc của mình, tâm hồn của mình, những nỗ lực của tiền nhân và cơ hội dành cho hậu thế - cốt sao sự tồn tại mong manh của mình không bị phá vỡ. Chúng ta chẳng còn lấy một chút vững vàng, một chút tự hào và một bầu nhiệt huyết. Chúng ta thậm chí còn chẳng sợ cái chết vì vũ khí hạt nhân, không sợ thế chiến thứ ba (còn có thể trú ẩn trong những kẽ hầm mà!), thế nhưng lại sợ những hành động can đảm của công dân!'' Bài viết này được các báo chí trên thế giới đăng lại hoặc nhắc đến, gồm [[The Washington Post]] <ref>{{chú thích web | url = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/08/04/AR2008080401822.html | tiêu đề = Solzhenitsyn: 'Spiritual Death Has... Touched Us All' | author = | ngày = | ngày truy cập = 9 tháng 3 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>, Time <ref>http://www.time.com/time/europe/hero2006/solzhenitsyn.html</ref>. NewYork Times <ref>{{chú thích web | url = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4DE153BF933A15750C0A96F948260 | tiêu đề = Obscure Soviet Magazine Breaks The Ban on Solzhenitsyn's Work | author = | ngày = | ngày truy cập = 9 tháng 3 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
Năm 1991, sau thời cải tổ, chính quyền Liên Xô chính thức xóa án cho ông. Tháng 5 năm 1994 ông trở về sống ở [[Nga]]. Năm 2006 ông được tặng giải thưởng nhà nước của [[Nga|Liên Bang Nga]] vì những đóng góp xuất sắc trong hoạt động nhân đạo. Ngày 3 tháng 8 năm 2008, do căn bệnh đau tim, ông [[chết|qua đời]] ở nhà riêng tại ngoại ô [[Moskva]], hưởng thọ 89 tuổi. Trước đó ít lâu, ông đã mắc chứng huyết áp cao. Trong khi con trai ông là Stepan nói ông chết do bệnh đau tim, theo một số ghi nhận khác thì ông chết sau cơn đột quỵ. Hay tin, [[Tổng thống Nga]] [[Dmitry Anatolyevich Medvedev|Dmitry Medvedev]] đã gửi lời chia buồn tới gia đình Solzhenitsyn. Nhà văn này còn được Tổng thống Pháp [[Nicolas Sarkozy]] mô tả là ''"một trong những lương tâm vĩ đại nhất của Nga trong thế kỷ 20"''., Tổng thốngrằng: Pháp''"Sự cũngđấu đánhtranh giá:không khoan nhượng, ý tưởng và cuộc đời dài với đầy sự kiện đã biến Solzhenitsyn thành một hình tượng trong sách vở, kế thừa Dostoyevsky".''
 
:''"Sự đấu tranh không khoan nhượng, ý tưởng và cuộc đời dài với đầy sự kiện đã biến Solzhenitsyn thành một hình tượng trong sách vở, kế thừa Dostoyevsky".''
Tuy nhiên, tại Liên Xô và tại Nga hiện nay, Solzhenitsyn chịu nhiều chỉ trích vì một số tác phẩm của ông đã xuyên tạc lịch sử nước Nga và Liên Xô, và là công cụ để phương Tây thực hiện tuyên truyền chống Nga. [[Vladimir Karpov]], anh hùng Liên Xô, đã nói: ''"Đã có những kẻ phản bội trong cuộc chiến. Họ bị đẩy vào những hành động đen tối bởi sự hèn nhát, tầm thường. Nhưng có những kẻ phản bội trong thời bình - đó là các ông, Sakharov và Solzhenitsyn! Hôm nay các ông đã bắn vào lưng đồng bào của mình"''. [[Boris Efimov]], Nghệ sĩ Nhân dân Liên Xô, cho rằng: ''"Solzhenitsyn đã dấn thân vào con đường phản bội, trở thành một biểu ngữ cho những nhóm chống cộng và chống Liên Xô trong tất cả các trường hợp"''. [[Mikhail Zharov]], Nghệ sĩ Nhân dân Liên Xô, thậm chí còn nặng lời hơn: ''"Tên khốn này không có chỗ đứng trong số chúng tôi."''<ref>http://ruskline.ru/analitika/2014/02/07/solzhenicyn_klassik_lzhi_i_predatelstva/</ref>
 
Vài tác phẩm của Solzhenitsyn đã được dịch ra tiếng Việt trước năm 1975: ''Một ngày của Ivan Denisovich'', ''[[Quần đảo Gulag]]'', ''Tầng đầu địa ngục''.
Hàng 43 ⟶ 44:
* Trong diễn văn nhận Giải Nobel Hòa bình năm 1971 (diễn văn được đọc thay, vì ông vắng mặt):
{{cquote|''Một khi dối trá bị lật tẩy, bạo lực trần trụi sẽ lộ nguyên bộ mặt thô bỉ của nó, và rồi bạo lực, khi ấy đã đuối sức, sẽ sụp đổ tan tành.''}}
 
* Trong một phát biểu, ông tuyên bố Liên Xô phải từ bỏ chủ quyền tại một loạt các lãnh thổ: ''"Nước Nga không cần biển, chúng ta không phải là ngư dân, như người Anh, mà là cư dân trên đất liền. Hoạt động của chúng ta trên biển mâu thuẫn với lối sống nguyên thủy của người Nga. Cũng giống như các vùng biển, chúng ta cũng phải từ bỏ chủ quyền của mình ở khu vực châu Á, nơi con người sống xa lạ với chúng ta về văn hóa, ngôn ngữ và - trên hết - trong các truyền thống tôn giáo"''. Trong một trong những bài phát biểu của mình tại Thụy Sĩ, ông thậm chí còn bày tỏ về mình một cách dứt khoát hơn nữa: ''"Nga phải trở về biên giới cũ. Đến biên giới thời đại của [[Ivan hung đế]]. Từ bỏ chủ quyền của họ ở các nước vùng Baltic và lưu vực Biển Đen..."''<ref name=rus>http://ruskline.ru/analitika/2014/02/07/solzhenicyn_klassik_lzhi_i_predatelstva/</ref>
 
* Trong một số phát biểu khác, ông thể hiện rõ ràng thái độ ủng hộ đối với những người Liên Xô phản bội đã đứng về phía [[Đức Quốc xã]] trong [[Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại]], và đặc biệt là với Tướng Vlasov và các cộng tác viên khác<ref name=rus />.
 
== Tác phẩm ==
Hàng 71 ⟶ 76:
* ''Khu ung thư'', (Tập 1) Vũ Minh Thiều dịch, Sài Gòn, Ngàn Khơi, 1971
* ''Vòng đầu'', Vũ Minh Thiều dịch, Sài Gòn, Ngàn Khơi, 1971
** ''Tầng đầu địa ngục'', Hải Triều dịch (từ bản tiếng Anh ''The first circle'' của Thomas P. White), Sài Gòn, Đất Mới, 1973
** ''Vòng đầu địa ngục'', Thạch Chương - Thanh Tâm Tuyền dịch (từ bản tiếng Pháp ''Le 1<sup>er</sup> Cercle'')
* ''Bất ngờ tại nhà ga Krechetovka'', Lê Vũ dịch, Hành Trình, 1973
* ''Quần đảo ngục tù'', Ngọc Thứ Lang. Trí Dũng, 1974 (Quần đảo Gulag)
* ''Ngôi nhà của Matriona'', Nguyễn Văn Sơn, Trẻ, 1974. Võ Minh Phú dịch, trong ''Các nhà văn Nga giải Nobel'', Hà Nội, Nhà xuất bản Lao động và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây, 2007.
** ''Ngôi nhà của Matriona'''', Võ Minh Phú dịch, trong ''Các nhà văn Nga giải Nobel'', Hà Nội, Nhà xuất bản Lao động và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây, 2007
 
== Liên kết ngoài ==