Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ferdinand Foch”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 18:
}}
'''Ferdinand Foch''' ({{IPA-fr|fɔʃ}}), ([[2 tháng 10]] năm [[1851]] – [[20 tháng 3]] năm [[1929]]) là một quân nhân, người hùng [[chiến tranh]] của nước [[Đệ tam Cộng hòa Pháp|Pháp]], và là nhà lý luận quân sự có "tư tưởng sáng suốt và tinh tế nhất trong lực lượng [[Quân đội Pháp]]" vào đầu [[thế kỷ 20]].<ref name="Shirer, p. 81">Shirer, p. 81</ref> Ông vốn là người sùng đạo [[Công giáo]] và đã tham gia Quân đội Pháp trong cuộc [[Chiến tranh Pháp-Phổ]] ([[1870]] - [[1871]]), sau khi Pháp bại trận ông đi giảng dạy quân sự.<ref name="stansandler284"/> Thế nhưng sau cuộc chiến ông nhanh chóng được thăng lên như "diều gặp gió", trở nên một nhà thuyết giảng quân sự có đầy ảnh hưởng.<ref name="cowley165"/> Ông là một vị tướng lĩnh trong Quân đội Pháp kể từ năm [[1907]], và tham gia trong cuộc [[Chiến tranh thế giới lần thứ nhất]]<ref name="grossoman116"/>, có mầm mống uy danh kể từ cuôc chiến đấu dũng cảm và quyết đoán của ông trong [[Trận Biên giới Bắc Pháp]]<ref name="spencertucker2"/> - lần đầu tiên mà ông chinh chiến trong đời,<ref name="cowley165"/> và đã góp phần đến chiến thắng của liên quân Anh - Pháp trong [[trận sông Marne lần thứ nhất]], kể từ trận thắng này thì ông bắt đầu trở nên lừng danh vì lòng can đảm của mình.<ref name="michaelneiberg39">Michael S. Neiberg, ''Foch: Supreme Allied Commander in the Great War'', các trang 3-9.</ref> Tuy vậy, học thuyết trọng tấn công của ông đã khiến liên quân Anh - Pháp chịu tổn thất rất nặng trong trận này.<ref name="grossoman116">Mark Grossman, ''World military leaders: a biographical dictionary'', trang 116</ref> Trong cuộc "[[Chạy đua ra biển]]" ngay sau đó, ông đã hợp tác vững chắc với các lãnh đạo quân sự của [[Bỉ]] và Anh Quốc.<ref name="spencertucker2"/> Dù thất bại nhưng ông cũng đạt được thành tựu,<ref name="cowley165"/> và tại [[trận Ypres lần thứ nhất]], học thuyết của ông lại khiến cho quân Đồng Minh tổn hại nặng, dù ông trở nên vị tướng lĩnh hàng đầu của nước Pháp.<ref name="grossoman116"/> Tuy nhiên, sang năm [[1915]] thì ông hứng chịu chỉ trích do quá hung hăng làm cho quân Đồng Minh chịu tổn thất nặng nề.<ref>Michael S. Neiberg, ''Foch: Supreme Allied Commander in the Great War'', các trang 38-43.</ref> Sau khi quân Đức tiến công trong [[trận Ypres lần thứ hai]] (1915), quyết chí phản công của ông chỉ có mang lại thất bại nặng nề mà thôi. <ref name="cowley165"/>
Vào năm [[1916]], Tổng tư lệnh [[Joseph Joffre]] phát động [[Trận Somme (1916)|Chiến dịch tấn công]] [[sông Somme]] mà chỉ mang lại thiệt hại kinh hoàng cho liên quân Anh - Pháp, khiến cho Joffre bị cách chức và bản thân Foch cũng mất uy tín nghiêm trọng dựa trên sự hợp tác rất chặt chẽ của ông với Joffre.<ref name="spencertucker2">Spencer Tucker, Laura Matysek Wood, ''The European powers in the First World War: an encyclopedia'', trang 257</ref> Tuy nhiên, sau khi Đại tướng [[Philippe Pétain]] lên nắm quyền Tổng tư lệnh vào năm [[1917]], Foch trở thành Tổng Tham mưu trưởng quân lực Pháp.<ref name="grossoman116"/> Nhưng, khi Quân đội [[Đế chế Đức|Đức]] tổ chức [[Tổng tấn công Mùa Xuân 1918|Chiến dịch Mùa Xuân]] năm [[1918]] đẩy quân [[Entente|Đồng Minh]] vào tình thế nguy hiểm, cơ hội lớn đến với Foch,<ref name="spencertucker2"/> và nhờ khí thế của ông<ref name="cowley165"/>, ông đã được cử làm Tổng tư lệnh tối cao của các lực lượng Đồng Minh, với hàm ''[[Đại Thống chế]]''. Nắm trọng trách này, ông phải rút ra mọi kinh nghiệm tác chiến của ông từ đầu cơn Đại chiến.<ref name="greenhal10"/> Nhờ có sự lãnh đạo quyết đoán, táo bạo của ông, quân Đồng Minh đã chặn đứng quân Đức và đại phá tan tành đối phương trong [[trận sông Marne lần thứ hai]] vào [[tháng 7]] - [[tháng 8]] năm 1918, tạo nên bước ngoặt cho cuộc Đại chiến thế giới thứ nhất.<ref name="neiberg7586">Michael S. Neiberg, ''Foch: Supreme Allied Commander in the Great War'', các trang 75-86.</ref> Chiến công hiển hách này khiến ông được phong hàm [[Thống chế Pháp]]<ref name="stansandler284"/> - đây chính là đỉnh cao vinh quang trong suốt cuộc đời của ông.<ref name="greenhal10">Elizabeth Greenhalgh, ''Foch in Command: The Forging of a First World War General'', các trang 1-2.</ref> Tiếp theo đó, quân lực Đồng Minh của ông giành chiến thắng rất huy hoàng trong [[Trận Amiens (1918)|trận Amiens]], mở đầu cho Chiến dịch tiến công Một Trăm Ngày. Quân Đức lâm vào thảm cảnh, và Foch tận dụng ngay thời cơ.<ref name="neiberg7586"/> Sau thắng lợi vang dội của cuộc [[Tổng tấn công Một Trăm Ngày|Chiến dịch Một Trăm Ngày]], khi cảm thấy nước Đức đã đại bại<ref name="cowley165">Robert Cowley, Geoffrey Parker, ''The Reader's Companion to Military History'', trang 165</ref>, ông đặt ra những điều khoản trong [[thỏa ước với Đức]] tại rừng [[Compiègne]] vào [[tháng 11]] năm 1918.<ref name="neiberg7586"/> Do quán triệt với tư tưởng tuyệt đối hủy diệt mối đe dọa của nước Đức đối với Pháp, ông trở nên thất vọng, cay đắng do [[Hòa ước Versailles]] ([[1919]]) đã không hoàn thành điều mà ông khao khát. Trong cơn căm giận ấy Foch tuyên bố: ''"Đó không phải là hòa bình. Đó là sự hưu chiến trong vòng 20 năm"'' - lời tiên đoán này đã trở thành hiện thực khi cuộc [[Chiến tranh thế giới lần thứ hai]] bùng nổ 20 năm sau, tức năm [[1939]]. <ref name="neiberg101104">Michael S. Neiberg, ''Foch: Supreme Allied Commander in the Great War'', các trang 101-104.</ref><ref>R. J. Overy, Andrew Wheatcroft, ''The road to war'', trang 122</ref>
| |||