Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Học tập cải tạo tại Việt Nam”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Đã lùi về phiên bản 54817098 bởi Ituvan (thảo luận): Lùi sửa đổi của rối, đã check user. (TW)
Thẻ: Lùi sửa
Dòng 21:
Sau ngày 30/4/1975, số tàn quân của quân đội [[Việt Nam Cộng hòa|Việt Nam Cộng Hòa]] tan rã tại chỗ khá đông, một số vẫn tiếp tục lẩn trốn và tìm cách chống lại chính quyền mới (ném [[lựu đạn]], ném đá vào rạp hát, cắm cờ Việt Nam Cộng hòa, dán khẩu hiệu ở thị xã, thị trấn, đặt chướng ngại vật gây tai nạn trên đường, lập các nhóm gây rối trật tự trị an...). Một số còn thu thập nhân lực, chôn giấu vũ khí, xây dựng kế hoạch hoạt động vũ trang để lập vùng ly khai<ref>[http://antg.cand.com.vn/77421.cand Chân tướng "thủ lĩnh" tổ chức phản động ở Phú Yên và những trò lừa dân, phản quốc], Báo Công An Nhân dân, Chuyên đề An Ninh Thế giới và Văn nghệ Công An, 23/02/2012</ref><ref>[http://tinhdoan.angiang.gov.vn/wps/portal/!ut/p/c4/04_SB8K8xLLM9MSSzPy8xBz9CP0os3j3oBBLczdTEwOLMAMLA08Tb6cwN8sgAz9XQ_2CbEdFABQHBaw!/?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/tinhdoan/tinhdoanag/tulieulichsu/dantaphaibietsuta/dap+tan+am+muu+cua+phan+dong Đập tan âm mưu của bọn phản động, giữ vững an ninh trật tự những ngày sau giải phóng], tỉnh Đoàn An Giang, 03/05/2012</ref>. Để đảm bảo trật tự an ninh, tháng 6/1975, Chính phủ [[Cộng hòa Miền Nam Việt Nam|Cộng hòa miền Nam Việt Nam]] ra thông cáo bắt buộc sĩ quan quân đội và viên chức thuộc chế độ Việt Nam Cộng hòa đi học tập cải tạo. Để phân định và có chính sách đối xử thỏa đáng, Chính phủ cũng phân biệt rõ ''"những công chức làm việc cho địch vì hoàn cảnh, vì đồng lương thì không coi là ngụy quyền"''.
 
Theo nhà nước Việt Nam, một trong các mục đích của học tập cải tạo là thể hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước Việt Nam khi họ không đưa các cựu binh đối phương ra xét xử các [[tội ác chiến tranh]], bởi nếu xét xử như vậy thì mức án với các đối tượng này còn nặng hơn nhiều, một số tù nhân có thể bị tử hình<ref>Vô Ngã Phạm Khắc Hàm. "Cuộc đấu tranh Quốc Cộng tại Miền Nam sau năm 1975". Khởi Hành Năm XIV, số 159-160. Midway City, CA, Tháng 1-2, 2010, tr 36</ref>; đồng thời cũng để chính quyền mới tạm thời ngăn chặn sự chống phá của các thành viên cực đoan của chế độ cũ nhằm giữ ổn định xã hội miền Nam thời kỳ hậu chiến.<ref>Roth, Mitchel.Prisons and Prison Systems: A Global Encyclopedia. Westport, CT: Greenwood Press, 2006.</ref>. Còn tướngđối Lêvới Minhcác Đảocựu củabinh [[Việt Nam Cộng hòa]] thì cho rằng ông tahọ đã bị giam giữ không cần xét xử và không được hưởngđối tiêuxử chuẩnnhân sinhđạo theo quy chế tù binh được hoạtquy tốtđịnh trong trại[[Công giamước Genève]]<ref>[https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/05/150514_meeting_general_dao Gặp Tướng bị 'cải tạo' 17 năm], BBC Tiếng Việt, 17 tháng 5 năm 2015</ref>. Trại cải tạo của chính quyền Việt Nam cũng là mô hình giam giữ tập trung tương tự nhưvới các [[trại cảitập tạo lao động]]trung của LiênĐức Xô,Quốc Trung Quốcxã]] và mộtcác số[[trại nướccải khác, nơi tù nhântạo lao động tậpcủa trungLiên trong khu vực trại giamXô]].
 
Theo [[Alain Wasmes]], tác giả cuốn sách ''La peau du Pachyderme'' (Việt Nam tấm da voi), sau [[Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975|ngày 30 tháng 4 năm 1975]], Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã nắm trong tay toàn bộ tài liệu ở trung tâm đăng kiểm của [[Bộ chỉ huy Viện trợ quân sự Mỹ ở Việt Nam]] (MACV), do [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]] tan rã quá nhanh nên không kịp tiêu hủy tài liệu, mà theo như ông mô tả là ''"Một trong năm máy tính của trung tâm đăng kiểm Mỹ, toàn bộ quân đội Sài Gòn, từ tổng chỉ huy cho đến anh binh nhì, đều được chương trình hóa với toàn bộ những chi tiết về lai lịch và chính trị cần thiết của họ. Thậm chí cả với lớp sắp tuyển, cũng có đầy đủ tất cả như thế"''. Trên thực tế, trong các báo cáo của sĩ quan [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]], rất nhiều hành động có thể được coi là [[tội ác chiến tranh]] đã được ghi lại và báo cáo như là một "chiến tích" trong sự nghiệp chống cộng. Nếu chính quyền mới muốn lập tòa án để xét xử tử tù binh đối phương thì đó sẽ là bằng chứng rõ ràng để kết án [[tử hình]] hàng loạt tướng lĩnh chế độ Việt Nam Cộng hòatội, nhưng chính quyền mới đã không làm vậy nên không ai bị tử hình cả.
 
Một công bố của nhà chức trách nói rõ:
Dòng 33:
#Đảng phái phản động: đảng viên chống Cộng
#Đầu hàng, phản bội: [[Chiêu hồi|các phần tử bị chiêu hồi]]
 
Việc trừng phạt những đối tượng cộng tác với quân xâm lược nước ngoài diễn ra rất phổ biến ở các nước. Thời kỳ bán đảo Triều Tiên bị [[Đế quốc Nhật Bản]] xâm lược và đô hộ (giai đoạn 1895-1945), hàng trăm nghìn người Triều Tiên đã cộng tác với thực dân Nhật để đàn áp những đồng bào đấu tranh đòi độc lập. Sau khi giành được độc lập, CHDCND Triều Tiên đã bắt giam hoặc xử bắn hàng loạt những người hợp tác với Nhật với tội danh phản quốc. Tại [[Hàn Quốc]] thì luật pháp có hẳn 1 quy định về đối tượng này, Trung tâm Sự thật và Công lý Lịch sử (CHTJ) đã lập ra cả 1 danh sách 4.389 người từng cộng tác với Nhật để xét lý lịch với con cháu của họ, năm 2019 Tổng thống Hàn Quốc [[Moon Jae-in]] nói rằng ''“xóa sạch những dấu tích của việc cộng tác với Nhật Bản là điều nên được thực hiện từ lâu”''<ref>https://news.zing.vn/bong-ma-thuc-dan-nhat-ban-va-su-chia-re-100-nam-chua-nguoi-o-han-quoc-post923600.html</ref> Sau khi được quân Đồng Minh giải phóng năm 1945, hàng loạt các nước châu Âu đã trừng phạt những người cộng tác với quân xâm lược Đức Quốc xã: nước Pháp đã xử tử hơn 10.500 người, phạt tù 127.0000 người; [[Hà Lan]] đã bắt giam 60.000 người; [[Đan Mạch]], [[Bỉ]] và [[Na Uy]] mỗi nước cũng đã bắt giam hàng chục nghìn người cộng tác với Đức Quốc xã (riêng Na Uy, Đan Mạch và Hà Lan đã khôi phục án [[tử hình]] trong dịp này sau hàng chục năm không áp dụng) (xem [[Épuration légale]]). Khi so sánh thì chính sách học tập cải tạo ở Việt Nam đã khá là nhân đạo khi không tiến hành tử hình bất kỳ một ai.
 
Thủ tướng [[Phạm Văn Đồng]] khi trả lời chất vấn trước Nghị viện Pháp vào cuối thập niên 1980 đã tuyên bố học tập cải tạo là một chính sách nhân đạo, bởi nếu ở những nước khác, bao gồm cả Pháp, những tù nhân này lẽ ra đã bị xử tử hàng loạt vì tội phản quốc, cộng tác với quân xâm lược nước ngoài<ref name="voatiengviet.com">[https://www.voatiengviet.com/a/2745153.html Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói về những trại cải tạo sau năm 1975], VOA Tiếng Việt, 02/05/2015</ref>:
Hàng 44 ⟶ 42:
Công việc triệu tập các đối tượng để đưa đi học tập cải tạo bắt đầu từ Tháng Năm, 1975. Đối với hạ sĩ quan (cấp úy trở xuống), sau trình diện thì phải theo học một khóa chính trị ngắn rồi được cấp giấy chứng nhận để cho về. Đối với các cấp chỉ huy thì có lệnh trình diện bắt đầu từ ngày 13 đến 16 Tháng Sáu, 1975. Chiếu theo đó thì sĩ quan sẽ đi học tập 15 ngày trong khi các viên chức dân sự cùng những đảng viên các tổ chức chính trị của miền Nam thì thời gian học tập là một tháng. Người trình diện phải mang theo 21 [[kilôgam]] gạo làm lương thực trong đó có mọi ngành từ quận trưởng trở lên hoặc đối với các viên chức hành chánh là trưởng phòng trở lên. Các văn nghệ sĩ cũng phải ra trình diện.<ref name="Vô Ngã. tr 36">Vô Ngã. tr 36</ref>
 
===Nội dung trong trại===
Tổng cộng có hơn 80 trại cải tạo phân bố trên toàn đất nước, nhất là những vùng biên giới, nơi kinh tế của nhân dân còn khó khăn và cần nhiều hỗ trợ. Chương trình bắt đầu với 10 bài giảng với những đề tài:
# Tội ác của [[Hoa Kỳ|Mỹ]] và [[Việt Nam Cộng hòa|chế độ Sài Gòn]]
# Lý thuyết [[Hệ thống xã hội chủ nghĩa|Xã hội chủ nghĩa]]
# Chính sách khoan hồng của [[Đảng Cộng sản Việt Nam]] và [[Nhà nước Việt Nam]] <ref name="Vô Ngã. tr 36"/>
 
Người trong trước tiên phải viết "bài tự khai", bắt đầu với bản "sơ yếu lý lịch",<ref>Duyên Anh. ''Nhà tù: Hồi ký''. Los Alamitos, CA: Xuân Thu, 1987. tr 109</ref> tiếp theo là bài tự kiểm điểm và khai báo quá khứ: một tháng viết hai lần; mỗi bài khai dài khoảng 20 trang [[giấy]] viết tay. Viết xong thì có buổi tự khai báo tập thể để mọi người phê bình, khen chê. Ai khai nhiều thì được điểm là "tiến bộ".<ref name="Re-education"/> Tùy theo cấp bậc hoặc thời gian phục vụ cho Mỹ/Việt Nam Cộng hòa mà những người này phải học tập cải tạo theo thời gian thông thường từ vài ngày đến vài tháng, cá biệt có người bị 17 năm. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều người không bị đưa đi học tập cải tạo hoặc chỉ trong một thời gian ngắn. Đó là những người hoặc là hoạt động tình báo cho phía Mặt trận giải phóng, hoặc là những người ôn hòa được coi là "không gâycó tội ác với nhân dân", như trường hợp Tổng thống [[Dương Văn Minh]], thủ tướng [[Nguyễn Xuân Oánh]] và một số dân biểu khác.
 
Vì chính sách dùng lao động để cải tạo tư tưởng nên lao động sản xuất là trọng điểm. Nghị quyết 49 đề ra 8 [[giờ]] lao động sản xuất mỗi ngày. Mỗi tuần thì có hai buổi học tập chính trị. Chiều thì có lớp dạy văn hóa dành cho những người có trình độ văn hóa thấp.<ref name="Re-education"/> Những người trong trại học tập cải tạo phải lao động làm việc ở các công trường, trong các trại cải tạo, mà nhiều người mô tả là cực nhọc, một phần trong số đó đã bị mắc bệnh và chết do điều kiện sống khó khăn, thuốc men thiếu thốn. Công việc thông thường là [[chặt cây]], trồng [[cây lương thực]], đào giếng, và hỗ trợ lực lượng [[gỡ mìn|gỡ bom mìn]] sót lại từ chiến tranh. Việc này xuất phát từ thực tế rằng kinh tế Việt Nam những năm hậu chiến rất khó khăn, khẩu phần ăn của những người bình thường cũng chỉ ở mức đủ để duy trì cuộc sống, tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng, thấp còi ở mức cao.<ref name="Re-education"/> Theo lời của Thiếu tướng Đỗ Năm (nguyên Cục trưởng Cục quản lý trại giam V.26, một trong những người tham gia quản lý học tập cải tạo) giải thích với những người đi học tập, cải tạo rằng: ''"Đất nước còn khó khăn, chế độ nhà nước cấp còn thiếu thốn. Việc các anh (người tham gia học tập, cải tạo) trồng trọt chăn nuôi không phải để sản xuất hàng hóa lưu thông trên thị trường, mà để phục vụ lại cho đời sống của trại. Như vậy là lao động tự phục vụ. Sĩ quan như chúng tôi còn phải lao động tăng gia, tại sao các anh không làm?"''. Ông cũng nói thêm rằng tiêu chuẩn ăn của cán bộ quản giáo và trại viên như nhau. Trại cũng có chính sách hỗ trợ người thân đến thăm nuôi, có cả tiêu chuẩn nghỉ lao động để ở cùng vợ trong 1 ngày tại phòng riêng.<ref>[http://plo.vn/ho-so-phong-su/nguoi-coi-tu-tuong-ta-viet-nam-cong-hoa-464535.html Người coi tù tướng tá Việt Nam Cộng hòa], Báo Pháp luật, ngày 28/4/2014</ref>
 
===Số lượng người đi học tập===
Sau năm 1975 ở miền Nam có hơn 1.000.000 người thuộc diện phải ra trình diện. Riêng ở Sài Gòn có 443.360 người ra trình diện, trong số đó có 28 viên tướng, 362 đại tá, 1.806 trung tá, 3.978 thiếu tá, 39.304 sĩ quan cấp uý, 35.564 cảnh sát, 1.932 nhân viên tình báo, 1.469 viên chức cao cấp trong chính quyền, và 9.306 người trong các “đảng phái phản động”.<ref>Huy Đức. ''Bên thắng cuộc: I. Giải phóng''. Boston: OsinBook, 2012. Tr 37</ref> Theo [[Phạm Văn Đồng]], con số người phải trải qua giam giữ sau này 30/4/1975 là hơn 200.000 trong tổng số 1 triệu người ra trình diện.<ref>Le Livre Noir du Communisme: Crimes, Terreur, Répression do Robert Laffont, S.A, Paris xuất bản lần đầu năm 1997-Phần IV về Á Châu</ref> Tính đến năm [[1980]] thì chính phủ Việt Nam xác nhận có 26.000 người vẫn còn ở trong trại cải tạo. Tuy nhiên một số quan sát viên nước ngoài ước tính khoảng 100.000 đến 300.000 vẫn đang ở trong trại cải tạo.<ref name="Re-education"/> Ước tính của Hoa Kỳ cho rằng khoảng 165.000 người bị giam.<ref name="camp Z30-D">[http://dartcenter.org/content/camp-z30-d-survivors Camp Z30-D: The Survivors]</ref> Tuy nhiên, ước tính của Mỹ và quan sát viên nước ngoài đã tính gộp cả những người thuộc diện vi phạm các tội về hìnhtrật sựtự (trộmxã cướp, lừa đảo, giết người...)hội chứ không chỉ các cựu quân nhân, công chức, viên chức của Việt Nam Cộng hòa và con số đã bị thổi phồng. Theo báo cáo năm 1979 của Tổ chức Ân xá Quốc tế (AI), phía Việt Nam trong giai đoạn 1975-1979 có 40.000 người phải đi học tập cải tạo. Tới năm 1979, số người bị giam giữ được ước tính là 26.000 người. Phía AI cũng nhấn mạnh, số lượng này đã bao gồm cả các tội phạm về hình sự như trộm cắp, mại dâm, ma túy,...<ref>[https://www.amnesty.org/en/documents/pol10/001/1979/en/ Amnesty International Annual Report 1979], Amnesty International, 1 January 1979</ref>
 
Theo [[Aurora Foundation]] thì việc bị giam giữ dài hạn thường bị chuyển từ trại này sang trại khác có dụng ý chia tách để tù nhân không liên kết với nhau được và đường dây liên lạc với gia đình thêm khó khăn. Điều này là nhằm ngăn chặn các hoạt động phản kháng, thù địch của những người bị giam giữ đối với chính quyền mới.<ref name="Re-education"/>
Hàng 60 ⟶ 59:
===Đánh giá ===
* Luật sư, nhân vật bất đồng chính kiến chống Nhà nước Việt Nam, [[Cù Huy Hà Vũ]] cho rằng: "...việc tập trung cải tạo hàng trăm nghìn cựu sĩ quan, cựu viên chức Việt Nam Cộng Hòa vào các trại tập trung cải tạo đó là một tội ác,...nếu ai phạm tội, thì phải đưa ra xử theo pháp luật, dù pháp luật đó là thế nào và phải có bản án. Chứ còn chuyện mà cứ đưa đi mà không có một bản án, kéo dài hết năm này, hết năm kia, thậm chí rất nhiều người mất mạng có thể do việc bị xử bắn, hoặc do chuyện rừng thiêng nước độc, hoặc do ăn đói kém, thì những chuyện đấy tôi cho là tội ác.<!--<ref>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2015/04/150424_khieu_kien_vietnam_war Khó lật lại hồ sơ đối xử hậu 30/4?], BBC, 24/4/2015</ref>
* Luật sư, nhân vật bất đồng chính kiến chống Nhà nước Việt Nam, [[Lê Công Định]] nhận định năm 2015: "Đối với những tù nhân cải tạo quân nhân của chế độ Sài Gòn ngày xưa chúng ta thấy nó thể hiện rõ một chính sách của chính quyền là trả thù những người từng là đối thủ của mình. Họ không có một sự khoan dung, không có sự hòa giải thật sự cho nên mới thực hiện việc đó."<ref>[http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/a-sg-prominent-dissident-talk-ab-04301975-04292015145552.html Luật sư Lê Công Định nói về ngày 30 tháng 4], RFA, 29/4/2015</ref>▼
* Khi được hỏi về việc học tập cải tạo, tướng [[Lê Minh Đảo]] của quân đội Sài Gòn cho rằng: "Nói cải tạo để dùng cái mỹ từ cho nó đẹp chứ đi đày tụi tôi chứ cải tạo cái gì? Sự thật là ai cải tạo ai? Bây giờ phải nói rằng trình độ tụi tôi với tất cả cuộc sống của tụi tôi có cần những người cải tạo để đưa tụi tôi từ một [mức] con người biết đầy đủ tất cả nhân phẩm xuống thành con thú vật đâu?"<ref>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2015/05/150514_meeting_general_dao Gặp Tướng bị 'cải tạo' 17 năm], Nguyễn Hùng, BBC, 17.5.2015</ref>
* Nguyễn Quý, nguyên Đại úy Sư đoàn Nhảy dù, gần 8 năm đi cải tạo, tuyên bố rằng: "Để khủng bố tinh thần, mỗi trại tù mới đều có bắn vài người để dằn mặt cái trại đó."<ref name=bbc>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2015/04/150423_tranh_luan_vietnam_war Tranh luận về 'ngược đãi' sau 40 năm], BBC, 24/4/2015</ref>-->
▲* Luật sư, nhân vật bất đồng chính kiến chống Nhà nước Việt Nam, [[Lê Công Định]] nhận định năm 2015: "Đối với những tù nhân cải tạo quân nhân của chế độ Sài Gòn ngày xưa chúng ta thấy nó thể hiện rõ một chính sách của chính quyền là trả thù những người từng là đối thủ của mình. Họ không có một sự khoan dung, không có sự hòa giải thật sự cho nên mới thực hiện việc đó."<ref>[http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/a-sg-prominent-dissident-talk-ab-04301975-04292015145552.html Luật sư Lê Công Định nói về ngày 30 tháng 4], RFA, 29/4/2015</ref>
* Nhận xét về việc đưa binh lính chế độ Việt Nam Cộng hòa đi học tập cải tạo sau 1975, luật sư [[Ngô Bá Thành]] cho là họ đã rất may mắn và được khoan hồng khi chỉ phải đi học tập cải tạo. Bởi nếu chính quyền mới học theo quân [[Đồng Minh]] trong thế chiến thứ hai và tổ chức một phiên tòa xét xử tù binh chiến tranh như [[Tòa án Nuremberg]], thì rất có thể nhiều sĩ quan Việt Nam Cộng hòa đã bị tuyên án [[tử hình]] với những chứng cứ rõ ràng thu được trong hồ sơ quân nhân của họ<ref Name=BTC5>{{Chú thích sách
|tác giả=Huy Đức
|lk tác giả =Huy Đức
Hàng 107 ⟶ 106:
 
==Thời kỳ Đổi Mới==
Cải tạo lao động được duy trì sau thời kỳ [[Đổi mới]] là một cách kỷ luật giam giữ những đối tượng phạm tội [[hình sự]], [[tệ nạn xã hội]], bị kết án hoạtchống động chốnglại nhà nước CHXHCN Việt Nam. Ngoài ra, còn có hình thức "cải tạo không giam giữ" (người cải tạo được sống tại địa phương, không phải vào trại cải tạo) cho những tội phạm hình sự nhưng ít nghiêm trọng như gây rối trật tự công cộng, buôn lậu quy mô nhỏ, trộm cắp tài sản có giá trị thấp...
 
Bà [[Bùi Thị Minh Hằng]] đã bị Chủ tịch UBND TP Hà Nội ra quyết định đưa vào cơ sở giáo dục Thanh Hà (Vĩnh Phúc) từ ngày 28-11-2011 cho tới 28.04.2012 sau khi cho rằng bà này đã lợi dụng quyền tự do, dân chủ của công dân để gây rối trật tự công cộng trong lúc xuống đường tham gia biểu tình về vấn đề tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam-Trung Quốc.<ref>[http://www.ktdt.vn/phap-luat/dieu-tra-vu-viec/2012/04/81016735/bui-thi-minh-hang-su-that-ve-mot-nhan-vat-dang-bi-loi-dung/ Bùi Thị Minh Hằng - Sự thật về một nhân vật đang bị lợi dụng]</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2012/05/120520_buihang_hanoi_lawsuit.shtml Bà Bùi Hằng kiện lãnh đạo Hà Nội] BBC, 20.05.2012</ref>.<ref>{{Chú thích web | url = https://www.hrw.org/vi/news/2014/08/24/254945 | tiêu đề = Việt Nam: Các nhà hoạt động phải ra tòa vì lỗi giao thông ngụy tạo | tác giả = | ngày = | ngày truy cập = 9 tháng 8 năm 2016 | nơi xuất bản = Human Rights Watch | ngôn ngữ = }}</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Học_tập_cải_tạo_tại_Việt_Nam”