Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Karl Marx”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
Đã lùi về phiên bản 55554218 bởi Hongkytran: Hủy toàn bộ nội dung của rối: Wikipedia:Yêu cầu kiểm định tài khoản/Kayani và hậu duệ. (TW)
Thẻ: Lùi sửa
Dòng 11:
|birth_place = [[Trier]], [[Vương quốc Phổ|Prussia]], [[Liên minh các quốc gia Đức]]
|death_date = {{Ngày mất và tuổi|df=yes|1883|03|14|1818|05|05}}
|death_place = [[Luân Đôn]], {{flag|[[Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland}}]]
|residence = [[Đức]], [[Vương quốc Anh]]
|nationality = {{flag|Đức}}
Dòng 30:
Những hoạt động [[cách mạng]] và [[triết học]] của ông diễn ra trong thập niên [[1840]] - giữa lúc [[chủ nghĩa tư bản]] đang trong thời kỳ phát triển và [[giai cấp vô sản]] công nghiệp ra đời và có những hoạt động [[cách mạng]] chống chế độ [[Tư bản chủ nghĩa|tư bản]].<ref name="cacmac1">[http://web.archive.org/web/20100329103945/http://www.baodanang.vn/vn/hosotulieu/20626/index.html Các Mác - người sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học]</ref> Marx được nhắc đến với nhiều chủ đề khác nhau, nhưng ông nổi tiếng nhất với những phân tích [[lịch sử]] dựa trên thuật ngữ [[đấu tranh giai cấp]], được tổng kết lại trong những lời mở đầu cho [[Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản|Tuyên ngôn Đảng Cộng sản]] (''Das Manifest der Kommunistischen Partei''): "[[Lịch sử]] của tất cả các [[xã hội]] từ trước đến nay là lịch sử của [[đấu tranh giai cấp]]." Ông cũng là người sáng lập Chủ nghĩa Xã hội Khoa học cùng [[Friedrich Engels]]. Tư tưởng của ông là học thuyết kế thừa các hệ tư tưởng được thành lập trong [[thế kỷ XIX]], bao gồm triết học cổ điển Đức, học thuyết về kinh tế chính trị tư sản cổ điển Anh hay [[chủ nghĩa xã hội không tưởng|chủ nghĩa xã hội học Pháp]]. Karl Marx và người bạn thân của ông, [[Friedrich Engels]], đã viết "[[Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản]]" vào năm 1848, nói cách khác là hai ông đã lên án những bất công trong chế độ tư bản đồng thời đưa ra các biện pháp cải cách [[kinh tế]] - [[xã hội]] để hướng xã hội công nghiệp phương Tây đến [[chủ nghĩa cộng sản]]. Với Tuyên ngôn này, [[chủ nghĩa xã hội|chủ nghĩa xã hội khoa học]] được định hình từ sự kế thừa những lý tưởng của [[chủ nghĩa xã hội không tưởng]] nhưng dựa trên những phân tích kinh tế xã hội và những đề xuất [[cải cách]] của Marx.<ref name="cacmac1"/> Những ý tưởng cải cách của Marx trong [[Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản]] đã được áp dụng tại hầu hết các [[quốc gia]] trên [[thế giới]], góp phần kiến tạo nên xã hội hiện đại.
 
[[Nhà triết học]] [[người Đức]] này cho rằng cách hiểu của [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegel]] về sự phát triển của lịch sử loài người là đúng. Tuy nhiên, mặt khác ông cho rằng vật chất mới đóng vai trò chính yếu trong quá trình này, chứ không phải là tinh thần. Người ta nói tư tưởng của Marx là [[chủ nghĩa duy vật biện chứng]], [[lịch sử]], hay [[khoa học]]. Ông cũng cho rằng, con người có thể cải tạo tự nhiên qua việc [[sản xuất]].<ref>[http://pol.ued.udn.vn/43-nha-tu-tuo%CC%89ng-tieu-bie%CC%89u-trong-li%CC%A3ch-su%CC%89-nhan-loai.html 43 nhà tư tưởng tiêu biểu trong lịch sử nhân loại (tiếp theo và hết)]</ref> Ông tin rằng [[xã hội]] [[loài người]] có thể hoạt động theo lý tính dựa trên những kiến thức [[khoa học]] đã tích lũy được chứ không còn vận động một cách tự phát như trước, [[Người|loài người]] sẽ chuyển từ tự phát sang tự giác. Theo ông "''Các [[nhà triết học]] đã chỉ giải thích thế giới bằng nhiều cách khác nhau, vấn đề là cải tạo thế giới''<ref>C.Mac và Ăng-ghen: Tuyển tập, tập 11, Nhà xuất bản sự thật, Hà Nội, năm 1980, trang 258</ref> ".
 
== Tiểu sử ==
Dòng 91:
#[[Jenny Julia Eleanor]] (16 tháng 1 năm 1855 - ngày 31 tháng 3 năm 1898), sinh tại London. Bà là một nhà hoạt động xã hội chủ nghĩa. Bà tự tử ở tuổi 43 bằng cách uống axit prussic, sau khi phát hiện ra rằng người tình lâu năm của mình, [[Edward Aveling]], đã bí mật kết hôn với một nữ diễn viên trẻ tên là [[Eva Frye]] vào tháng 6 năm 1897.
#Một đứa trẻ chưa được đặt tên, sinh ra và qua đời ngày 06 tháng 7 năm 1857 tại London.
Ông có một người con riêng tên [[Freddy Lewis Demuth]], sau này trở thành một nhà hoạt động nghiệp đoàn, với bà [[Helene Demuth]] là người hầu từ Đức theo Jenny von Westphalen sang Anh để phục vụ cho nhà Marx. Người con này được cho một người công nhân ngay sau khi chào đời.<ref>[https://www.bbc.com/vietnamese/forum-47457949 Chuyện 'con trai của Marx' và người đầy tớ gái ở London], BBC Tiếng Việt, 8 tháng 3 2019</ref>
 
== Tư tưởng của Marx ==
Hàng 239 ⟶ 238:
 
Trong cuộc bình chọn 100 nhân vật vĩ đại nhất lịch sử Đức, Marx đứng thứ 3, chỉ sau [[Konrad Adenauer]] (thủ tướng Tây Đức giai đoạn 1949-1963) và [[Martin Luther]], người sáng lập ra [[tin Lành|đạo Tin Lành]]
 
Nghiên cứu của trường đại học [[Indiana University Bloomington]] năm 2013 cho thấy Marx là học giả có ảnh hưởng nhất trong lịch sử<ref>[https://www.nature.com/news/who-is-the-best-scientist-of-them-all-1.14108 Who is the best scientist of them all?], Richard Van Noorden, Nature, 06 November 2013</ref>.
 
Tại tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, sau khi thực hiện một cuộc khảo sát, người ta nhận thấy rằng số người biết Karl Marx là ai chiếm đến 100% dân số Trung Quốc, họ cho rằng tư tưởng Marx quả là tư tưởng đã làm cho lịch sử nhân loại có sự chuyển biến. Người cha đẻ của chủ nghĩa Marx này được xem là "người thầy của giai cấp công nhân, nhân dân lao động toàn thế giới".<ref name="vietnamnet">[http://web.archive.org/web/20050507161241/http://vietnamnet.vn/thegioi/2005/05/421243/ Các-Mác, 187 năm nhìn lại... - Quốc tế - VietNamNet]</ref>
 
Tại [[Hoa Kỳ]], trong khảo sát tổng hợp những cuốn sách, tài liệu mà sinh viên Mỹ bắt buộc phải đọc trong hơn 1 triệu bài giảng năm 2016, “[[Tuyên ngôn Đảng Cộng sản]]” của Karl Marx đã bỏ xa các cuốn sách phía sau để trở thành tài liệu được giáo viên Mỹ giảng dạy rộng rãi nhất, cả về số bài giảng lẫn tần suất được giảng dạy. “Tuyên ngôn Đảng Cộng sản” được sử dụng làm tài liệu giảng dạy về lý thuyết xã hội, trong khi tại các lớp học kinh tế, các giáo sư thường ưa thích sử dụng cuốn “Capital” ([[Tư bản]] - bộ sách đồ sộ của Marx phân tích về sự vận hành của nền kinh tế [[tư bản chủ nghĩa]])<ref>[http://cafef.vn/karl-max-la-tac-gia-cua-cuon-sach-kinh-te-duoc-nghien-cuu-nhieu-nhat-tai-cac-truong-dai-hoc-o-my-20160815151226662.chn Karl Max là tác giả của cuốn sách kinh tế được nghiên cứu nhiều nhất tại các trường đại học ở Mỹ<!-- Bot generated title -->], cafef, 15-08-2016</ref>.
 
== Phê bình ==