Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giáo hoàng”

{{Công giáo}}

'''Giáo hoàng''' ([[latinh|tiếng Latinh]]: ''papa'', [[tiếng Hy Lạp]]: ''πάππας pappas'', [[chữ Hán]]: 教皇) là vị [[giám mục]] của [[Giáo phận Rôma]], lãnh đạo của [[Giáo hội Công giáo Rôma|Giáo hội Công giáo]] toàn [[thế giới]]. Theo quan điểm của Giáo hội Công giáo, giáo hoàng là người kế vị [[Thánh Phêrô]] - tông đồ trưởng của [[Giê-su|Chúa Giêsu]], với vai trò là người giữ [[chìa khóa thiên đàng]], là "tảng đá" để xây dựng nên giáo hội. Giáo hoàng đương kim là [[Giáo hoàng Phanxicô|Phanxicô]], người được [[Mật nghị Hồng y 2013|bầu chọn]] vào ngày [[13 tháng 3]] năm [[2013]], kế vị [[Giáo hoàng Biển Đức XVI]] thoái vị.

 

Thể chế Giáo hoàng là một trong những cách tổ chức lâu đời nhất trên thế giới và đã đóng một phần nổi bật trong [[lịch sử thế giới|lịch sử nhân loại]]<ref>Collins, Roger. ''Keepers of the keys of heaven: a history of the papacy''. Introduction (One of the most enduring and influential of all human institutions, (...) No one who seeks to make sense of modern issues within Christendom - or, indeed, world history - can neglect the vital shaping role of the popes.) Basic Books. 2009. ISBN 978-0-465-01195-7.</ref>. Các Giáo hoàng đã giúp [[Kitô giáo]] được truyền đi khắp nơi và giải quyết các tranh chấp về giáo lý khác nhau.<ref name="World History">Wetterau, Bruce. World history. New York: Henry Holt & co. 1994.</ref> [[Trung Cổ|Thời Trung Cổ]], họ có vị trí quan trọng chính trường [[Tây Âu]] vì thường đóng vai trò là trọng tài phán quyết giữa các quốc gia Kitô giáo.<ref name="Faus">Faus, José Ignacio Gonzáles. "''Autoridade da Verdade - Momentos Obscuros do Magistério Eclesiástico''". Capítulo VIII: Os papas repartem terras - Pág.: 64-65 e Capítulo VI: O papa tem poder temporal absoluto – Pág.: 49-55. Edições Loyola. ISBN 85-15-01750-4. Embora Faus critique profundamente o poder temporal dos papas ("''Mais uma vez isso salienta um dos maiores inconvenientes do status político dos sucessores de Pedro''" - pág.: 64), ele também admite um papel secular positivo por parte dos papas ("''Não podemos negar que intervenções papais desse gênero evitaram mais de uma guerra na Europa''" - pág.: 65).</ref><ref name="Papal Arbitration">{{chú thích web|url=http://www.newadvent.org/cathen/11452a.htm |title=Papal Arbitration |publisher=Newadvent.org |date = ngày 1 tháng 2 năm 1911 |accessdate = ngày 18 tháng 2 năm 2013}}</ref><ref>Such as regulating the [[colonization]] of the [[New World]]. See [[Treaty of Tordesillas]] và [[Inter caetera]].</ref> Ngày nay, Giáo hoàng đã không còn nhiều quyền lực đối với các nhà nước thế tục, ông chỉ có thẩm quyền chính thức trong các vấn đề tôn giáo, ngoại trừ việc ông là người lãnh đạo [[Thành Vatican|Thành Quốc Vatican]]—quốc gia có chủ quyền trên một lãnh thổ nhỏ nhất thế giới, nằm trọn trong [[thủ đô]] Roma, nước [[Ý]].

== Từ nguyên ==

[[Tập tin:Phép dòng chị em mến câu-rút đức Chúa Giê-su.jpg|nhỏ|phải|200px|Bản in [[chữ Nôm]] 1869 với ba chữ ''thánh Pha Pha'' (vị trí đầu tiên của cột thứ 3 từ trái sang).]]