|
[[Tập tin:Annunciation by El Greco (1570-1575, Prado).jpg|nhỏ|phải|250px|Thiên sứ [[Gabriel]] báo tin cho [[Maria]] biết bà sẽ mang thai [[Giê-su|Chúa Giê-xu]] ([[El Greco]], [[1575]]).]]
[[ImageTập tin:The Wounded Angel - Hugo Simberg.jpg|right|thumb|200px|''Hugo Simberg, 1903.]]
'''ThiênThanh sứNgôn''', còn gọi là '''thiên thần''' (Chữ "thiên" nghĩa là trời còn chữ "thần" nghĩa là cái gì đó linh thiêng, gọp lại thành chữ có nghĩa là cái gì đó linh thiêng từ trời), là những thực thể ở trên cao, được tìm thấy trong nhiều tôn giáo. Bổn phận của thiên sứ là phục vụ [[Thiên Chúa]]. Theo niềm tin của ba tôn giáo chính thuộc [[thuyết độc thần|độc thần giáo]], các thiên sứ thường thi hành nhiệm vụ của các sứ giả.
Thiên thần bản thân cũng là một vị [[Thánh (định hướng)|Thánh]].
== Ngữ nghĩa ==
Từ thiênThanh sứNgôn trong [[tiếng Anh]] có nguồn gốc từ [[latinh|tiếng Latinh]], ''angelus'', từ này lại đến từ [[Tiếng Hy Lạp|Hi văn]], ''ángelos'', nghĩa là "sứ giả". Một từ trong [[tiếng Hebrew]] có nghĩa gần nhất với ángelos là מלאך, ''mal’ach'' trong Từ điển Strong (''Strong’s Concordance'') cũng có nghĩa là "sứ giả".
== Thiên sứ học ==
Thiên sứ học (''angelology'') là một nhánh của [[thần học]], nghiên cứu về hệ thống đẳng cấp của thiên sứ, sứ giả hoặc các quyền lực trên chốn khinh không, chủ yếu quan hệ với [[Do Thái giáo]] (gọi hệ thống này là kaballistic), và [[Kitô giáo|Cơ Đốc giáo]], là một trong mười nhánh chính của nền thần học này, dù vẫn thường bị lãng quên.
Có những người tin rằng đạo [[Zoroastra]] có ảnh hưởng trên thiên sứ học của Do Thái giáo, như vậy cũng ảnh hưởng trên thiên sứ học của Cơ Đốc giáo, do có những yếu tố của đạo Zoroastra xuất hiện trong Do Thái giáo sau khi dân tộc [[Israel]] tiếp xúc với nền văn minh [[Iran|Ba Tư]] trong thời kỳ lưu đày ở [[Babylon]], trong đó [[Satan]] được xem là kẻ đứng đầu các quyền lực tội ác trong sự đối đầu với Thiên Chúa (so sánh Satan với [[Angra Mainyu]], cũng gọi là [[Ahriman]], trong đức tin Zoroastra, chống nghịch [[Ahura Mazda]], thần linh tối thượng). Danh hiệu "Vua của sự tối tăm" dành cho Satan có thể có nguồn gốc từ đức tin Zoroastra.
Ngược lại, có những nhà phê bình bày tỏ xác tín rằng Do Thái giáo và Cơ Đốc giáo đã có ảnh hưởng trên đạo Zoroastra. Họ cho rằng những điểm tương đồng như đã thấy giữa Zoroastra và [[Giê-su|Chúa Giê-xu]], cũng như trong các nhân tố khác, là sản phẩm của những thầy tư tế trong nỗ lực tôn cao Zoroastra và ngăn cản tín đồ đạo Zoroastra quay sang các tôn giáo khác.
== Thiên sứ trong Kinh [[Tanakh]] ([[Cựu Ước]]) ==
Tên trong [[Kinh Thánh]] của thiên sứ, מלאך ("malakh"), có ý nghĩa sâu xa hơn khi được thêm vào danh xưng của Thiên Chúa như "thiên sứ của Chúa", hoặc "thiên sứ của Thiên Chúa" (Zechariah 12.8 – ''"Trong ngày đó, Chúa sẽ làm đấng bảo hộ của dân cư Jerusalem, và trong ngày đó kẻ rất yếu trong vòng chúng nó sẽ như [[David]], nhà David sẽ như Thiên Chúa, sẽ như thiên sứ của Chúa ở trước mặt chúng nó."''). Có những danh xưng khác dành cho thiên sứ như "Các con trai của Thiên Chúa" (Sáng thế ký 6.4; Job 1. 6).
Theo Do Thái giáo, danh xưng ''[[Elohim]]'' chỉ dành riêng cho một Thiên Chúa duy nhất; song có những lúc ''Elohim'' (thế lực), ''bnē 'Elohim'', ''bnē Elim'', (các con trai của thần linh) (ngụ ý các thực thể thuộc thế giới thần linh) được dùng để chỉ các thực thể có quyền năng lớn. Dần dà được dùng để chỉ những thực thể siêu nhiên, khác với [[Yahweh]] (''Đức Giê-hô-va'' tức ''Thiên Chúa'') và vì vậy, là thực thể cấp thấp và hoàn toàn phục tùng Ngài (Sáng thế ký 6.2; Job 1.6; Thi thiên 8.5).
Thiên sứ đôi khi được gọi là "đấng thánh’’ (Zechariah 14.5) và "đấng canh giữ" (Daniel 4.13 – ''"Ta nhìn xem những sự hiện thấy trong đầu ta, khi ta nằm trên giường, và này, có một đấng thánh canh giữ từ trên trời xuống,"'') cũng được gọi là "thiên binh" (Phục truyền luật lệ ký 17.3 – ''"...đi hầu việc và quỳ lạy các thần khác, hoặc mặt trời, Mặt Trăng, hay là cả thiên binh - tức là điều ta không dạy bảo;"'') hoặc là "Tướng đạo binh của Yahweh" (Joshua 5.14 – ''"Người đáp: Không, bây giờ ta đến làm tướng đạo binh của Yahweh."'')
Các thiên sứ thường được nối kết với các vì tinh tú. [[YHWH]] (Yahweh tức Thiên Chúa) luôn phân biệt Ngài với các thiên sứ, do đó, [[Moses]] (''Mô-sê'' hoặc ''Môi-se'') cấm dân Hebrew (Do Thái cổ) thờ lạy "thiên binh".
=== Hình dạng của thiên sứ ===
Trong [[Kinh thánh Hebrew|Kinh Thánh Hebrew]], thiên sứ thường xuất hiện trong hình dạng con người, và người ta thường không nhận ra thiên sứ (Sáng thế ký 18.2; Các Quan xét 6. 21,22; Xuất Ai cập ký 3.2).
Là những thực thể siêu nhiên, thiên sứ có thể mang hình dạng loài người, thích ứng với sứ mạng thực thi. Thiên sứ có thể cầm gươm trần hoặc các loại vũ khí khác (Dân số ký 22. 23; Joshua 5. 13; Ezekiel 9. 2). Có một thiên sứ thi hành sự trừng phạt được đề cập ở 1Sử ký 21. 16,30 ''"David ngước mắt lên, thấy thiên sứ của Chúa đứng giữa lưng trời, tay cầm gươm đưa ra trên Jerusalem"''. Sách Daniel có nhắc đến một thiên sứ ''"mặc vải gai, chung quanh lưng thắt đai bằng vàng ròng U-pha. Mình người như bích ngọc; mặt người như chớp, và mắt như đuốc cháy; tay và chân như đồng đánh bóng, và tiếng nói như tiếng đám đông"'' (Daniel 10. 5,6). Hình tượng này của thiên sứ tương tự như sự miêu tả dành cho Chúa Giê-xu trong sách Khải Huyền. Người ta tin rằng thiên sứ có cánh (Daniel 9. 21 – ''"Gabriel, người mà ta đã thấy trong sự hiện thấy đầu tiên, được sai bay mau đến gặp ta độ lúc dâng lễ chiều hôm"'') theo sự mô tả trong hội họa Cơ Đốc, Do Thái và Zoroastra, theo đó, các thiên sứ thường có vầng hào quang.
Thiên sứ thường được tin là có quyền năng và đáng sợ, khôn ngoan và thấu suốt mọi điều trên đất, sáng suốt trong phán đoán, thánh khiết mặc dù là không phải không thể sa ngã. (Thi thiên 103. 20; 2Samuel 14. 17, 20; 19. 27; Zechariah 14. 5; Job 4. 18; 25. 2).
Thiên sứ được cho là có liên quan đến các sứ mạng đặc biệt như "thiên sứ cứu nạn", "kẻ truyền giải", "thiên sứ huỷ diệt", "sứ giả của giao ước", "thiên sứ đứng chầu Thiên Chúa", cũng có "một nhóm thiên sứ ác" (Sáng thế ký 48. 16; 33. 23; 2Samuel 24. 16; Malachi 3.1; Isaiah 63. 9; Thi thiên 78. 49).
== Quan điểm Cơ Đốc giáo ==
|
