Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trang mới: “{{Infobox language family|name=Nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur|altname=Bodic, Bodish–Himalayish<br>Western Tibeto-Burman|region=Nepal, Tây Tạng và c…”
 
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Infobox language family
{{Infobox language family|name=Nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur|altname=Bodic, Bodish–Himalayish<br>Western Tibeto-Burman|region=[[Nepal]], [[Tây Tạng]] và các khu vực lân cận|familycolor=Sino-Tibetan|child1=[[Nhóm ngôn ngữ Bod|Bod]]|child2=[[Nhóm ngôn ngữ Tây Himalaya|Tây Himalaya]]|child3=[[Nhóm ngôn ngữ Tamang|Tamang]]|child4=?''[[Tiếng Gongduk|Gongduk]]''|glotto=bodi1256|glottorefname=Bodic}}
| name=Nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur
'''Nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur''', còn được gọi là '''nhóm ngôn ngữ''' '''Bodic''', '''nhóm ngôn ngữ''' '''Bod-Himalaya''', và '''nhóm ngôn ngữ''' '''Tạng-Miến Tây''', là một cấp phân loại trung gian được đề xuất của [[ngữ hệ Hán-Tạng]], tập trung vào [[nhóm ngôn ngữ Tạng]] và cụm phương ngữ Kinnaur. Các nhà ngôn ngữ học có nhiều quan niệm khác nhau về nhóm ngôn ngữ này
| altname=Bod, Bod–Himalaya<br>Tạng-Miến Tây
| region=[[Nepal]], [[Tây Tạng]] và các khu vực lân cận
| familycolor=Sino-Tibetan
| child1=[[Nhóm ngôn ngữ Bod|Bod]]
| child2=[[Nhóm ngôn ngữ Tây Himalaya|Tây Himalaya]]
| child3=[[Nhóm ngôn ngữ Tamang|Tamang]]
| child4=?''[[Tiếng Gongduk|Gongduk]]''
| glotto=bodi1256
| glottorefname=Bodic}}
'''Nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur''' hay '''ngữ quần Tạng-Kanaur''', còn được gọi là '''nhómngữ ngônquần ngữ''' '''BodicBod''', '''nhóm ngôn ngữ''' '''quần Bod-Himalaya''', '''nhómngữ ngônquần ngữTạng-Himalaya''' (藏-喜马拉雅语群) và '''ngữ quần Tạng-Miến Tây''', là một cấp phân loại trung gian được đề xuất của [[ngữ hệ Hán-Tạng]], tập trung vào [[nhóm ngôn ngữ Tạng]] và [[tiếng Kinnaur|cụm phương ngữ Kinnaur]]. Các nhà ngôn ngữ học có nhiều quan niệm khác nhau về nhóm ngôn ngữ này.
 
== Những quan niệm về nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur ==
{{Css Image Crop|Image=SinoTibetanTree.svg|bSize=800|cWidth=300|cHeight=215|oTop=190|oLeft=493|Location=right|Description=Nhóm ngôn ngữ Tạng-Miến Tây, phần lớn theo Thurgood và La Polla (2003).<ref name=Thurgood>{{cite book | last1=Thurgood | first1=Graham | last2=LaPolla | first2=Randy J. (ed.sbiên tập) | year=2003 | title=Sino-Tibetan Languages | location=[[London]] | publisher=[[Routledge]] | ISBN=0-7007-1129-5 | url=https://books.google.com/books?id=5MeWSTQ7F44C}}</ref>}}
Benedict (1972) ban đầu đặt ra nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur hay còn gọi là nhóm ngôn ngữ Bod-Himalaya, nhưng có một quan niệm rộng hơn về nhóm Himalaya so với phân loại thường thấy hiện nay, bao gồm [[nhóm ngôn ngữ Khương]], [[nhóm ngôn ngữ Magar]] và [[tiếng Lepcha]]. Theo quan niệm của Benedict, Tạng-Kanaur là một trong bảy hạt nhân ngôn ngữ, hay trung tâm củahấp trọng lựcdẫn dọc theo một quang phổ, trong [[ngữ tộc Tạng-Miến]]. Hạt nhân trung tâm nhất được Benedict xác định là tiếng JingphoCảnh Pha (bao gồm cả nhóm ngôn ngữ Kachin-LuLui và nhóm ngôn ngữ Tamang); các hạt nhân ngoại vi khác ngoài nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur bao gồm nhóm ngôn ngữ Kiranti (tiếng Bahing-Vayu và có lẽ là [[tiếng Newar]]); nhóm ngôn ngữ Tani; nhóm ngôn ngữ Bodo-Garo và có lẽ là ngôn ngữ Konyak); nhóm ngôn ngữ Kuki (nhóm Kuki-Naga cộng với tiếng Karbi, [[tiếng Meitei]] và [[tiếng Mru]]); và [[nhóm ngôn ngữ Lô Lô-Miến]] (có lẽ có cả tiếng Nung và tiếng Taron).<ref name="Benedict72">{{Chú thích sách | url=https://books.google.com/books?id=Sww9AAAAIAAJ | title=Sino-Tibetan: a Conspectus | last=Benedict | first=Paul K.| publisher=CUP Archive | year=1972 | series=Princeton-Cambridge Studies in Chinese Linguistics | volume=2 | pages=4–11}}</ref>
 
Matisoff (1978, 2003) phần lớn theo sơ đồ của Benedict, nhấn mạnh giá trị trắcmục viểnđích luận của việc xác định các đặc điểm liên quan quaso với việc lập sơ đồ cây ngôn ngữ chi tiết trong nghiên cứu về [[ngữ tộc Tạng-Miến]] và [[ngữ hệ Hán-Tạng]]. Matisoff đưa nhóm ngôn ngữ Bod (ngữ chi Tạng) và Tây Himalaya với [[tiếng Lepcha]] là một nhánh thứ ba. Ông hợp nhất những ngôn ngữ này ở cấp độ cao hơn với nhóm ngôn ngữ Mahakiranti như là nhóm ngôn ngữ Himalaya''.''<ref name="Matisoff78">{{Chú thích sách | url=https://books.google.com/books?id=UWuuAAAAIAAJ | title=Variational semantics in Tibeto-Burman: The "Organic" Approach to Linguistic Comparison | last=Matisoff | first=James A. | publisher=Institute for the Study of Human Issues | year=1978 | isbn=0-915980-85-1 | series=Occasional papers, Wolfenden Society on Tibeto-Burman Linguistics | volume=6}}</ref><ref name="Matisoff03">{{Chú thích sách | url=https://books.google.com/books?id=3g8VZcAfETcC | title=Handbook of Proto-Tibeto-Burman: System and Philosophy of Sino-Tibetan Reconstruction | last=Matisoff | first=James A. | publisher=University of California Press | year=2003 | isbn=0-520-09843-9 | series=University of California Publications in Linguistics | volume=135 | pages=1–9}}</ref>
 
Van Driem (2001) cho rằng nhóm ngôn ngữ Bod, nhóm ngôn ngữ Tây Himalaya và tiếngnhóm ngôn ngữ Tamang (chứ không phải các nhóm khác theo Benedict) dường như có nguồn gốc chung.<ref name="vanDriem2001">{{Chú thích sách | url=https://books.google.com/books?id=fiavPYCz4dYC | title=Languages of the Himalayas: an Ethnolinguistic Handbook of the Greater Himalayan Region: Containing an Introduction to the Symbiotic Theory of Language | last=van Driem | first=George | publisher=[[Brill Publishers |BRILL]]| year=2001 | isbn=90-04-10390-2 | series=Handbuch der Orientalistik. Zweite Abteilung, Indien | volume=10}}</ref>
 
Bradley (1997) có nhiều cách tiếp cận tương tự nhưng lại diễn đạt mọi thứ khác nhaubiệt: ông kết hợp nhóm ngôn ngữ Tây Himalaya và Tamang là các nhánh trong "Bodishtổ Bod", dotheo cách đó trở nên gần gũitrùng khít với nhóm ngôn ngữ Tạng-Kanaur. Nhóm này và nhóm ''Himalaya'' của ông tạo thành nhómngữ ngôntộc ngữBod Bodiccủa ông.<ref name="Bradley1994">{{Chú thích sách | url=https://books.google.com/books?id=YTESAAAAYAAJ | title=Tibeto-Burman Languages of the Himalayas | last=Bradley | first=David | publisher=Dept. of Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, [[Australian National University]] | year=1997 | isbn=0-85883-456-1 | series=Occasional Papers in South-East Asian linguistics | issue=14}}</ref>
 
== Tham khảo ==
Hàng 16 ⟶ 26:
 
== Đọc thêm ==
* Bradley, David (2002). "The subgrouping of Tibeto-Burman". In Christopher I. Beckwith (ed.). Medieval Tibeto-Burman languages: proceedings of a symposium held in Leiden, June 26, 2000, at the 9th Seminar of the International Association of Tibetan Studies. Brill's Tibetan studies library. 1. BRILL. pp. 73–112. {{ISBN|978-90-04-12424-0}}.
 
* {{Chú thích sách | title=AnnualResearch Reviewon ofTibeto-Burman South Asian Languages and Linguistics:languages 2009| last=SinghHale | first=RajendraAustin | publisher=[[Walter de Gruyter]] | year=20091982 | isbn=978-390-11279-0225593379-49 | series=Trends in Linguistics, Studies and Monographs| volume=22214 | pages=154–16130–49 ''passim'' | chapter=Review of Research}}
* {{Chú thích hội nghị|isbn=978-90-04-12424-0}}
* {{Chú thích sách | title=ResearchAnnual onReview Tibeto-Burmanof South Asian Languages and Linguistics: 2009 languages| last=HaleSingh | first=AustinRajendra | publisher=[[Walter de Gruyter]] | year=19822009 | isbn=978-903-27911-3379022559-94 | series=Trends in Linguistics, Studies and Monographs | volume=14|pages=30–49222 ''passim''|chapter pages=Review of Research154–161}}
* {{Chú thích sách|title=Annual Review of South Asian Languages and Linguistics: 2009|last=Singh|first=Rajendra|publisher=[[Walter de Gruyter]]|year=2009|isbn=978-3-11-022559-4|series=Trends in Linguistics, Studies and Monographs|volume=222|pages=154–161}}
{{Ngữ hệ Hán-Tạng}}