Tôm nước ngọt phân bố ở các thuỷ vực nước ngọt và nước lợ độ muối thấp vùng đồng bằng, trung du và miền núi. Chúng sống phổ biến nhất ở các ao hồ, sông ngòi, ruộng lúa ở hầu hết các địa phương. Nhờ ngấm thêm canxi nên vỏ tôm cứng cáp, làm nhiệm vụ che chở và chỗ bám cho hệ cơ phát triển, có tác dụng như bộ xương [[bộ xương ngoài]]. Thành phần vỏ có thể chứa sắc tố làm tôm có màu sắc của môi trường. Tôm có thể bò : các chân ngực bò trên đáy bùn cát, các chân bơi hoạt động để giữ thăng bằng và bơi. Tôm cũng có thể bơi giật lùi, khi đó tôm xòe hai tấm lái, gập mạnh về phía bụng, làm cho cơ thể bật về phía sau. Nhìn chung, các loài này có kích cỡ trung bình và nhỏ. Tôm nước ngọt có màu sắc khác nhau, Tôm nước ngọt là thực phẩm phổ biến nhất ở Việt nam, được bán quanh năm ở các chợ nông thôn cũng như thành thị và các cửa hàng dưới dạng tôm tươi, [[tôm khô]] hay [[bánh tôm]]. Tôm nước ngọt được chế biến thành nhiều món ăn ưa thích trong bữa ăn hằng ngày của người dân Việt Nam. Thịt tôm nước ngọt mềm, thơm ngon và có vị ngọt.
