Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kinh Bắc”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 2:
[[Tập tin:Thăng Long tứ trấn - Nhà Hậu Lê & Mạc.jpg|nhỏ|350px|Vị trí xứ Kinh Bắc (màu xanh lá cây) trong tứ xứ vòng quanh Thăng Long]]
 
XứTrấn (TrấnXứ) '''Kinh Bắc''' ({{hn|ch=京北}}) là tên một địa danh cũ ở phía bắc [[Việt Nam]], bao gồm toàn bộ ranh giới 2 tỉnh [[Bắc Giang]], [[Bắc Ninh]] và một phần nhỏ các tỉnh thành lân cận là [[Hà Nội]] (toàn bộ khu vực phía bắc [[sông Hồng]] là: [[Gia Lâm]], [[Long Biên]], [[Đông Anh]], [[Mê Linh]], [[Sóc Sơn]]); [[Hưng Yên]] ([[Văn Giang]], [[Văn Lâm]]) và [[Lạng Sơn]] ([[Hữu Lũng]]).
 
Năm [[Canh Tuất]], 1490, vua [[Lê Thánh Tông]] cho định lại bản đồ cả nước, gồm 13 (đạo) xứ thừa tuyên (sau gọi là xứ, từ triều Tây Sơn tới đầu triều Nguyễn đổi sang gọi là trấn). Đến đây mới xuất hiện tên gọi các trấn (xứ), từ Nghệ An trở ra Bắc gồm: (trấn) xứ Kinh Bắc (còn gọi là xứ Bắc), [[sơn Nam (địa danh cũ Việt Nam)|xứ Sơn Nam]] (trấn Sơn Nam Thượng, trấn Sơn Nam Hạ), [[Xứ Đông]] (trấn [[Hải Dương]]), [[Sơn Tây (tỉnh Việt Nam)|Xứ Đoài]] (trấn [[Sơn Tây (tỉnh Việt Nam)|Sơn Tây]]), trấn Hưng Hóa, trấn [[Cao Bằng]], trấn [[Quảng Ninh|An Quảng]] (Yên Quảng), xứ [[Thái Nguyên]], xứ [[Lạng Sơn]], xứ [[Tuyên Quang]], phủ Hoài Đức ([[Thăng Long]]), đạo [[Ninh Bình|Thanh Bình]], nội trấn [[Thanh Hóa|Thanh Hoa]], trấn [[Nghệ An]]. Tuy nhiên, tới thời vua [[Gia Long]] nhà Nguyễn, Kinh Bắc vẫn được gọi là '''xứ''' (xứ Kinh Bắc) thuộc Bắc thành tổng trấn<ref>Theo cuốn ''Tên làng xã Việt Nam đầu thế kỷ 19'', các trang 21,67.</ref>. Theo đó:
 
Trấn (xứ) Kinh Bắc xưa bao gồm 4 phủ (20 huyện). Cụ thể là:
*Phủ Thuận An gồm 5 huyện: [[Gia BìnhLâm]], ([[Lương TàiNội]]), ([[BắcVăn NinhGiang]])., một phần [[GiaVăn Lâm]] ([[Hưng NộiYên]]), [[Siêu Loại]] ([[Thuận Thành]] - Bắc Ninh), [[VănGia GiangBình]], một phần [[VănLương LâmTài]] ([[HưngBắc YênNinh]]),.
Cụ thể, đó là các phủ và huyện sau:
*Phủ [[Từ Sơn]] gồm 5 huyện của [[Bắc Ninh]]: [[Đông Ngàn (huyện)|Đông Ngàn]] (thị xã Từ Sơn hiện nay), [[Yên Phong]], [[Tiên Du]], [[Quế Dương]], [[Võ Giàng]]. (Quế Dương và Võ Giàng nay gộp thành [[Quế Võ]]).
*Phủ Bắc Hà gồm 4 huyện: [[Đa Phúc (huyện)|Tân Phúc]] ([[Sóc Sơn]]), [[Kim Hoa (huyện)|Kim Hoa]] (nay gồm [[Mê Linh]], [[Đông Anh]], [[Sóc Sơn]] của [[Hà Nội]], thị xã [[Phúc Yên]] của [[Vĩnh Phúc]]), [[Hiệp Hòa|Hiệp Hoà]], [[Việt Yên]] ([[Bắc Giang]].
*Phủ [[Lạng Giang]] gồm 6 huyện: [[Phượng Nhãn]] ([[Lạng Giang]]), [[Yên Dũng]], [[Bảo Lộc]], [[Yên Thế]], [[Lục Ngạn]] (đều thuộc [[Bắc Giang]]) và [[Hữu Lũng]] (thuộc tỉnh [[Lạng Sơn]]).
*Phủ Thuận An gồm 5 huyện: [[Gia Bình]], [[Lương Tài]] ([[Bắc Ninh]]). [[Gia Lâm]] ([[Hà Nội]]), [[Siêu Loại]] ([[Thuận Thành]] - Bắc Ninh), [[Văn Giang]], một phần [[Văn Lâm]] ([[Hưng Yên]]),
*Phủ [[Từ Sơn]] gồm 5 huyện của [[Bắc Ninh]]: [[Đông Ngàn (huyện)|Đông Ngàn]] (thị xã Từ Sơn hiện nay), [[Yên Phong]], [[Tiên Du]], [[Quế Dương]], [[Võ Giàng]]. (Quế Dương và Võ Giàng nay gộp thành [[Quế Võ]]).
 
Vì trấn lỵ ở [[Đáp Cầu]], huyện [[Võ Giàng]] (phía bắc kinh thành), nên Kinh Bắc cũng được gọi là trấn Bắc hay trấn Khảm.