Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Hán trung cổ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Kepise (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{unreferenced|date=tháng 11 năm 2019}}
{{Infobox language
|name=Tiếng Hán trung đạicổ
|altname=Tiếng Hán trung cổ
|nativename={{lang|zh-Hant|漢語}} ''hɑn<sup>H</sup> ŋɨʌ<sup>X</sup>''
|states=[[Trung Quốc]]
Hàng 8 ⟶ 7:
|familycolor=Sino-Tibetan
|fam2=[[Nhóm ngôn ngữ Hán|Hán]]
|ancestor=[[Tiếng Trung QuốcHán thượng cổ]]
|ancestor2=[[Tiếng Trung QuốcHán Đông Hán]]
|script=[[Chữ Hán]]
|iso3=ltc
Hàng 32 ⟶ 31:
}}
 
'''Tiếng Trung Quốc trung đại/trung cổ''', '''Tiếng Hán trung đại/trung cổ''' ({{zh|t=中古漢語|s=中古汉语|p=Zhōnggǔ Hànyǔ|hv=Trung Cổ Hán Ngữ}}) là một dạng [[tiếng Trung Quốc]] trong lịch sử, được ghi nhận trong cuốn ''[[Thiết Vận]]'', một [[từ điển vần]] phát hành lần đầu năm 601 với nhiều lần hiệu chỉnh sau đó. Nhà ngôn ngữ học Thuỵ Điển [[Bernard Karlgren]] tin rằng từ điển này ghi nhận tiếng nói người dân [[Trường An]] thời nhà [[Nhà Tuỳ|Tuỳ]]-[[Nhà Đường|Đường]]. Tuy nhiên, dựa trên nghiên cứu mới đây hơn về ''Thiết Vận'', hầu hết học giả nay đều cho rằng dạng tiếng Trung trong cuốn sách là một dạng "lai" về cách phát âm giữa tiếng Trung miền Bắc và Nam vào cuối thời [[Nam-Bắc triều (Trung Quốc)|Nam-Bắc triều]]. Hệ thống này cho ta những thông tin quan trọng giúp phục dựng [[tiếng Trung thượng cổ]] thời kỳ trước đó.
 
Phương thức ''[[phiên thiết]]'' dùng để chỉ ra cách phát âm trong từ điển, dù có cải tiến hơn so với phương pháp trước đó, vẫn còn sai sót. Cuốn ''[[Vận Kính]]'' (thế kỷ XII) và những [[vận đồ]] khác cho thấy cách chú âm trau chuốt và thuận tiện hơn so với cách thức trong ''Thiết Vận''. Các vận đồ còn cho ta biết về một số biến âm xuất hiện trong mấy thế kỷ sau khi ''Thiết Vận'' ra đời. Các nhà ngôn ngữ học Tây phương có khi gọi tiếng Trung trong ''Thiết Vận'' là ''tiếng Hán trung cổ sơ kỳ'' (Early Middle Chinese''') còn dạng trong các vận đồ là ''tiếng Hán trung cổ hậu kỳ'' (Late Middle Chinese''').
 
Từ điển và vận đồ chỉ mô tả cách phát âm "xấp xỉ" chứ không chỉ ra cách phát âm chính xác. Karlgren là người đầu tiên ra sức [[Tiếng Trung Quốc trung đại trong phục dựng của Karlgren–Lý|phục dựng cách phát âm tiếng Trung trung đại]], bằng cách so sánh phát âm trong các dạng tiếng Trung hiện đại cũng như phát âm từ gốc Hán trong [[tiếng Nhật]], [[tiếng Triều Tiên]], [[tiếng Việt Nam]]. Nhiều học giả khác cũng tự mình phục dựng tiếng Trung Quốc trung đại bằng phương pháp tương tự.