|
[[Tập tin:A_Dyson_Swarm_Superstructure_(21983905140).png|nhỏ|245x245px| Kết cấu 3D của quả cầu Dyson sử dụng các tấm điều khiển vệ tinh lớn ]]
{{Wiktionary}}
'''Quả cầu Dyson''' là giả thuyết về một [[Megastructure|siêu kiếncấu trúc]] đượcgiả [[Freeman Dyson]] khởi xướng. "Quả cầu" nàythiết bao gồm một hệ thống các [[vệ tinh năng lượng mặt trời]] bao bọcquanh hoàn toàn một [[saoSao|ngôi sao]] và hấp thu phầnlấy một lượng lớn năng lượng phátthoát ra. DysonKhái suyniệm đoánnày rằnglà một kiếnthí trúcnghiệm nhưgiả vậyđịnh làcố cầngắng thiếtgiải đểthích thỏalàm mãnthế nhunào một nền văn minh vũ trụ sẽ đáp ứng những yêu cầu về năng lượng leomột thangkhi trongchúng vượt quá trình phátkhả triểnnăng của nguồn tài nguyên trên hành tinh chủ của mình. Chỉ một nềntỉ vănlệ minhnhỏ côngnăng nghệ,lượng vàcủa đềngôi nghịsao việcchạm xácđến thựcđược tồnbề tạimặt mộtcủa bất kì [[hành tinh]] quay quanh nó. Việc xây dựng những kiếncấu trúc nhưquay vậyxung cóquanh thểmột dẫnngôi đếnsao sựsẽ phátcho hiệnphép một [[sựVăn sốngminh|nền thôngvăn minh]] ngoàithu Tráiđược Đất]]nhiều năng lượng hơn rất nhiều.
Miêu tả đầu tiên của kiến trúc này bởi [[Olaf Stapledon]] trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng ''Star Maker'' (1937) của ông, trong đó ông đã miêu tả "mỗi hệ mặt trời... được bao bọc bởi một màng bẫy ánh sáng, thứ tập trung năng lượng mặt trời đang thoát ra cho việc ứng dụng thông minh."<ref>{{cite web|last1=Tate|first1=Karl|title=Dyson Spheres: How Advanced Alien Civilizations Would Conquer the Galaxy|url=https://www.space.com/24276-dyson-spheres-how-advanced-alien-civilizations-would-conquer-the-galaxy-infographic.html|website=space.com|accessdate=January 14, 2014}}</ref> Khái niệm này sau đó được phổ biến bởi [[Freeman Dyson]] trong một bài viết năm 1960 "Tìm kiếm Bức xạ hồng ngoại nhân tạo của những nguồn sao".<ref>{{cite web|last1=Tate|first1=Karl|title=Dyson Spheres: How Advanced Alien Civilizations Would Conquer the Galaxy|url=https://www.space.com/24276-dyson-spheres-how-advanced-alien-civilizations-would-conquer-the-galaxy-infographic.html|website=space.com|accessdate=January 14, 2014}}</ref> Dyson suy đoán rằng những cấu trúc như vậy sẽ là hệ quả logic của nhu cầu năng lượng gia tăng của một nền văn minh công nghệ và sẽ là cần thiết cho sự sống lâu dài. Ông đã đề xuất rằng việc tìm kiếm những cấu trúc như vậy có thể dẫn đến việc phát hiện ra [[Sự sống ngoài Trái Đất|sự sống thông minh tiến bộ ngoài Trái Đất]]. Các loại cầu Dyson khác nhau và khả năng thu thập năng lượng của chúng sẽ tương ứng với trình độ phát triển công nghệ trên [[Thang Kardashev|thang đo Kardashev]].
Sau đó, các biến thể liên quan tới việc xây dựng một kiến trúc hoặc hệ thống bao bọc một ngôi sao được đề xuất trong [[thăm dò công nghệ]] hay khoa học viễn tưởng với cái tên "Quả cầu Dyson". Các đề xuất này đã không giới hạn trong các nhà máy năng lượng mặt trời, người ta đã mở rộng ra [[trạm sinh thái không gian|hệ sinh thái]] hoặc [[công nghiệp]]. Hầu hết các tác phẩm viễn tưởng mô tả quả cầu như một lớp vỏ đặc bọc kín ngôi sao. (xem [[#vỏ Dyson]]).
Sau đó, những biến thể khác liên quan đến việc xây dựng một cấu trúc nhân tạo hay chuỗi cấu trúc bao bọc một ngôi sao được đề xuất trong kĩ thuật thăm dò hoặc được miêu tả trong [[khoa học viễn tưởng]] dưới cái tên "Quả cầu Dyson". Những đề xuất này sau đó không bị giới hạn trong những nhà máy năng lượng mặt trời, mà mở rộng đến [[hệ sinh thái]] hoặc [[công nghiệp]]. Hầu hết các tác phẩm viễn tưởng miêu tả một vỏ bọc đặc bao kín một ngôi sao, điều đã được xem xét bởi chính Dyson. Vào tháng 5 năm 2013, trong Hội nghị Phi thuyền Thế kỷ ở San Diego, Dyson đã lặp lại rằng ông ước gì khái niệm này đã không được đặt dưới tên ông.<ref>{{cite web|url=http://starshipconf.ucsd.edu/|title=STARSHIP CENTURY SYMPOSIUM, MAY 21 - 22, 2013|date=7 July 2013|accessdate=31 August 2017|url-status=bot: unknown|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130707123030/http://starshipconf.ucsd.edu/|archivedate=7 July 2013}}</ref>
== Khởi nguyên ==
[[Tập tin:Freeman_Dyson.jpg|nhỏ| Freeman Dyson vào năm 2005 ]]
{{seealso|Phát triển năng lượng tương lai}}
<br />
Những ý tưởng ban đầu về Quả cầu Dyson là kết quả một [[thí nghiệm tưởng tượng]] của nhà vật lý, toán học [[Freeman Dyson]]. Ông nhấn mạnh rằng một nền văn minh công nghệ phát triển sẽ dẫn đến gia tăng nhu cầu năng lượng và lý luận nếu văn minh loài người tồn tại đủ lâu, sẽ đến lúc nó cần khai thác ''toàn bộ'' năng lượng mặt trời. Dyson đã đề xuất một hệ thống kiến trúc trên quỹ đạo (ban đầu gọi là "vỏ") sẽ được thiết kế với mục tiêu chặn và hấp thu tất cả năng lượng mà mặt trời phát ra. Ông không đi vào chi tiết việc xây dựng hệ thống mà tập trung vào vấn đề hấp thu năng lượng. Các khái niệm về quả cầu Dyson được chính thức công bố năm 1959 trên bài báo "Tìm kiếm các nhà máy năng lượng từ bức xạ hồng ngoại", công bố trên tạp chí ''[[Science (journal)|Science]]''.<ref name="search">{{chú thích tạp chí|journal=[[Science (journal)|Science]]|year= 1960|url=http://www.islandone.org/LEOBiblio/SETI1.HTM|title=Search for Artificial Stellar Sources of Infra-Red Radiation|author= [[Freeman Dyson|Freemann J. Dyson]]|pages= 1667–1668|volume =131|doi= 10.1126/science.131.3414.1667|pmid=17780673|issue=3414}}</ref> Tuy nhiên, Dyson được truyền cảm hứng từ những ý tưởng được đề cập trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng năm 1937 - Star Maker, viết bởi Olaf Stapledon cũng như những khái niệm tượng tự được tìm hiểu trong các nghiên cứu của J. D. Bernal và Raymond Z. Gallun.<ref>{{chú thích web| url=http://www.nada.kth.se/~asa/dysonFAQ.html#FIRST| title=Dyson FAQ: Was Dyson First? | accessdate = ngày 1 tháng 9 năm 2006}}</ref>
[[Thể loại:Thí nghiệm tưởng tượng]]
[[Thể loại:Đề tài khoa học viễn tưởng]]
== Tính khả thi ==
[[Thể loại: SiêuTriết kiếnlý trúccông nghệ]] ▼Mặc dù theo lý thuyết, các công trình khổng lồ này có thể xây dựng, tất cả các kế hoạch để xây nên một quả cầu Dyson tương tự hiện đang bất khả thi với khả năng kỹ thuật hiện tại. Số lượng nguyên liệu cần thiết, vận chuyển và ổn định một quả cầu Dyson hoàn thiện hiện không thể thực hiện với khả năng công nghiệp hiện tại của con người. George Dvorsky đã nêu ý kiến sử dụng người máy tự hành để vượt qua khó khăn trong thời gian đầu. Một số người đã đề xuất rằng dùng các sinh cảnh có thể xây dựng xung quanh một Sao lùn trắng và cả các sao nơtron
[[Thể loại:Triết học khoa học]]
[[Thể loại:Công nghệ giả thuyết]]
== Xem thêm ==
{{MultiCol}}
* [[Alderson disk]]
* [[Star lifting]]
* [[Stellar engineering]]
{{ColBreak}}
* [[Megascale engineering]]
* [[Globus Cassus]]
* [[Klemperer rosette]]
{{EndMultiCol}}
== Tham khảo ==
{{Tham khảo|colwidth=30em}}
== Liên kết ngoài ==
* [http://www.nada.kth.se/~asa/dysonFAQ.html Dyson Sphere FAQ]
* [http://www.aeiveos.com/~bradbury/MatrioshkaBrains/DSSatDLFiG.html Dyson Shell Supercomputers as the Dominant "Life Form" in Galaxies]
* [http://burtleburtle.net/bob/scifi/dyson.html Toroidal Dyson Swarms simulations using Java applets]
* [http://www.alcyone.com/max/writing/essays/outside-dyson-shells.html Outside Dyson shells]{{memoryalpha|Dyson Sphere}}
* {{tvtropes|DysonSphere}}
▲[[Thể loại:Siêu kiến trúc]]
[[Thể loại:Thiên thể giả thuyết]]
[[Thể loại:ĐềLịch tàisử khoa học viễn tưởng]]
[[Thể loại:Freeman Dyson]]
| 