Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Anh”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Đã lùi lại sửa đổi 56294378 của 2402:800:61CD:5992:F800:CE5A:73A4:F963 (thảo luận)
Thẻ: Lùi sửa
việt
Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 1:
'''Tiếng Anh[[Bắc Giang|''Việt'']]''' ({{lang|en|English}} {{IPAc-en|audio=En-us-English.ogg|ˈ|ɪ|ŋ|ɡ|l|ɪ|ʃ}}) là một [[ngữ chi German Tây|ngôn ngữ German Tây]], được nói từ thời [[Lịch sử nước Anh Anglo-Saxon|sơ kỳ Trung cổ tại Anh]] và nay là ''[[lingua franca]]'' toàn cầu.{{sfn|Crystal|2003a|p=6}}{{sfn|Wardhaugh|2010|p=55}} Từ ''English'' bắt nguồn từ [[người Angle|Angle]], một trong các [[các dân tộc German|bộ tộc German]] đã di cư đến Anh (mà chính từ "Angle" lại đến từ bán đảo [[Angeln|Anglia (Angeln)]] bên [[biển Balt]]). Tiếng Anh có quan hệ gần gũi với [[nhóm ngôn ngữ Frisia|các ngôn ngữ Frisia]], nhưng vốn từ vựng đã được ảnh hưởng đáng kể bởi [[ngữ tộc German|các ngôn ngữ German]] khác, cũng như [[tiếng Latinh]] và [[nhóm ngôn ngữ Rôman|các ngôn ngữ Rôman]], nhất là [[tiếng Pháp]]/[[tiếng Norman|Norman]].<ref name="Wolff">{{cite book |last=Finkenstaedt |first=Thomas |author2=Dieter Wolff |title=Ordered profusion; studies in dictionaries and the English lexicon |publisher=C. Winter |year=1973 |isbn=3-533-02253-6}}</ref>
{{1000 bài cơ bản}}
 
{{Infobox language
|name=Tiếng Anh
|nativename=English
|pronunciation={{IPAc-en|ˈ|ɪ|ŋ|ɡ|l|ɪ|ʃ}}{{sfn|OxfordLearner'sDictionary|2015|loc=Entry: [http://www.oxfordlearnersdictionaries.com/us/pronunciation/english/english_1 English – Pronunciation]}}
|region= Toàn cầu (xem {{slink||Phân bố địa lý}}, bên dưới)
|speakers=360{{ndash}}400{{nbsp}}triệu (2006){{sfn|Crystal|2006|pp=424–426}}
|speakers2=[[Ngôn ngữ thứ hai|Người nói ngôn ngữ thứ hai]]: 400{{nbsp}}triệu;{{brk}}như một [[ngoại ngữ]]: 600–700 triệu{{sfn|Crystal|2006|pp=424–426}}
|familycolor =Indo-European
|fam2=[[Ngữ tộc German|German]]
|fam3=[[Ngữ chi German Tây|German Tây]]
|fam4=[[Nhóm ngôn ngữ Anglo-Frisia|Anglo-Frisia]]
|fam5=[[Nhóm ngôn ngữ gốc Anh|Gốc Anh]]
|ancestor=[[Tiếng Anh cổ]]
|ancestor2=[[Tiếng Anh trung đại]]
|ancestor3=[[Tiếng Anh cận đại]]
|script={{plainlist|
* [[Bảng chữ cái Latinh|Latinh]] ([[bảng chữ cái tiếng Anh]])
* [[Hệ chữ nổi tiếng Anh]], [[Unified English Braille]]
}}
|nation={{plainlist|
* [[Danh sách lãnh thổ nơi tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức#Quốc gia có chủ quyền|54 quốc gia]]
* [[Danh sách lãnh thổ nơi tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức#Chính thể không chủ quyền|27 chính thể không chủ quyền]]{{brk}}
{{Collapsible list |titlestyle= font-weight:normal; background:transparent; text-align:left; |title= Nhiều tổ chức|
* [[Liên Hiệp Quốc]]
* [[Liên minh châu Âu]]
* [[Thịnh vượng chung các quốc gia]]
* [[Hội đồng châu Âu]]
* [[Tòa án Hình sự Quốc tế|ICC]]
* [[Ủy ban Olympic Quốc tế|IOC]]
* [[Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế|ISO]]
* [[NATO]]
* [[WTO]]
* [[Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ|NAFTA]]
* [[Tổ chức các quốc gia châu Mỹ|OAS]]
* [[Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế|OECD]]
* [[Tổ chức Hợp tác Hồi giáo|OIC]]
* [[OPEC]]
* [[Tổ chức GUAM vì Dân chủ và Phát triển Kinh tế]]
* [[Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương|PIF]]
* [[Hiệp định UKUSA]]
* [[Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á|ASEAN]]
* [[Cộng đồng Kinh tế ASEAN]]
* [[Hiệp hội Nam Á vì sự Hợp tác Khu vực|SAARC]]
* [[Hội đồng các quốc gia Turk]]
* [[Tổ chức Hợp tác Kinh tế|ECO]]
}}
}}
|iso1=en
|iso2=eng
|iso3=eng
|lingua=52-ABA
|map=Countries with English as Official Language.png
|mapcaption=
{{legend|#00d921|Ngôn ngữ chính thức}}
{{legend|#088a4b|Ngôn ngữ chính thức duy nhất, sử dụng bởi số đông}}
{{legend|#16c46d|Ngôn ngữ chính thức duy nhất, sử dụng bởi số ít}}
{{legend|#045fb4|Ngôn ngữ đồng chính thức, sử dụng bởi số đông}}
{{legend|#5599ff|Ngôn ngữ đồng chính thức, sử dụng bởi số ít}}
{{legend|#f1ff59|Phi chính thức}}
{{legend|#ffc34a|Ngôn ngữ phi chính thức, sử dụng bởi số đông}}
{{legend|#ffffff|Ngôn ngữ phi chính thức, sử dụng bởi số ít}}
|notice=IPA
|sign=[[Manually coded English]]<br />(đa hệ thống)
|glotto=stan1293
|glottorefname=Tiếng Anh chuẩn
}}
'''Tiếng Anh''' ({{lang|en|English}} {{IPAc-en|audio=En-us-English.ogg|ˈ|ɪ|ŋ|ɡ|l|ɪ|ʃ}}) là một [[ngữ chi German Tây|ngôn ngữ German Tây]], được nói từ thời [[Lịch sử nước Anh Anglo-Saxon|sơ kỳ Trung cổ tại Anh]] và nay là ''[[lingua franca]]'' toàn cầu.{{sfn|Crystal|2003a|p=6}}{{sfn|Wardhaugh|2010|p=55}} Từ ''English'' bắt nguồn từ [[người Angle|Angle]], một trong các [[các dân tộc German|bộ tộc German]] đã di cư đến Anh (mà chính từ "Angle" lại đến từ bán đảo [[Angeln|Anglia (Angeln)]] bên [[biển Balt]]). Tiếng Anh có quan hệ gần gũi với [[nhóm ngôn ngữ Frisia|các ngôn ngữ Frisia]], nhưng vốn từ vựng đã được ảnh hưởng đáng kể bởi [[ngữ tộc German|các ngôn ngữ German]] khác, cũng như [[tiếng Latinh]] và [[nhóm ngôn ngữ Rôman|các ngôn ngữ Rôman]], nhất là [[tiếng Pháp]]/[[tiếng Norman|Norman]].<ref name="Wolff">{{cite book |last=Finkenstaedt |first=Thomas |author2=Dieter Wolff |title=Ordered profusion; studies in dictionaries and the English lexicon |publisher=C. Winter |year=1973 |isbn=3-533-02253-6}}</ref>
 
Tiếng Anh đã phát triển trong quãng thời gian hơn 1.400 năm. Dạng cổ nhất của tiếng Anh – một tập hợp [[nhóm ngôn ngữ Anglo-Frisia|các phương ngữ Anglo-Frisia]] được mang đến [[đảo Anh]] bởi [[người Anglo-Saxon]] vào [[Thế kỷ 5|thế kỷ V]] – được gọi là [[tiếng Anh cổ]]. Thời [[tiếng Anh trung đại]] bắt đầu vào cuối [[Thế kỷ 11|thế kỷ XI]] khi [[Cuộc xâm lược Anh của người Norman|người Norman xâm lược Anh]]; đây là thời kỳ tiếng Anh được ảnh hưởng bởi tiếng Pháp/Norman.{{sfn|Crystal|2003b|p=30}} Thời [[tiếng Anh cận đại]] bắt đầu vào cuối [[Thế kỷ 15|thế kỷ XV]] với sự xuất hiện của [[máy in ép]] ở [[Luân Đôn]] và [[Kinh Thánh Vua James]], và sự khởi đầu của [[Great Vowel Shift]].<ref>{{Chú thích web|tiêu đề=''How English evolved into a global language''|url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-12017753|ngày=20 December 2010|nhà xuất bản=BBC|ngày truy cập=9 August 2015}}</ref> Nhờ ảnh hưởng toàn cầu của [[Đế quốc Anh]], tiếng Anh hiện đại lan rộng ra toàn thế giới trong thời gian từ thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XX. Nhờ vào các loại hình truyền thông in ấn và điện tử, cũng như việc [[Hoa Kỳ]] nổi lên thành một [[siêu cường]], tiếng Anh trở thành ngôn ngữ dẫn đầu trong giao tiếp quốc tế, là ''lingua franca'' ở nhiều khu vực và ở nhiều phạm vi chuyên biệt như khoa học, hàng hải và luật pháp.{{sfn|The Routes of English|2015}}